28
A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 7
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 1
ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Γράφημα 1: Μέση ετήσια συγκέντρωση νιτρικών στους σταθμούς
παρακολούθησης των υπόγειων υδάτων.
Γράφημα 2: Μεταβολή μέσης ετήσιας συγκέντρωσης νιτρικών
στους σταθμούς παρακολούθησης των υπόγειων υδάτων.
Μέτρα και δράσεις
Στο πλαίσιο εφαρμογής του Προγράμματος Δράσης
θεσμοθετήθηκε ο Κώδικας Ορθής Γεωργικής Πρακτικής,
σκοπός του οποίου είναι να καθοδηγεί τους ασχολούμενους
με γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες να αποφεύγουν
ή ελαχιστοποιούν τη ρύπανση του περιβάλλοντος και την
επιβάρυνσή του με αχρείαστες και άσκοπες ποσότητες
λιπασμάτων και κτηνοτροφικών αποβλήτων. Επίσης,
καθορίζει αποδεκτές συνθήκες για τη χρήση λιπασμάτων,
κτηνοτροφικών
αποβλήτων
και
ανακυκλωμένου
νερού και λάσπης. Οι κτηνοτρόφοι οι οποίοι διαθέτουν
κτηνοτροφικά απόβλητα, καθώς, επίσης, οι γεωργοί που
δραστηριοποιούνται στις ευπρόσβλητες σε νιτρορύπανση
ζώνες υποχρεούνται να εφαρμόζουν τον Κώδικα Ορθής
Γεωργικής Πρακτικής.
Επιπρόσθετα, το Τμήμα Περιβάλλοντος χορηγεί άδειες στα
κτηνοτροφικά υποστατικά εντός των ΕΝΖ και πραγματοποιεί
επιθεωρήσεις για έλεγχο της τήρησης των όρων των
εκδιδόμενων αδειών απόρριψης αποβλήτων, σύμφωνα με
τους περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών Νόμους του
2002 μέχρι 2013 και του περί Βιομηχανικών Εκπομπών
Νόμου του 2013.
Το αποτέλεσμα της ανομβρίας οδηγεί σε σωρεία άλλων
επιπτώσεων παρόλο που πιο άμεσα γίνεται εμφανές κατά
τη χρήση των γεωτρήσεων, όπου παρατηρείται μειωμένη
απόδοσή τους σε σχέση με έτη πολυομβρίας. Οι επιπτώσεις
αυτές είναι πολυδιάστατες τόσο στο οικοσύστημα και στη
γεωργοκτηνοτροφία όσο και στην οικονομία του τόπου με
ποσοτική και ποιοτική υποβάθμιση των υδάτων. Επηρεάζεται
ο πρωτογενής τομέας που εξαρτάται άμεσα από το νερό
και κατά συνέπεια, η παραγωγή και τα εισοδήματα των
παραγωγών, με αλυσιδωτές επιπτώσεις στην οικονομία της
αγοράς, αλλά, παράλληλα, επηρεάζονται και οι οικονομικοί
πόροι του κράτους.
Στόχος τόσο του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής
Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος όσο και του καθ’ ύλην
αρμόδιου τμήματος, του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων,
είναι η διασφάλιση της πληρέστερης δυνατής κάλυψης των
αναγκών σε νερό για όλες τις χρήσεις. Η ζήτηση σε νερό
αφορά τις ανάγκες μόνιμων κατοίκων αλλά και τουριστών,
τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τη βιομηχανία, καθώς και
Ηλιάνα Τόφα - Χριστίδου
Ανώτερη Εκτελεστική Μηχανικός
Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων
Ανομβρία: Η πρόκληση
της διαχείρισης των υδάτων
την άρδευση χώρων πρασίνου. Οι πηγές εξασφάλισης των
απαιτούμενων ποσοτήτων νερού, που ανέρχονται παγκύπρια
σε περίπου 260 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, είναι τα
επιφανειακά ύδατα (φράγματα), τα υπόγεια υδάτινα σώματα,
οι μονάδες αφαλάτωσης και το τριτοβάθμια επεξεργασμένο
νερό. Όταν η ζήτηση είναι μεγαλύτερη των διαθέσιμων
πόρων, τότε δημιουργείται έλλειμμα και οι ανάγκες σε νερό
για τις διάφορες χρήσεις δεν μπορούν να ικανοποιηθούν
πλήρως. Και αυτό είναι ένα δύσκολο έργο που καλείται να
αντιμετωπίσει το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων.
Υπάρχει καταρτισμένη εθνική στρατηγική και πολιτική σε ένα
ευρύτερο πλαίσιο διασφάλισης, διαχείρισης και διάθεσης
των υδάτινων πόρων, όμως το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων
καλείται να αξιολογεί επισταμένα και συστηματικά την
κατάσταση του υδατικού ισοζυγίου κάθε έτους, να ετοιμάζει
διάφορα σενάρια κατανομής τα οποία αξιολογούνται και
προωθούνται για έγκριση στη Συμβουλευτική Επιτροπή
Διαχείρισης Υδάτων και στη συνέχεια να φροντίζει για την
τήρηση των εγκεκριμένων ποσοτήτων νερού για κάθε χρήση.
Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά αναφερόμαστε σε ανομβρία που πλήττει το νησί μας, δηλαδή, σε παρατεταμένες
περιόδους μειωμένων βροχοπτώσεων κάτω του μέσου όρου. Το φαινόμενο αυτό δημιουργεί προβλήματα έλλειψης νερού
σε όλες τις μορφές του, ατμοσφαιρική, επιφανειακή και υπόγεια, με άμεσες και έμμεσες συνέπειες στο περιβάλλον,
φυσικό και ανθρωπογενές.
