16
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
Η καλλιέργεια εμβολιασμένου καρπουζιού
Γεώργιος Α. Σωτηρίου
Λειτουργός Γεωργικών Ερευνών
Δρ Μάριος K. Κυριάκου
Ανώτερος Λειτουργός Γεωργικών Ερευνών
Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών
T
ο καρπούζι συγκαταλέγεται ανάμεσα στα 20 σημαντικότερα γεωργοκτηνοτροφικά προϊόντα που πα-
ράγονται στην Κύπρο. Η έκταση της καλλιέργειας κυμαίνεται από 270 ως 535 εκτάρια και η ετήσια αξία
παραγωγής ανέρχεται σε 5,7 ως 10 εκατομμύρια ευρώ (Γεωργικές Στατιστικές, 2006, 2007, 2010, 2012).
Η Κύπρος καταλαμβάνει την 64η θέση όσον αφορά τη συνολική ετήσια παραγωγή καρπουζιού (30.000 -
35.000 τόνοι), ανάμεσα στις 200 χώρες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο του Παγκόσμιου Οργανισμού
Τροφίμων (FAO). Ωστόσο, συγκαταλέγεται στις πρώτες χώρες ως προς τη μέση απόδοση παραγωγής,
που κυμαίνεται σε 50 - 60 τόνους ανά εκτάριο. Κάτω από ευνοϊκές συνθήκες η απόδοση της καλλιέργειας
στην Κύπρο μπορεί να προσεγγίσει μέχρι και 100 τόνους ανά εκτάριο. Η εγχώρια παραγωγή καρπουζιού
διοχετεύεται κυρίως προς την εγχώρια αγορά ενώ οι εισαγωγές παραμένουν προς το παρόν αμελητέες.
Ωστόσο, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της εγχώριας παραγωγής παραμένει επιτακτική και συ-
ναρτάται άμεσα με την ποιότητα και την αποδοτικότητά της. Το καρπούζι αποτελεί παραδοσιακή εποχική
καλλιέργεια στην Κύπρο, η οποία διακρίνεται σε πρώιμη και όψιμη ανάλογα με την εποχή φύτευσης. Οι
ανάγκες της καλλιέργειας, που επεξηγούνται στο παρόν άρθρο, αφορούν κυρίως την όψιμη καλλιέργεια,
ωστόσο οι πλείστες καλλιεργητικές φροντίδες εφαρμόζονται ομοίως και στις δύο καλλιέργειες.
Απαιτήσεις σε έδαφος
Το καρπούζι ευδοκιμεί σε βαθιά, μέσης σύστασης εδά-
φη με καλή αποστράγγιση. Ωστόσο, με σωστή διαχείρι-
ση της άρδευσης, η καλλιέργεια μπορεί να αναπτυχθεί
και σε ελαφρά (αμμώδη) ή βαριά (αργιλώδη) εδάφη.
Στα βαριά εδάφη πρέπει να εξασφαλίζεται καλή απο-
στράγγιση μεταξύ των αρδεύσεων ώστε η ρίζα να μην
εκτίθεται για παρατεταμένο διάστημα σε υψηλή υγρασία
η οποία ευνοεί την ανάπτυξη ασθενειών. Στα ελαφρά
εδάφη συστήνεται να γίνονται συχνότερες αρδεύσεις με
μικρότερες ποσότητες νερού. Στην Κύπρο η καλλιέρ-
γεια του καρπουζιού συναντάται σε διάφορους τύπους
εδαφών, γι’ αυτό καλό είναι να λαμβάνεται υπόψη ο
τύπος του εδάφους πριν αποφασιστεί το πρόγραμμα
λίπανσης-άρδευσης που θα ακολουθηθεί.
Προετοιμασία και εγκατάσταση καλλιέργειας
Της φύτευσης προηγείται βαθύ όργωμα, όταν το έδα-
φος είναι στον ρώγο του, ακολουθούμενο από σβάρνια-
σμα ή φρεζάρισμα. Ένα δεύτερο φρεζάρισμα απαιτείται
για την ενσωμάτωση της βασικής λίπανσης και τη δη-
μιουργία των γραμμών φύτευσης. Ακολουθεί η εγκατά-
σταση του αρδευτικού συστήματος και η εδαφοκάλυψη
με πλαστικό επί των γραμμών φύτευσης. Η εγκατάστα-
ση των εμβολιασμένων φυταρίων μπορεί να γίνει υπό
χαμηλά πλαστικά τουνέλια τον Δεκέμβριο-Μάρτιο (συ-
γκομιδή Απρίλιος-Ιούνιος) ή υπό εντομοστεγή τουνέλια
(Εικόνα 1) τον Απρίλιο-Ιούνιο (συγκομιδή Ιούλιος-αρ-
χές Σεπτεμβρίου). Τα εμβολιασμένα φυτά πρέπει να
παραγγέλλονται τουλάχιστο 2-2,5 μήνες πριν την προ-
γραμματισμένη ημερομηνία φύτευσης. Οι αποστάσεις
φύτευσης για την πρώιμη καλλιέργεια είναι 0,90-1,00 m
επί της γραμμής και 2,00-2,50 m μεταξύ των γραμμών
φύτευσης, ενώ για την όψιμη καλλιέργεια 1,20-1,30 m
επί της γραμμής και 2,50-3,00 m μεταξύ των γραμμών
φύτευσης. Συστήνεται όπως εφαρμόζονται κατάλληλα
σκευάσματα για αντιμετώπιση της αφίδας (ψώρας), του
αλευρώδη και του ωιδίου (στάχτης) πριν τη μεταφύτευ-
ση και αμέσως μετά την εγκατάσταση στο χωράφι.
Εικόνα 1:
Εγκατάσταση εμβολιασμένων φυταρίων σε χαμηλά
εντομοστεγή τουνέλια τον Απρίλιο
Η Γεωργική μας
Έρευνα
Η Γεωργική μας Έρευνα
