ΑΓΡΟΤΗΣ
•
17
Η Γεωργική μας Έρευνα
Θρέψη
Προτού αποφασιστεί το πρόγραμμα λίπανσης συστή-
νεται όπως γίνει μια λεπτομερής ανάλυση του εδάφους
ώστε να προσδιοριστούν επακριβώς οι ανάγκες της
καλλιέργειας σε θρέψη. Όταν δεν είναι δυνατό να γί-
νει χημική ανάλυση, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το
ιστορικό της γονιμότητας του συγκεκριμένου εδάφους
και της περιοχής γενικότερα. Η εμπειρική εφαρμογή λι-
πασμάτων πολλές φορές οδηγεί σε υπερβολικές δόσεις
που αυξάνουν το κόστος παραγωγής και ενδέχεται να
επιφέρουν οψίμιση στην παραγωγή λόγω της αυξημέ-
νης ζωηρότητας των φυτών.
Στη διαθέσιμη βιβλιογραφία συστήνονται διάφορες
συνταγές συνδυασμένης άρδευσης-λίπανσης του καρ-
πουζιού ανάλογα με το στάδιο της καλλιέργειας. Ενδει-
κτικά αναφέρεται ότι για την παραγωγή 8 τόνων ανά
δεκάριο απομακρύνονται από το έδαφος 18 μονάδες
(kg) Ν, 11 μονάδες P
2
O
5
και 25 μονάδες Κ
2
Ο. Κατά την
ανάπτυξη της πρώιμης καλλιέργειας, αλλά και κατά τo
αρχικό στάδιο ανάπτυξης της όψιμης καλλιέργειας μέ-
χρι και τον Μάιο, οι αρδευτικές ανάγκες της καλλιέργει-
ας είναι περιορισμένες λόγω των χαμηλών θερμοκρα-
σιών που επικρατούν, και κατά συνέπεια μειώνεται και
η δυνατότητα χορήγησης λίπανσης μέσω του συστή-
ματος άρδευσης. Για αυτό τον λόγο κρίνεται σκόπιμο
όπως δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη χορήγηση μέρους της
απαιτούμενης λίπανσης ως βασικής ώστε η καλλιέργεια
να μην στερηθεί θρεπτικά στοιχεία στα πρώτα στάδια
ανάπτυξης.
Για την κάλυψη των θρεπτικών αναγκών των πειραμα-
τικών καλλιεργειών του Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευ-
νών (ΙΓΕ), χορήγηση μέρους της απαιτούμενης λίπαν-
σης ως βασικής πριν τη φύτευση, σε μορφή μικτού
λιπάσματος (περίπου 30 kg/δεκάριο 20-10-10 ή 43
kg/δεκάριο 14-22-9 κ.ά.), και στη συνέχεια εφαρμογή
συνδυασμένης άρδευσης-λίπανσης, έδωσε ικανοποιη-
τικά αποτελέσματα με αποδόσεις της τάξης των 6 - 10
τόνων ανά δεκάριο ανάλογα με την ποικιλία εμβολίου,
το υποκείμενο και τις εκάστοτε κλιματικές συνθήκες.
Η προτεινόμενη από το Τμήμα Γεωργίας συνταγή για
συνδυασμένη άρδευση-λίπανση διαχωρίζεται σε δύο
περιόδους: (α) από τη μεταφύτευση μέχρι την άνθιση -
100Ν:40P:110K γραμμάρια ανά τόνο νερού άρδευσης,
και (β) από την άνθιση μέχρι 10 ημέρες πριν τη συ-
γκομιδή - 120Ν:20P:130K γραμμάρια ανά τόνο νερού
άρδευσης (Επαρχιακό Γεωργικό Γραφείο Αμμοχώστου,
προσωπική επικοινωνία).
