25
A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 7
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 1
ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Η παράνομη παγίδευση πουλιών στην Κύπρο γίνεται συνήθως με δίκτυα και ξόβεργα, και τα πουλιά που θανατώνονται
καταναλώνονται ως φαγητό. Τα δίχτυα, που συχνά είναι ειδικά για παγίδευση πουλιών, στερεώνονται κάθετα πάνω σε
μια κατάλληλη διαδρομή πουλιών, όπως μια ρεματιά, ή σε σειρές δέντρων στα περιβόλια. Με τον τρόπο αυτό παγιδεύεται
οτιδήποτε πετά στην επιφάνεια που καλύπτει το δίχτυ, που συχνά ξεπερνά τα 100 m2. Τα ξόβεργα τοποθετούνται σε
δέντρα και θάμνους και κάποιες φορές κοντά στην ακτή όπως στην περιοχή Κάβο Γκρέκο και Ξυλοφάγου, και τα πουλιά
που κάθονται για να ξεκουραστούν κολλάνε πάνω στα ξόβεργα. Στόχος των παράνομων κυνηγών είναι να παγιδεύσουν
κυρίως αμπελοπούλια και τσίκλες, παγιδεύονται όμως και πολλά άλλα πουλιά, σαύρες, φίδια, νυχτερίδες και μικρά
θηλαστικά.
Τάκης Τσιντίδης
Διευθυντής Τμήματος Δασών
Το πρόβλημα της παράνομης
παγίδευσης πουλιών στην Κύπρο
Η παράνομη παγίδευση γίνεται συνήθως κατά τις κύριες
περιόδους αποδήμησης των πουλιών της μεταναστευτικής
γραμμής Ευρώπης-Αφρικής, νωρίς το φθινόπωρο και την
άνοιξη, αλλά και τον χειμώνα. Γίνεται σχεδόν σε όλες τις
περιοχές της Κύπρου, αλλά πιο έντονα στην ελεύθερη
περιοχή Αμμοχώστου, στην επαρχία Λάρνακας και στις
Βρετανικές Βάσεις Δεκέλειας.
Νομοθεσία
Η χρήση διχτύων και ξόβεργων για παγίδευση πουλιών
είναι παράνομη από το 1974 (εθνική νομοθεσία), πολύ
πριν η Κύπρος ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ),
ενώ απαγορεύεται επίσης και από την ευρωπαϊκή
νομοθεσία (Οδηγία Αγρίων Πτηνών). Η λογική πίσω από
την απαγόρευση είναι κυρίως ότι τα δίχτυα και τα ξόβεργα
δεν είναι επιλεκτικές μέθοδοι παγίδευσης αλλά παγιδεύουν
και θανατώνουν αδιάκριτα. Στην Κύπρο έχει τεκμηριωθεί
ότι κάθε χρόνο παγιδεύονται πάνω από 150 είδη πουλιών,
αρκετά από τα οποία είναι σπάνια, προστατευόμενα ή
ενδημικά είδη όπως η σκαλιφούρτα, ο τρυπομάζης, το
θουπί, γεράκια και χελιδόνια. Παρόλο που η εκστρατεία
των Αρχών έχει ενταθεί και σίγουρα ο αριθμός των πουλιών
που θανατώνονται έχει μειωθεί, η παράνομη παγίδευση
συνεχίζεται σε μεγάλη κλίμακα.
Αν και η παράνομη παγίδευση πουλιών γίνεται και σε άλλες
ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία ακόμη
και η Αγγλία, αυτό γίνεται σε πολύ μικρότερη κλίμακα.
Δυστυχώς, η Κύπρος και η Μάλτα πρωτοστατούν.
Η έκταση του προβλήματος και οι συνέπειές του στην Κύπρο
Οι περισσότερες εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό των
πουλιών που παγιδεύονται στην Κύπρο σε 2-5 εκατομμύρια
από τα 100 εκατομμύρια μεταναστευτικά πουλιά που
επισκέπτονται το νησί. Οι συνέπειες από τη δραστηριότητα
αυτή είναι πολλές: Πρώτιστα, υπάρχουν αρνητικές συνέπειες
για ορισμένα προστατευόμενα και σπάνια πουλιά. Επιπλέον,
η συνεχής καταστρατήγηση της νομοθεσίας, δημιουργεί
κακή εικόνα για την Κύπρο η οποία συμβάλλει αρνητικά στην
πανευρωπαϊκή προσπάθεια για διατήρηση υγιών πληθυσμών
πουλιών στην Ευρώπη, που αποτελούν κοινή κληρονομιά και
η προστασία τους απαιτεί διακρατική συνεργασία.
