ΑΓΡΟΤΗΣ
•
19
Από την 1
η
Ιανουαρίου 2013 εφαρμόζεται ο κανονισμός
(ΕΚ) 1099/2009 του Συμβουλίου για την προστασία των
ζώων κατά τη θανάτωσή τους, ο οποίος αντικαθιστά τους
περί Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων (Προστασία
των Ζώων κατά τη Σφαγή ή τη Θανάτωσή τους) κανο-
νισμούς του 2002 και 2008 (Κ.Δ.Π. 216/2002 και Κ.Δ.Π.
274/2008).
Σε αυτό το μέρος του άρθρου, γίνεται αναφορά στην δι-
αχείριση των ζώων κατά την σφαγή από το στάδιο της
ακινητοποίησης και μετέπειτα.
Ακινητοποίηση
Η ακινητοποίηση των ζώων είναι αναγκαία τόσο για την
ασφάλεια των χειριστών όσο και για την ορθή και αποτε-
λεσματική εφαρμογή ορισμένων τεχνικών αναισθητοποίη-
σης. Η διαδικασία ακινητοποίησης ενδέχεται να προκαλέσει
αγωνία στα ζώα και επομένως πρέπει να εφαρμόζεται για
όσο το δυνατό σε σύντομο χρονικό διάστημα. Τα ζώα δεν
πρέπει να τοποθετούνται στον εξοπλισμό ακινητοποίησης,
συμπεριλαμβανομένου και του εξοπλισμού ακινητοποίη-
σης των κεφαλιών, πριν το άτομο που είναι επιφορτισμένο
με την αναισθητοποίηση ή την αφαίμαξη να είναι έτοιμο για
την ταχύτερη δυνατή εκτέλεση της εργασίας αυτής.
Ο εξοπλισμός και οι εγκαταστάσεις ακινητοποίησης πρέ-
πει να σχεδιάζονται, να κατασκευάζονται και να συντη-
ρούνται κατά τρόπο ώστε να βελτιστοποιείται η εφαρμογή
της μεθόδου αναισθητοποίησης ή θανάτωσης, τα ζώα να
προστατεύονται από τραυματισμούς ή κακώσεις, να ελα-
χιστοποιούνται η αναστάτωση και οι κραυγές των ζώων
ενόσω αυτά είναι ακινητοποιημένα και να ελαχιστοποιεί-
ται επίσης και ο χρόνος ακινητοποίησης. Επιπλέον, ο εξο-
πλισμός που χρησιμοποιείται για την ακινητοποίηση των
ζώων πρέπει να συντηρείται και να ελέγχεται σύμφωνα με
τις οδηγίες του κατασκευαστή από άτομα ειδικά εκπαιδευ-
μένα για το σκοπό αυτό. Τέλος, πρέπει να τηρείται αρχείο
συντήρησης του εξοπλισμού το οποίο να διατηρείται για
ένα τουλάχιστον έτος.
Αναισθητοποίηση
Πολλές μέθοδοι θανάτωσης είναι επώδυνες για τα ζώα.
Επομένως, η αναισθητοποίηση σύμφωνα με τις επιτρε-
πόμενες μεθόδους είναι απαραίτητη προκειμένου να
προκαλείται απώλεια αισθητηριακής αντίληψης και ευαι-
σθησίας πριν από τη θανάτωση ή κατά τη διάρκειά της.
Από την πρόνοια για αναισθητοποίηση των ζώων εξαι-
ρούνται οι περιπτώσεις σφαγής που προβλέπονται από
λατρευτικούς τύπους (θρησκευτική σφαγή), υπό την προ-
ϋπόθεση ότι η σφαγή διενεργείται σε σφαγείο.
Για αποτελεσματική εφαρμογή των διαφόρων μεθόδων
αναισθητοποίησης πρέπει να διασφαλίζεται ότι το ζώο
είναι καλά ακινητοποιημένο, ο εξοπλισμός αναισθητο-
ποίησης εφαρμόζεται στο σωστό σημείο, ο χειριστής του
εξοπλισμού είναι σε θέση να αναγνωρίσει πότε ένα ζώο
είναι σωστά αναισθητοποιημένο και πότε όχι, ώστε να
λάβει τα κατάλληλα μέτρα και ο εξοπλισμός που χρησιμο-
ποιείται για την αναισθητοποίηση των ζώων συντηρείται,
ελέγχεται και βαθμονομείται σύμφωνα με τις οδηγίες του
κατασκευαστή και από άτομα ειδικά εκπαιδευμένα για το
σκοπό αυτό.
Κανένα ζώο δεν αναισθητοποιείται εκτός εάν η αφαί-
μαξη θα γίνει αμέσως και χωρίς καθυστέρηση. Το απο-
τέλεσμα της αναισθητοποίησης πρέπει να αξιολογείται
τακτικά, για το σκοπό αυτό, ο υπεύθυνος της επιχεί-
ρησης πρέπει να ορίζει ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα
για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας των πρακτι-
κών αναισθητοποίησης που εφαρμόζει. Η παρακολού-
θηση της αποτελεσματικότητας της αναισθητοποίησης
βασίζεται κυρίως στην αξιολόγηση της αισθητηριακής
αντίληψης και της ευαισθησίας των ζώων. Κατά κανό-
να, ένα ζώο θεωρείται ότι έχει απολέσει την ευαισθησία
του όταν δεν παρουσιάζει αντανακλαστικά ή αντίδρα-
ση σε ερεθίσματα όπως ο ήχος, οι οσμές, το φως ή η
φυσική επαφή.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών αναισθητοποίησης
πρέπει να υπάρχει επιτόπου, άμεσα διαθέσιμος και σε
κατάσταση καλής λειτουργίας, εφεδρικός εξοπλισμός ο
οποίος να χρησιμοποιείται σε περίπτωση βλάβης του
κύριου εξοπλισμού. Η εφεδρική μέθοδος μπορεί να εί-
ναι διαφορετική από την κύρια. Επιπλέον, πρέπει να
Προστασία των ζώων κατά τη σφαγή
και οι πρόνοιες της νέας νομοθεσίας
Ηλίας Παντέχης
Κτηνιατρικός Λειτουργός
στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες
Mέρος B’
Η
προστασία των ζώων τόσο κατά τη σφαγή για ανθρώπινη κατανάλωση, όσο και κατά τη θανάτωση τους
στα πλαίσια ελέγχου ασθενειών, είναι πρωταρχικής σημασίας. Η διαδικασία της θανάτωσης μπορεί να
προκαλέσει πόνο, αγωνία, φόβο και άλλου είδους ταλαιπωρία στα ζώα. Ως εκ τούτου οι υπεύθυνοι των σφα-
γείων και οποιοδήποτε άτομο συμμετέχει στη θανάτωση ζώων πρέπει να λαμβάνουν τα απαιτούμενα μέτρα
προκειμένου να αποτρέπουν τον πόνο και να περιορίζουν την αγωνία και την ταλαιπωρία των ζώων κατά τη
σφαγή ή τη θανάτωση, λαμβάνοντας υπόψη τις βέλτιστες πρακτικές και τις μεθόδους που επιτρέπονται από
τη νομοθεσία.
