Περιοδικό Αγρότης- Έκδοση Μάιος 2017- Αύγουστος 2017 - page 13

13
A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 7
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 1
ΓΕΩΡΓIΑ
Η καταπολέμηση της ευδεμίδας
με τη χρήση φερομονών
Η ευδεμίδα,
Lobesia botrana
, αποτελεί τον σημαντικότερο εχθρό της αμπέλου τόσο στην Κύπρο όσο και σε παγκόσμια
κλίμακα. Προσβάλλοντας την άμπελο μπορεί να προκαλέσει σοβαρές απώλειες παραγωγής, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα,
μέσω της δευτερογενούς προσβολής από μύκητες. Μέχρι σήμερα η αντιμετώπιση του εντόμου γινόταν με τη χρήση
εντομοκτόνων ευρέος φάσματος και υψηλής τοξικότητας με μεγάλη υπολειμματική διάρκεια.
Στη σύγχρονη φυτοπροστασία και στα πλαίσια του
Προγράμματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Εχθρών
και Ασθενειών (Integrated Pest Management), όπου
λαμβάνονται υπόψη οι σύγχρονες περιβαλλοντικές
προσεγγίσεις, καθώς και οι ανησυχίες και απαιτήσεις των
καταναλωτών για παραγωγή και κατανάλωση προϊόντων
απαλλαγμένων
από
υπολείμματα
φυτοφαρμάκων,
επιβάλλεται η εφαρμογή νέων, φιλικών μεθόδων και
σκευασμάτων με λιγότερες αρνητικές επιπτώσεις στον
άνθρωπο και το περιβάλλον.
Βιολογία εντόμου και ζημιές
Η ευδεμίδα της αμπέλου είναι λεπιδόπτερο (πεταλούδα) και
αποτελεί τον κυριότερο εντομολογικό εχθρό των αμπελιών,
τόσο των επιτραπέζιων όσο και των οινοποιήσιμων. Το
μήκος του δεν ξεπερνά το 1 εκατοστό και το άνοιγμα των
πτερυγίων του κυμαίνεται στα 12 με 14 χιλιοστά. Ζει κατά
μέσο όρο 10-12 μέρες και γεννά 50-80 αυγά πάνω στα
σταφύλια. Η δραστηριότητα του εντόμου ξεκινά με τη δύση
του ήλιου πετώντας ακανόνιστα και σε μικρές αποστάσεις,
ενώ κατά τη διάρκεια της ημέρας η ευδεμίδα κρύβεται
μέσα στο φύλλωμα του αμπελιού. Οι ζημιές που προκαλεί
προέρχονται κυρίως από τις προνύμφες του εντόμου
οι οποίες τρυπούν τις ράγες των σταφυλιών. Εκτός από
την άμεση ζημιά στις ράγες, συνήθως προκαλείται και
σήψη των σταφυλιών από μύκητες όπως ο βοτρύτης ή/
και άλλοι μικροοργανισμοί. Ο βοτρύτης εγκαθίσταται στις
προσβεβλημένες ράγες και στη συνέχεια εξαπλώνεται και
σε υγιείς ράγες.
Στάδια ανάπτυξης της ευδεμίδας
Η ευδεμίδα στην Κύπρο παρουσιάζει τέσσερις γενεές.
Διαχειμάζει νυμφωμένη μέσα σε κουκούλι, κάτω από τους
ξερούς φλοιούς των πρέμνων, σε άλλα φυσικά καταφύγια
ή υπολείμματα πάνω ή κοντά στα φυτά-ξενιστές ή στο
έδαφος. Οι πρώτες πεταλούδες από αυτά τα κουκούλια
θα εμφανιστούν συνήθως από τα μέσα Μαρτίου έως τις
αρχές Απριλίου. Αφού προηγηθεί η σύζευξη αρσενικής
και θηλυκής πεταλούδας θα ακολουθήσει η ωοτοκία στα
νεαρά φύλλα ή στον φλοιό νεαρών βλαστών. Η πρώτη γενεά
είναι κατά κανόνα ανθοφάγος. Το σκουλήκι ανοίγει οπή
και εισέρχεται στο κλειστό άνθος από το οποίο τρώει τα
αναπαραγωγικά όργανα. Στη συνέχεια προσβάλλει με τον
ίδιο τρόπο και άλλα γειτονικά άνθη μέχρι να συμπληρώσει
Κωνσταντίνος Γαλάνης
Λειτουργός Γεωργίας
Τμήμα Γεωργίας
την ανάπτυξή της. Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ότι
συνδέει τα άνθη που προσβάλλει και τα γειτονικά τους με
μεταξένιους ιστούς. Οι προνύμφες των επόμενων γενεών
είναι καρποφάγες. Εισέρχονται στις άγουρες ράγες και
καταστρέφουν τη μια μετά την άλλη μέχρι την ολοκλήρωση
της ανάπτυξής τους. Συνήθως εισέρχονται στη ράγα και την
προσβάλλουν από το σημείο επαφής της με γειτονική ράγα,
φύλλο ή βλαστό. Νυμφώνονται μέσα σε ράγες των οποίων
κατανάλωσαν το μεσοκάρπιο ή κάτω από ξερούς φλοιούς ή
άλλα καταφύγια.
Αντιμετώπιση της ευδεμίδας - Μέθοδος παρεμπόδισης
σύζευξης
Πέρα από τις φυτοπροστατευτικές επεμβάσεις με
συμβατικά ή άλλα σκευάσματα, τα τελευταία χρόνια
εφαρμόζεται μια νέα τεχνική η οποία είναι εντελώς φιλική
προς το περιβάλλον και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε
προγράμματα βιολογικής καλλιέργειας. Είναι η τεχνική
διατάραξης της σύζευξης της ευδεμίδας με τη μέθοδο
παρενόχλησης του αρσενικού. Ουσιαστικά η τεχνική αυτή
αποσκοπεί στον αποπροσανατολισμό και σύγχυση των
αρσενικών ενηλίκων (πεταλούδων) της ευδεμίδας έτσι
ώστε να αποφεύγεται η σύζευξη και η γονιμοποίηση των
θηλυκών. Με τον τρόπο αυτό οι πληθυσμοί του εντόμου
παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, κάτω από το οικονομικό
όριο ζημιάς, και δεν χρειάζεται να γίνει ψεκασμός από τον
αμπελουργό.
Χρήση φερομονών για τον αποπροσανατολισμό των
αρσενικών εντόμων
Τα θηλυκά έντομα της ευδεμίδας φέρουν μια
χαρακτηριστική φερομόνη την οποία εκκρίνουν για
να προσελκύσουν τα αρσενικά ώστε να επιτευχθεί η
σύζευξη. Με τη χρήση φερομονών επιτυγχάνεται η
σύγχυση των αρσενικών πεταλούδων του εντόμου, με
αποτέλεσμα να μην γίνεται κατορθωτή η σύζευξη και
γονιμοποίηση των εντόμων αφού δεν είναι σε θέση να
εντοπίζουν τα ενήλικα θηλυκά εντός του ελεγχόμενου
αμπελώνα. Ο αποπροσανατολισμός επιτυγχάνεται με την
τοποθέτηση ειδικών εξατμιστήρων (50-75 ανά δεκάριο) οι
οποίοι περιέχουν συνθετική φερομόνη του εντόμου. Με
την άνοδο της θερμοκρασίας εξατμίζεται συγκεκριμένη
Τέλειο έντομο ευδεμίδας
Ευδεμίδα σε ράγες σταφυλιού
1...,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12 14,15,16,17,18,19,20,21,22,23,...60
Powered by FlippingBook