46
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
κρατήσουν παρατεταμένες θερμοκρασίες άνω των
35°C, οι πληθυσμοί του δάκου μειώνονται λόγω θνη-
σιμότητας αλλά και χαμηλής γονιμότητας των εντό-
μων (στείρα έντομα). Για τον λόγο αυτό δεν συστήνο-
νται ψεκασμοί σε τέτοιες συνθήκες κατά τους μήνες
Ιούλιο-Αύγουστο. Oι πρώιμες, μεγαλόκαρπες ποικιλί-
ες (π.χ. αμφίσσης, μανζανίλο) είναι σχετικά ευαίσθη-
τες στις προσβολές από τον δάκο ενώ η κυπριακή και
η κορωνέικη είναι πιο ανθεκτικές.
Κατά τον Ιούνιο οι πληθυσμοί του εντόμου είναι υψη-
λοί αλλά, ο μικρός καρπός με μη ξυλοποιημένο πυρή-
να, δεν είναι επιδεκτικός προσβολής. Στη συνέχεια,
κατά τους μήνες Ιούλιο-Αύγουστο παρατηρείται ση-
μαντική μείωση του πληθυσμού λόγω των υψηλών
θερμοκρασιών, της ξηρασίας, του συρρικνωμένου
καρπού και της χαμηλής γονιμότητας των εντόμων
(στείρα έντομα). Τέλος, κατά τους μήνες Σεπτέμ-
βριο-Οκτώβριο-Νοέμβριο η συνύπαρξη υψηλών
πληθυσμών του εντόμου, με το ευαίσθητο στάδιο
ωρίμανσης του καρπού και τις ευνοϊκές καιρικές συν-
θήκες που επικρατούν, ευνοούν την προσβολή του
καρπού, και σε αυτό το κρίσιμο στάδιο θα πρέπει να
αρχίσει η καταπολέμηση του δάκου.
Καταπολέμηση του δάκου
Σωστή καταπολέμηση επιτυγχάνεται όταν γίνεται
στον κατάλληλο χρόνο, γι’ αυτό πρέπει να γίνεται
παρακολούθηση της διακύμανσης του πληθυσμού
του δάκου με παγίδες. Για τον σκοπό αυτό το Τμή-
μα Γεωργίας τοποθετεί έγκαιρα δύο είδη παγίδων,
τις γυάλινες ή πλαστικές παγίδες τύπου Μακφέιλ με
υγρό δόλωμα (υδρολελυμένες πρωτεΐνες) και τις κί-
τρινες κολλητικές παγίδες με φερομόνη. Οι παγίδες
επιθεωρούνται κάθε επτά ημέρες και καταγράφονται
οι συλληφθέντες δάκοι κατά παγίδα, οπότε ενημερώ-
νονται έγκαιρα οι ελαιοκαλλιεργητές για την έναρξη
των ψεκασμών.
Οι ψεκασμοί ξεκινούν όταν: (α) παρατηρούνται 5-7
συλλήψεις δάκων ανά εβδομάδα σε κάθε παγίδα, (β)
όταν ο καρπός είναι στο στάδιο πήξης/ξυλοποίησης
του πυρήνα και μετά, και (γ) όταν οι θερμοκρασίες
είναι κάτω από τους 35°C ανάλογα με την ποικιλία και
την κατάσταση του καρπού.
Η καταπολέμηση του δάκου συστήνεται να γίνεται με
δολωματικούς ψεκασμούς, που είναι ο κυριότερος, οι-
κονομικότερος αλλά και ο πιο φιλικός προς το περιβάλ-
λον τρόπος καταπολέμησης. Οι καθολικοί ψεκασμοί συ-
στήνονται μόνο σε περίπτωση αυξημένου πληθυσμού
ή εφόσον παρατηρηθούν υψηλά ποσοστά προσβολής
στον καρπό. Οι δολωματικοί ψεκασμοί συστήνονται
έναντι των καθολικών γιατί αποφεύγονται οι ψεκασμοί
σε ολόκληρο το δένδρο με αρνητικές επιπτώσεις σε
ωφέλιμα έντομα, συμβάλλοντας έτσι στην οικολογική
ισορροπία του οικοσυστήματος του ελαιώνα και ταυτό-
χρονα αποφεύγονται πιθανές εξάρσεις από άλλα επιζή-
μια έντομα που προσβάλλουν την ελιά όπως κοκκοειδή
(π.χ. λεκάνιο). Επίσης, η εφαρμογή δολωματικών ψεκα-
σμών έχει σαν επακόλουθο μειωμένο κόστος καταπο-
λέμησης για τον παραγωγό, λιγότερη επιβάρυνση του
περιβάλλοντος και σημαντική μείωση υπολειμμάτων
εντομοκτόνων στον καρπό και το ελαιόλαδο. Γενικά, οι
καθολικοί ψεκασμοί πρέπει να αποφεύγονται γιατί έχουν
μεγαλύτερο κόστος, συμβάλλουν στη μείωση των ωφέ-
λιμων εντόμων, στην έξαρση των κοκκοειδών και γενικό-
τερα επιβαρύνουν το περιβάλλον.
Εικόνες 4&5:
Παγίδες τύπου Μακφέιλ (McPhail)
