ΑΓΡΟΤΗΣ
•
9
φανίσεις μαγγανίου παρατηρούνται στον σχηματισμό
Πέρα Πεδί και σχετίζονται με τα φαιοχώματα, στα
οποία βρίσκεται υπό μορφή οξειδίων σε μικρούς κον-
δύλους πυρολουσίτη και ψυλομέλανα. Σχετίζονται,
επίσης, με κερατόλιθους του συμπλέγματος Μαμωνι-
ών (ομάδα Αγίου Φωτίου) καθώς, επίσης, με στενές
φλέβες κατά μήκος ρηγμάτων στις προσκεφαλοειδείς
λάβες. Αναφέρεται ότι παρήχθησαν περί τους 200 τό-
νους, μεταξύ των ετών 1926 και 1957.
Χρωμίτης
Η γένεση του χρωμίτη συνδέεται άμεσα με τη γένε-
ση του οφιόλιθου. Εμφανίζεται ως διάσπαρτος, κον-
δυλώδης ή συμπαγής και σε φακοειδή ή ακανόνιστη
μορφή, μέσα στον δουνίτη. Επίσης, παρουσιάζεται
ως συμπληρωματικό ή διασπαρμένο ορυκτό στην
υπερβασική σειρά από τον χαρτζβουργίτη μέχρι τον
πυροξενίτη ακόμα και στους πικριτικούς βασάλτες
του ανώτερου ορίζοντα λαβών. Η γένεση του χρωμί-
τη σχετίζεται άμεσα με τη διαδικασία της διαφορικής
κλασματικής κρυστάλλωσης του μάγματος. Ο οφιό-
λιθος Τροόδους περιέχει φακοειδή κοιτάσματα χρω-
μίτη στο κατώτερο μέρος της υπερβασικής σειράς.
Αυτά σχηματίστηκαν πιθανώς σε σχεδόν κατακόρυ-
φες διόδους μεταξύ του χαρτζβουργίτη και του δου-
νίτη. Η συγκέντρωση μεγάλων ποσοτήτων χρωμίτη
σε αυτές τις ζώνες αποδίδεται στον υπερκορεσμό του
μάγματος σε χρωμίτη.
Έρευνες στη δεκαετία του 1920 αναγνώρισαν με-
ρικές εκατοντάδες χιλιάδες τόνους χρωμίτη στο
Τρόοδος. Από το 1935 και μετά, είχαν αναπτυχθεί
τρία μεταλλεία στις νότιες και στις βόρειες παρυφές
του Τροόδους. Κατά τη δεκαετία του 1980, παρά
το γεγονός ότι προηγούμενες έρευνες απέδειξαν
τη συνέχιση των χρωμιτικών φακών σε βάθος στα
υφιστάμενα μεταλλεία χρωμίτη και ταυτόχρονα επι-
βεβαίωσαν την ύπαρξη πέραν των 300.000 τόνων
χρωμίτη, έπαυσε, η εκμετάλλευση χρωμίτη, να εί-
ναι οικονομικά συμφέρουσα και τα μεταλλεία τερ-
μάτισαν τις δραστηριότητες τους. Στο Τρόοδος έχει
εντοπιστεί περιεκτικότητα PGM χρωμιτών των ομά-
δων ιριδίου και παλλαδίου.
Αμίαντος
Παρόλο που ο αμίαντος δεν είναι μεταλλικό ορυκτό,
εντούτοις στην Κύπρο συνηθίζεται να ονομάζεται ο
χώρος εξόρυξης του ως μεταλλείο, αντί αμιαντορυ-
χείο. Η Κύπρος θεωρείται ως μια από τις πιο αρχαίες
πηγές αμιάντου. Οι επιφανειακές εμφανίσεις αμιά-
ντου, λόγω της χαρακτηριστικής ινώδους δομής του,
εύκολα προκάλεσαν το ενδιαφέρον και γρήγορα βρέ-
θηκαν χρήσεις που αξιοποιούσαν τις χαρακτηριστικές
φυσικές του ιδιότητες. Στην αρχαία εποχή, ιδιαίτερα
κατά την κλασσική και ρωμαϊκή περίοδο, χρησιμοποι-
ήθηκε για την κατασκευή σεντονιών αποτέφρωσης
των νεκρών, υποδημάτων και θρυαλλίδων για τις λυ-
χνίες. Χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά ο ακτινόλιθος,
που εμφανίζεται στους σερπεντινίτες, κυρίως στην
περιοχή του δάσους Λεμεσού και Ακαπνούς. Λόγω
του μεγάλου μήκους των ινών του, επέτρεπε ευκολό-
τερη και καλύτερη επεξεργασία του. Η νεότερη ιστο-
ρία εκμετάλλευσης του αμιάντου, αρχίζει στις αρχές
του 20ου αιώνα όταν ο χρυσοτιλικός τύπος αμιάντου
άρχισε να χρησιμοποιείται ευρέως στη βιομηχανία. Ο
χρυσοτυλικός αμίαντος είναι ινώδες ορυκτό που απα-
ντάται σε φλέβες. Η γένεση του αμιάντου σχετίζεται με
τη σερπεντινίωση του χαρτζβουργίτη. Το ενδιαφέρον
για εκμετάλλευση του αμιάντου μετατοπίσθηκε στην
περιοχή του ανατολικού Τροόδους, όπου εντοπίσθη-
καν πλούσιες φλέβες χρυσοτιλικού αμιάντου κατάλ-
ληλου για οικονομική εκμετάλλευση. Η εκμετάλλευση
του αμιάντου διήρκησε από το 1904 μέχρι το 1988,
στις πλαγιές του Τροόδους.
Eικόνα 2:
Xρωμίτης τύπου λεοπάρδαλης (δάσος Λεμεσού)
Eικόνα 3:
Xρυσοτιλικός αμίαντος μέσα σε σερπεντινίτη (με-
ταλλείο Aμιάντου)
