8
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
Η καλλιέργεια της φραγκοσυκιάς στην Κύπρο
Γιώργος Aριστείδου
Λειτουργός Γεωργίας
Τμήμα Γεωργίας
H
φραγκοσυκιά ή παπουτσοσυκιά (
Opuntia ficus indica
) ανήκει στην οικογένεια των κακτοειδών
(
Cactaceae
), που περιλαμβάνει πάνω από 300 είδη με μεγάλη γεωγραφική εξάπλωση. Κατάγεται
από το Μεξικό και μεταφέρθηκε στην Ευρώπη από τους Ισπανούς το 1523, ενώ στις μεσογειακές χώ-
ρες διαδόθηκε πολύ γρήγορα για τους γλυκείς και εύγευστους καρπούς της. Ευδοκιμεί σε θερμές και
ηλιόλουστες τοποθεσίες, χωρίς να έχει ιδιαίτερες προτιμήσεις στο έδαφος, αρκεί αυτό να μην είναι
υγρό και να έχει καλή αποστράγγιση. Αναπτύσσεται καλά σε βραχώδεις, πετρώδεις, αμμώδεις ή ξηρές
τοποθεσίες, σε αβαθή ή μετρίου βάθους εδάφη, φτωχά σε οργανική ύλη, όξινα ή ελαφρώς αλκαλικά.
Μπορεί να καλλιεργηθεί σε βουνοπλαγιές ή σε τοποθεσίες όπου άλλες καλλιέργειες είναι δύσκολο έως
αδύνατο να αναπτυχθούν.
Η ανάπτυξή της σε βραχώδη και άγονα εδάφη επιτυγ-
χάνεται χάρη στο ισχυρό ριζικό σύστημα που διαθέτει,
το οποίο προκαλεί διάσπαση και αποσάθρωση των πε-
τρωμάτων αυτών. Είναι φυτό ανθεκτικό στην ξηρασία
και έχει την ικανότητα να αποθηκεύει νερό στους ιστούς
του όταν αυτό είναι διαθέσιμο, ώστε να αντεπεξέρχε-
ται σε συνθήκες ξηρασίας. Η φραγκοσυκιά καρποφορεί
μετά το τρίτο έτος, ενώ μπαίνει σε πλήρη παραγωγή
μετά το έβδομο έτος όπου και δίνει παραγωγή για πάνω
από 80 χρόνια, με την παραγωγή να φτάνει τους 2-5
τόνους ανά δεκάριο σε αρδευόμενες καλλιέργειες.
Στην Κύπρο η καλλιεργούμενη έκταση με φραγκο-
συκιές είναι περίπου 550 δεκάρια, εκ των οποίων τα
450 περίπου ανήκουν σε 10-15 παραγωγούς, ενώ τα
υπόλοιπα αφορούν μεγάλο αριθμό παραγωγών που
διαθέτουν εκτάσεις της τάξης των 0,1-0,5 δεκαρίων.
Η καλλιέργεια της φραγκοσυκιάς στην Κύπρο αφορά,
σχεδόν αποκλειστικά, την παραγωγή φρέσκων φρού-
των για την ντόπια αγορά.
Ο
πολλαπλασιασμός
γίνεται κυρίως με μοσχεύματα
που προέρχονται από βλαστούς ηλικίας ενός ή δύο
ετών. Τα μοσχεύματα αφήνονται μερικές ημέρες επά-
νω στο χώμα ώστε να επουλωθεί η πληγή από την
τομή και μετά φυτεύονται στο χώμα για να αποκτή-
σουν ρίζες, κατά τρόπο ώστε το μισό μόσχευμα να
είναι μέσα στο χώμα και το μισό εκτός.
Πριν την
εγκατάσταση της φυτείας
πραγματοποιεί-
ται ισοπέδωση του εδάφους, φρεζάρισμα και εφαρ-
μογή της βασικής λίπανσης. Η φύτευση των φυτών
γίνεται σε γραμμές που απέχουν μεταξύ τους πέντε
μέτρα, ενώ οι αποστάσεις μεταξύ των φυτών επάνω
σε κάθε γραμμή εξαρτώνται από τη διαμόρφωση που
θα επιλεγεί (φράκτης, μεμονωμένα φυτά) και κυμαί-
νονται από τρία ως πέντε μέτρα. Ο προσανατολισμός
των επίπεδων πλευρών των μοσχευμάτων κατά τη
φύτευση πρέπει να είναι από βορρά προς νότο, ώστε
να μεγιστοποιείται η εκμετάλλευση του ηλιακού φωτός
και να βελτιστοποιείται η ανάπτυξη των ριζών.
Οι
καλλιεργητικές φροντίδες
που εφαρμόζονται εί-
ναι η άρδευση, η λίπανση, το κλάδεμα, το αραίωμα
και η συγκομιδή. Το κλάδεμα, το οποίο εφαρμόζεται
την άνοιξη ή κατά το τέλος του καλοκαιριού μετά τη
συγκομιδή, περιορίζεται σε κλαδοκάθαρο, δηλαδή
αφαίρεση κακοσχηματισμένων, πληγωμένων και
πυκνών βλαστών, ώστε τα φυτά να φωτίζονται κα-
λύτερα και να διευκολύνεται η συγκομιδή. Το αραί-
ωμα συστήνεται να πραγματοποιείται μετά την καρ-
πόδεση και εφαρμόζεται για την παραγωγή καρπών
μεγαλύτερου μεγέθους. Για τη μεγιστοποίηση της
παραγωγής, η φυτεία πρέπει να αρδεύεται και να
λιπαίνεται. Το νερό άρδευσης συστήνεται να εφαρ-
μόζεται σε πολλές δόσεις κατά τους καλοκαιρινούς
μήνες, ενώ η ποσότητα του νερού που θα διατεθεί
εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες και το μέγε-
θος των φυτών. Αναφορικά με τα θρεπτικά στοιχεία,
πέρα από το άζωτο τα φραγκόσυκα απαιτούν φω-
σφορούχα και καλιούχα λίπανση. Η συγκομιδή των
καρπών στην Κύπρο αρχίζει από τα μέσα Ιουλίου και
εκτείνεται μέχρι τον Οκτώβρη με τις όψιμες ποικιλίες.
Στο εμπόριο οι καρποί διατίθενται με αγκάθια ή χω-
ρίς αγκάθια, ή ακόμα και καθαρισμένοι.
Στην Κύπρο η φραγκοσυκιά δεν αντιμετωπίζει προ-
βλήματα από εχθρούς και ασθένειες, πέρα από την