Άρδευση
Η άρδευση της καλλιέργειας καρπουζιού στην Κύπρο
γίνεται αποκλειστικά με σταγόνες. Συστήνεται όπως
χρησιμοποιούνται σταγόνες χαμηλής και σταθερής πα-
ροχής σε πυκνή διάταξη (0,30-0,33 m) για εξασφάλιση
ομοιόμορφης ανάπτυξης των φυτών διότι, λόγω του
σύντομου βιολογικού κύκλου του φυτού, ιδιαίτερα της
όψιμης καλλιέργειας (80 ημέρες), και της ευαισθησίας
του φυτού στην έλλειψη νερού υπάρχει περιορισμένη
δυνατότητα για διόρθωση λαθών.
Οι ανάγκες σε νερό και η συχνότητα της άρδευσης εξαρ-
τώνται από το στάδιο ανάπτυξης του φυτού, τον ρυθμό
εξατμισο-διαπνοής και τον τύπο του εδάφους. Στα πρώ-
τα στάδια ανάπτυξης μέχρι την άνθιση, οι ανάγκες σε
νερό είναι περιορισμένες. Κατά τα στάδια της άνθισης,
καρπόδεσης και ανάπτυξης-ωρίμασης του καρπού οι
ανάγκες μεγιστοποιούνται. Αυτά τα στάδια θεωρούνται
κρίσιμα για την επίτευξη υψηλών αποδόσεων και την
παραγωγή ποιοτικών καρπών, ως εκ τούτου είναι πολύ
σημαντικό να ικανοποιούνται πλήρως οι υδατικές ανά-
γκες της καλλιέργειας.
Στους μη έμπειρους παραγωγούς συστήνεται όπως
ελέγχουν την υδατική κατάσταση της καλλιέργειας επί
ημερήσιας βάσης κατά τα κρίσιμα στάδια ανάπτυξης.
Σαφής ένδειξη μη ικανοποίησης των αρδευτικών ανα-
γκών της καλλιέργειας είναι η στρέβλωση των καρ-
πών κατά τις πρώτες ημέρες μετά την καρπόδεση.
Οι παραγωγοί που δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία
με την καλλιέργεια συστήνεται όπως αποτείνονται
στο Επαρχιακό Γεωργικό Γραφείο της περιοχής τους
ώστε να λάβουν τεχνική καθοδήγηση στον καταρτισμό
προγράμματος άρδευσης. Ένα ενδεικτικό πρόγραμμα
άρδευσης, το οποίο καταρτίστηκε από τον Κλάδο Εγ-
γείων Βελτιώσεων του ΙΓΕ, παρατίθεται πιο κάτω (Πί-
νακας 1). Ωστόσο, το πρόγραμμα αυτό θα πρέπει να
προσαρμόζεται στις συγκεκριμένες εδαφοκλιματικές
συνθήκες κάθε περιοχής. Η χρήση τενσιομέτρων βο-
ηθά στον καθορισμό της συχνότητας και στον έλεγχο
του προγράμματος άρδευσης.
Επικονίαση
Οι πλείστες ποικιλίες καρπουζιού παράγουν δύο τύ-
πους ανθέων, ατελή θηλυκά και αρσενικά άνθη (Εικόνα
2). Κατά την περίοδο της άνθισης τα θηλυκά άνθη έχουν
διάρκεια ζωής μία μόνο ημέρα, για αυτό χρειάζεται
επαρκής πληθυσμός εντόμων για ικανοποιητική επικο-
νίαση. Μελέτες σε υπαίθριες καλλιέργειες καρπουζιού
έχουν καταδείξει ότι επιτυχής καρπόδεση επιτυγχάνεται
όταν μια μέλισσα επισκεφθεί ένα άνθος κατά μέσο όρο
επτά φορές. Ελλιπής επικονίαση έχει ως αποτέλεσμα
την παραγωγή παραμορφωμένων καρπών. Κρίνεται
σημαντικό όπως με την έναρξη της άνθισης διενεργεί-
ται καθημερινός έλεγχος της δραστηριότητας των εντό-
μων κατά τις πρωινές ώρες. Σε περίπτωση που αυτή
Πίνακας 1:
Ενδεικτικό πρόγραμμα άρδευσης καρπουζιού κατά τους μήνες Απρίλιο-Αύγουστο (Ηλιάδης κ.ά., 1995)
