6
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
Διαχείριση φυτικών υπολειμμάτων
στις καλλιέργειες σιτηρών
Αντώνης Πογιατζιής
Λειτουργός Γεωργίας
στο Tμήμα Γεωργίας
Στην Κύπρο, όπως και σε άλλες χώρες, όπως τον
Καναδά, τη Λατινική Αμερική, την Καλιφόρνια, τη Νό-
τια Ασία, την Ιταλία κ.ά. η πρακτική του καψίματος
των φυτικών υπολειμμάτων ήταν ευρύτατα διαδεδο-
μένη. Η πρακτική όμως αυτή, προκαλεί δυσμενείς
επιπτώσεις τόσο στη γονιμότητα του εδάφους όσο
και στο φυσικό περιβάλλον, ενώ, ταυτόχρονα, απο-
τελεί πολλές φορές την αιτία μεγάλων διαστάσεων
πυρκαγιών.
Οι λόγοι που επικαλούνται οι παραγωγοί για τη χρή-
ση της συγκεκριμένης πρακτικής σχετίζονται με την
ευκολία που παρατηρείται στην προετοιμασία του
χωραφιού για την επόμενη καλλιέργεια και την κα-
ταπολέμηση ορισμένων φυτικών εχθρών και ασθε-
νειών. Παρ’ όλα αυτά, σε καμία περίπτωση, η έστω
και πρόσκαιρη ωφέλεια που φαίνεται ότι έχουν οι
παραγωγοί, δικαιολογεί την υιοθέτηση αυτής της
πρακτικής. Πολυετείς έρευνες έχουν αποδείξει ότι
η ενσωμάτωση της καλαμιάς δεν είχε αρνητικές συ-
νέπειες για την προετοιμασία του χωραφιού για την
επόμενη καλλιέργεια αφού μετά την ενσωμάτωση, η
αποσύνθεση των υπολειμμάτων ήταν ικανοποιητική
για την προετοιμασία του αγρού, ενώ, μετά από ένα
με δύο χρόνια η αποσύνθεση ήταν πλήρης και δεν
προκάλεσε οποιαδήποτε προβλήματα. Απεναντίας,
αγροί που καλλιεργήθηκαν μετά το κάψιμο της πο-
καλάμης παρουσίασαν σημαντικά προβλήματα από
μυκητολογικές ασθένειες.
Το κάψιμο της ποκαλάμης προκαλεί δυσμενή επί-
δραση πάνω στις φυσικοχημικές ιδιότητες του εδά-
φους ενώ τα υπολείμματα των αροτραίων καλλιερ-
γειών με σωστή διαχείριση μπορούν να προσφέρουν
προστασία στο έδαφος από τη διάβρωση και να το
εμπλουτίσουν με οργανική ουσία. Τα εδάφη της
Κύπρου είναι πολύ φτωχά σε οργανική ουσία, που
αποτελεί τον πιο βασικό παράγοντα στη γονιμότητα
Έ
να από τα σημαντικότερα προβλήματα που παρατηρείται στη χώρα μας και αφορά την καλλιέργεια
των σιτηρών, είναι πέραν της ανομβρίας και αυτό της διαχείρισης των φυτικών υπολειμμάτων. Με
την μονοκαλλιέργεια των χειμερινών σιτηρών στην Κύπρο, μένουν στο έδαφος σημαντικές ποσότητες
από τα στελέχη και τα υπολείμματα της ταξιανθίας της καλλιέργειας, με αποτέλεσμα η διαχείριση τους
να γίνεται συνήθως με την ενσωμάτωση τους στο έδαφος ή με το κάψιμο που κατά πλειονότητα εφαρ-
μοζόταν παλαιότερα από τους γεωργούς.
Eικόνα 1:
Φυτικά υπολείμματα, ποκαλάμη
Eικόνα 2:
Ποκαλάμη κοντά σε δασική περιοχή