Οι μύθοι γύρω από την παγίδευση πουλιών
Δυστυχώς, στην Κύπρο προβάλλονται διάφορα επιχειρήματα
και καλλιεργούνται διάφοροι μύθοι από αυτούς που έχουν
συμφέρον να συνεχίσει αυτή η καταστροφική δραστηριότητα.
Τα κυριότερα επιχειρήματα που προβάλλονται σχετικά με
τους μύθους αυτούς είναι:
1. Άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν καταφέρει να
πάρουν εξαίρεση από την ΕΕ επειδή η παγίδευση είναι
«παραδοσιακό άθλημα». Ένα μεγάλο παραμύθι που
διατυπώνεται επανειλημμένα. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία
δεν έχει εξαιρέσεις. Η Μάλτα είχε λάβει ορισμένες
εξαιρέσεις μέχρι το 2009, αλλά η περίοδος χάριτος έχει
λήξει. Μάλιστα η Μάλτα βρίσκεται τώρα ενώπιον του
Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την παράνομη παγίδευση
πουλιών.
2. Άλλος ισχυρισμός που προβάλλεται είναι ότι τα πουλιά
που παγιδεύονται δεν είναι δικά μας και άρα δεν υπάρχει
λόγος να ανησυχούμε. Αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο ψέμα,
καθώς τα δίχτυα και τα ξόβεργα δεν αναγνωρίζουν την
εθνικότητα των πουλιών και γι’ αυτό παγιδεύονται κάθε
χρόνο και χιλιάδες ενδημικά πουλιά μόνιμοι κάτοικοι
όπως η σκαλιφούρτα, κουκουβάγιες, γεράκια και ο
τρυπομάζης.
3. Επίσης, λέγεται ότι τα πουλιά που παγιδεύονται υπάρχουν
σε αφθονία και έτσι δεν υπάρχει κίνδυνος. Όπως
αναφέρθηκε τα μέσα παγίδευσης δεν κάνουν διακρίσεις,
θανατώνουν και κουκουβάγιες, ανθρωποπούλια, γεράκια,
αετούς και άλλα ενδημικά και σπάνια πουλιά. Συνολικά
έχουν καταγραφεί 78 είδη απειλούμενων πουλιών που
πέφτουν θύματα των διχτύων και ξοβεργών στην Κύπρο.
4. Κάποιοι άλλοι λένε «η μητέρα μου και ο πατέρας μου το
έκαναν από παιδιά, είναι τρόπος ζωής για αυτούς».
Γιατί η παγίδευση πουλιών πρέπει να σταματήσει;
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η χρήση διχτύων και
ξόβεργων για παγίδευση πουλιών πρέπει να σταματήσει για
πολλούς λόγους, και κυρίως για τους ακόλουθους:
1. Παραβιάζει τη νομοθεσία, όχι μόνο την ευρωπαϊκή
αλλά και την εθνική, καθώς και διεθνείς συμβάσεις που
υπέγραψε η χώρα μας. Δεν είναι η ΕΕ που μας επέβαλε
την απαγόρευση αλλά εμείς οι ίδιοι, οι Κύπριοι νομοθέτες
που ψήφισαν τον σχετικό νόμο 30 ολόκληρα χρόνια πριν
η Κύπρος γίνει μέλος της ΕΕ.
2. Είναι μια σκληρή, απάνθρωπη μέθοδος θανάτωσης
καθώς τα πουλιά που παγιδεύονται αγωνίζονται για να
ελευθερωθούν, κάποτε για ώρες, ξεψυχώντας με αγωνία
πάνω στα δίχτυα και ξόβεργα. Συχνά αυτό γίνεται μόλις τα
μεταναστευτικά πουλιά φτάσουν στην Κύπρο εξαντλημένα
από το μακρινό ταξίδι τους.
Δίχτυ παγίδευσης πουλιών
