ΑΓΡΟΤΗΣ
•
13
Η παστερέλωση ή παστεριδίαση των κουνελιών
Αντώνης Δημητρίου
Κτηνιατρικός Λειτουργός
Κτηνιατρικές Υπηρεσίε
ς
Η
παστερέλωση ή παστεριδίαση είναι μια πολύ
μεταδοτική ασθένεια, που οφείλεται σε βακτή-
ρια του γένους
Pasteurella
και ειδικά το στέλεχος της
Pasteurella multocida
, και μεταδίδεται με άμεση ή έμ-
μεση επαφή των ζώων. Το συγκεκριμένο gram αρνη-
τικό βακτήριο ανευρίσκεται στον χώρο διαβίωσης των
κουνελιών χωρίς να προκαλεί οποιοδήποτε σύμπτω-
μα όταν οι συνθήκες εκτροφής είναι ικανοποιητικές.
Συνεπώς, για την εκδήλωση της ασθένειας θα πρέπει
να μεσολαβήσουν συνθήκες τέτοιες που να μετατρέ-
ψουν το κατά τα άλλα αβλαβές βακτήριο της παστε-
ρέλας σε ένα πραγματικό εφιάλτη για την εκτροφή. Οι
συνθήκες που προδιαθέτουν προς την εκδήλωση της
παστερέλωσης σε μια εκτροφή κουνελιών είναι τα ανε-
παρκή μέτρα υγιεινής, τα υψηλά επίπεδα αμμωνίας, η
κακή ή μη ισορροπημένη διατροφή, οι ακραίες συνθή-
κες θερμοκρασίας και υγρασίας στον χώρο εκτροφής,
ο υπερπληθυσμός στον θάλαμο εκτροφής ή στα κελιά
διαμονής των κουνελιών, η παρουσία ρευμάτων αέρα
ή ο ανεπαρκής αερισμός του θαλάμου και η καταπόνη-
ση από άλλους αιτιολογικούς παράγοντες (απότομοι
θόρυβοι, είσοδος ξένων ή ζώων κ.λπ.)
Κλινικά συμπτώματα/νεκροτομικά ευρήματα με τα
οποία εκδηλώνεται η ασθένεια
Θάνατοι σε περίπτωση υπεροξείας μορφής της
νόσου.
Σε ορισμένες περιπτώσεις (ειδικά μετά από
έντονη καταπόνηση) τα κουνέλια πεθαίνουν χωρίς να
εκδηλώσουν οποιαδήποτε κλινικά συμπτώματα.
Καταρροή
που εκδηλώνεται με έντονο φτάρνισμα,
οξεία, υποξεία ή χρόνια φλεγμονή των βλεννογόνων
και της ανώτερης αναπνευστικής οδού, με παρουσία
ορώδους ή και βλεννοπυώδους ρινικού εκκρίματος.
Στο εσωτερικό του θαλάμου εκτροφής ακούγονται
έντονα ρουθουνίσματα ή και ρόγχοι. Παράλληλα, στα
μολυσμένα κουνέλια συχνά παρατηρείται παρουσία
βλεννώδους εξιδρώματος ή/και δερματικών αλλοιώσε-
ων στην εσωτερική επιφάνεια των μπροστινών ποδιών
τους εξαιτίας της συνήθειας που έχουν τα κουνέλια να
καλλωπίζουν τα πρόσωπά τους με τα μπροστινά τους
πόδια (Εικόνα 1).
Έμφραξη των δακρυϊκών πόρων
από αποξηραμέ-
νο εξίδρωμα με αποτέλεσμα να παρατηρείται δακρύρ-
ροια η οποία τελικά οδηγεί σε απόπτωση του τριχώμα-
τος στην περιοχή κάτω από τους οφθαλμούς.
Επιπεφυκίτιδα.
Στρεψαυχενισμός
(με έντονη χαρακτηριστική κλίση
της κεφαλής προς τη μια μεριά) λόγω προσβολής του
μέσου ή έσω ωτός (Εικόνα 2).
Αποστήματα
τα οποία μπορεί να εμφανισθούν σε
οποιοδήποτε μέρος του σώματος ή στην κεφαλή. Η
μορφή αυτή της ασθένειας μπορεί να εξελιχθεί σε
σηψαιμία (είσοδος του παθογόνου βακτηρίου στην
κυκλοφορία του αίματος) και να σημειωθούν θάνατοι
μέσα σε 48 ώρες.
Πνευμονία
σε συνδυασμό με ανορεξία και δύσπνοια.
Τα κουνέλια παρουσιάζονται εξαντλημένα με υψηλό
πυρετό. Οι πνεύμονες είναι υπεραιμικοί, κόκκινοι,
με στικτές αιμορραγίες και μπορεί να έχουν βλεν-
νώδες ή πυώδες εξίδρωμα. Τα προσβεβλημένα από
τη μορφή αυτή της ασθένειας κουνέλια πεθαίνουν
μέσα σε μια βδομάδα από την εμφάνιση των πρώ-
των συμπτωμάτων.
Η θεραπεία της παστερέλωσης είναι δύσκολη. Τα
διάφορα αντιβιοτικά παρέχουν μόνο προσωρινή
ύφεση/υποχώρηση των συμπτωμάτων και σε επόμε-
νη περίοδο καταπόνησης, όπως είναι ο τοκετός, πα-
ρουσιάζεται υποτροπή της ασθένειας. Η
καλύτερη μέθοδος ελέγχου της ασθένει-
ας είναι η αντιμετώπιση των παραγόντων
που προδιαθέτουν προς την ασθένεια
καθώς και η έγκαιρη απομάκρυνση των
ασθενών ζώων.
Τα σφάγια κουνελιών που εκδηλώνουν
κλινικά τη νόσο ή έχουν γενικευμένες αλ-
λοιώσεις σε εσωτερικά όργανα θα πρέπει
να καταστρέφονται.
Βιβλιογραφία
• Richardson V. (2000) Rabbits: Health, Husbandry and Diseases Wiley-Blackwell, Oxford
• Varga M. (2014) Textbook of rabbit medicine, Elsevier
• Δημητρίου Α. (2008) HACCP Εγχειρίδιο πρακτικής υγιεινής και ασφάλειας για κονικλοσφαγεία μικρού δυναμικού, Γραφέας
• The Merck Veterinary Manual, Online Edition
Εικόνα 2:
Στρεψαυχενισμός σε
κουνέλι
Εικόνα 1:
Εξίδρωμα με αλλοιώσεις
στα πρόσθια άκρα
