26
A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 7
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 1
ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
3. Θανατώνει αδιάκριτα οτιδήποτε πετά, προκαλώντας
πραγματική ζημιά σε προστατευόμενα και σπάνια πουλιά
της Κύπρου πέραν των μεταναστευτικών.
4. Επηρεάζει αρνητικά την εικόνα της Κύπρου και την
ελκυστικότητά της ως τουριστικού προορισμού, με
σημαντικές απώλειες τουριστικού συναλλάγματος, που
μερικοί το ανεβάζουν μεταξύ 40 και 100 εκατομμύρια
ευρώ. Πολλά άρθρα δημοσιεύονται στον ευρωπαϊκό τύπο
σε σχέση με το θέμα αυτό παρουσιάζοντας κακή εικόνα
της Κύπρου.
5. Υποβαθμίζει τη βιοποικιλότητα του τόπου μας και
αντιστρατεύεται τις προσπάθειες για ενίσχυσή της. Τα
μεταναστευτικά πουλιά είναι μια παγκόσμια κληρονομιά
και δεν μπορεί κάποιες χώρες να εφαρμόζουν
τη νομοθεσία, ενώ άλλες, όπως η Κύπρος, να την
καταστρατηγούν.
Τα πουλιά είναι από τα πιο όμορφα στοιχεία της φύσης.
Μπορούμε όλοι να απολαμβάνουμε την ομορφιά και το
κελάδημά τους και έχουμε χρέος να τους παρέχουμε ένα
προστατευμένο και φιλικό προς αυτά φυσικό περιβάλλον.
Μιχάλης Ρήγας
Γεωλογικός Λειτουργός
Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης
Σταχτοκεφαλάς παγιδευμένος σε ξόβεργο
Θουπί παγιδευμένο σε δίχτυ
Η προστασία των υδάτων από τη
νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης
Τα νιτρικά ιόντα (ΝΟ
3
-
) αποτελούν έναν από τους πλέον συχνούς ρύπους των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων, και είναι
επιβλαβή τόσο για τη δημόσια υγεία όσο και για το περιβάλλον. Σε αυξημένες συγκεντρώσεις προκαλούν ευτροφισμό των
επιφανειακών υδάτων και καθιστούν τα υπόγεια ύδατα ακατάλληλα για ύδρευση. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι
τα νιτρικά ιόντα (ΝΟ
3
-
) μπορούν εύκολα να μετατραπούν σε νιτρώδη ιόντα (ΝΟ
2
-
) ως αποτέλεσμα βακτηριακής αναγωγής.
Η εν λόγω μετατροπή μπορεί να λάβει χώρο τόσο στο περιβάλλον όσο και σε όργανα του ανθρώπινου οργανισμού όπως
το στομάχι, ειδικότερα δε σε παιδιά και βρέφη.
Όταν τα νιτρώδη ιόντα εισέλθουν ή/και σχηματιστούν
στον ανθρώπινο οργανισμό, συμβάλλουν στην άμεση
οξείδωση του δισθενούς σιδήρου της αιμοσφαιρίνης
(Fe
2+
) σε τρισθενή (Fe
3+
) με αποτέλεσμα τη δημιουργία
μεθαιμοσφαιρίνης. Επιπρόσθετα, τα νιτρώδη ιόντα κάτω
από συγκεκριμένες συνθήκες μπορούν να αντιδράσουν με
δευτεροταγείς και τριτοταγείς αμίνες και αμίδια, οι οποίες
προέρχονται συνήθως από την τροφή, και να σχηματίσουν
άλλες επιβλαβείς για τον οργανισμό ενώσεις. Γι’ αυτόν
τον λόγο, τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας όσο και
η Ευρωπαϊκή Ένωση καθόρισαν την ανώτερη αποδεκτή
συγκέντρωση των νιτρικών ιόντων στο πόσιμο νερό στα
50mg/l.
Η κυριότερη πηγή νιτρικών στα ύδατα είναι τα αζωτούχα
λιπάσματα, η ζωική κοπριά, τα οικιακά λύματα και το
ατμοσφαιρικά άζωτο. Τα φυτά δεσμεύουν μόνο το αναγκαίο
για αυτά άζωτο από το έδαφος, ενώ το υπόλοιπο, μέσα από
πολύπλοκες διεργασίες, μετατρέπεται σε νιτρικά ιόντα τα
οποία ρυπαίνουν τους υδατικούς πόρους.
Τον Δεκέμβριο του 1991 το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών
Κοινοτήτων εξέδωσε την Οδηγία 1991/676/ΕΟΚ, σκοπός
της οποίας είναι η προστασία των υδάτων (υπόγειων,
επιφανειακών και παράκτιων) από τη νιτρορύπανση
γεωργικής προέλευσης. Η εφαρμογή της Οδηγίας γίνεται
από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και
Περιβάλλοντος και προβλέπει την παρακολούθηση
της συγκέντρωσης των νιτρικών ιόντων στα υπόγεια,
επιφανειακά και παράκτια νερά, τον καθορισμό
Ευπρόσβλητων σε Νιτρικά Ζωνών (ΕΝΖ) και τη λήψη μέτρων
δράσης για προστασία των υδάτων στις ζώνες αυτές.
Τον Δεκέμβριο του 2004 υποβλήθηκε η πρώτη (προαιρετική)
έκθεση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την οποία, μεταξύ
άλλων, καθορίστηκαν έξι ΕΝΖ (εικόνα 1), συνολικής
έκτασης 460 Km
2
, οι οποίες είναι οι περιοχές των υπόγειων
υδροφόρων Κοκκινοχωριών, Ακρωτηρίου, Πάφου (Πέγειας),
Κιτίου-Περβολιών και Πόλεως Χρυσοχούς, καθώς, επίσης,
η λεκάνη του ποταμού Καργώτη. Το 2008, με τη δεύτερη
έκθεση, αποχαρακτηρίστηκε η λεκάνη του ποταμού
