32
A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 7
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 1
ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Νομικό πλαίσιο εξόρυξης και εμπορίας φυσικού λίθου
Στην Κύπρο η δραστηριότητα εξόρυξης του φυσικού λίθου
ορίζεται ως λατομική δραστηριότητα και διέπεται από τον
περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμο με βάση τον οποίο
εξασφαλίζεται προσωρινή Πολεοδομική Άδεια Λειτουργίας
Λατομείου και τον Περί Ρύθμισης Μεταλλείων και
Λατομείων Νόμο και Κανονισμούς με τον οποίο εκδίδεται
το Προνόμιο Λατομείου.
Ο εποπτικός έλεγχος για εφαρμογή των όρων λειτουργίας
των λατομείων εξόρυξης φυσικής πέτρας διενεργείται από
την Υπηρεσία Μεταλλείων, η οποία υπάγεται στο Υπουργείο
Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Τα
λατομεία αυτά λειτουργούν σε μικρές εκτάσεις, κυρίως σε
ιδιωτικά τεμάχια γης και συνήθως δεν υπερβαίνουν τα 15
δεκάρια. Οι εργασίες σε κάθε λατομείο εξόρυξης φυσικού
λίθουορίζονται από τηΔιαχειριστικήΠεριβαλλοντικήΜελέτη
με βάση την οποία αδειοδοτήθηκε και την οποία ο κάτοχος
του λατομείου έχει την υποχρέωση να ακολουθεί. Ιδιαίτερη
σημασία, μέσα από την εφαρμογή των όρων λειτουργίας
των λατομείων αυτών, δίνεται στην αποκατάσταση του
περιβάλλοντος μετά το πέρας των εργασιών εξόρυξης. Η
αποκατάσταση συνίσταται στην εξομάλυνση και επαναφορά
του χώρου σε ασφαλείς συνθήκες ομαλού τοπογραφικού
ανάγλυφου για την επαναχρησιμοποίηση της γης για άλλες
χρήσεις ή τη δενδροφύτευσή του σε περίπτωση κρατικού
τεμαχίου. Αυτό επιτυγχάνεται σε ικανοποιητικό βαθμό διότι
μεγάλο μέρος του εξορυγμένου υλικού που θεωρείται
ότι δεν είναι κατάλληλο για εμπορία, επιστρέφεται στην
εκσκαφή.
Λατομεία εξόρυξης φυσικού λίθου
Σήμερα, παρ’ όλον που η ύφεση στην οικοδομική βιομηχανία
αγγίζει το 70% της πενταετίας 2004-2008, λειτουργούν στην
Κύπρο αρκετά λατομεία εξόρυξης φυσικού λίθου, όμως,
οι εργασίες σε αυτά διεξάγονται περιοδικά ανάλογα με τις
συνθήκες ζήτησης του υλικού.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που τηρούνται στην Υπηρεσία
Μεταλλείων, στο σύμπλεγμα των χωριών της ορεινής
Λεμεσού λειτουργούν 32 λατομεία ογκολίθων και κλιμάρας.
Στο σύμπλεγμα των χωριών Μαρώνι – Άγιος Θεόδωρος
και Σκαρίνου λειτουργούν δύο λατομεία, στα Λύμπια ένα
λατομείο και, τέλος, στην Αραδίππου ένα λατομείο.
Βιοτεχνία κοπής ογκολίθου
Πλακίδια, προϊόν επεξεργασίας
ογκολίθου από την επαρχία Λεμεσού
Πλακίδια, προϊόν επεξεργασίας πέτρας οικοδομής (κλιμάρα)
Έλεγχος ποιότητας φυσικού λίθου
Όσον αφορά την ποιότητα των παραγομένων προϊόντων
φυσικού λίθου, με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και
την εφαρμογή του περί Δομικών Προϊόντων Νόμου,
που αποτελεί μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της σχετικής
Ευρωπαϊκής Οδηγίας, όλοι οι δομικοί λίθοι πρέπει να
πληρούν τα σχετικά ευρωπαϊκά πρότυπα και προς τούτο
να φέρουν υποχρεωτικά τη σήμανση συμμόρφωσης CE.
Τα ευρωπαϊκά πρότυπα για τoν φυσικό λίθο, ανάλογα με
τη χρήση του, αφορούν τα όρια αντοχής του, τις μηχανικές
του ιδιότητες και την ποιότητα του παραγομένου προϊόντος
σε σχέση με την ασφάλεια, την υγεία και το περιβάλλον. Η
Κύπρος, όπως κάθε κράτος μέλος, οργάνωσε και διεξάγει
επιτήρηση της αγοράς του φυσικού λίθου έτσι ώστε να
διασφαλίζεται ότι τα προϊόντα αυτά πράγματι πληρούν τις
ανάλογες προδιαγραφές προκειμένου να προστατεύονται οι
καταναλωτές. Τα πρότυπα αυτά βρίσκονται στην ιστοσελίδα
Μπορούμε, όμως , να αναφέρουμε μερικά πρότυπα, όπως:
CYS EN 1341: πλάκες φυσικών λίθων για εξωτερικές
πλακοστρώσεις
CYS EN 1342: κυβόλιθοι φυσικών λίθων για εξωτερικές
πλακοστρώσεις
CYS ΕΝ 1343: κράσπεδα φυσικών λίθων για εξωτερικές
πλακοστρώσεις
CYS ΕΝ 771-6: προδιαγραφή για υλικά λιθοδομής
CYS EN 12057: προϊόντα φυσικών λίθων – πλακίδια
CYS EN 12058: προϊόντα φυσικών λίθων – πλάκες για
δάπεδα και σκάλες
CYS EN 1469: προϊόντα φυσικών λίθων – πλάκες για
επενδύσεις.
Τα πιο πάνω πρότυπα άρχισαν πλέον να εφαρμόζονται
αυστηρά σε διάφορα κυβερνητικά έργα αλλά και σε
ιδιωτικές εργασίες.
