9
A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 7
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 1
ΓΕΩΡΓIΑ
Γεωργία Αντωνίου
Λειτουργός Γεωργίας
Τμήμα Γεωργίας
Η επιλογή της ποικιλίας για την εγκατάσταση ενός νέου ελαιώνα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως οι προτιμήσεις
των καταναλωτών, η ζωηρότητα και ο τρόπος έκπτυξης της κάθε ποικιλίας. Θα πρέπει, επίσης, να λαμβάνεται υπόψη το
μικροκλίμα του ελαιώνα όπως παρουσία παγετών, άνεμοι και υγρασία, η διαθεσιμότητα νερού καθώς και η ευαισθησία
ή ανθεκτικότητα της ποικιλίας σε εχθρούς και ασθένειες. Άλλοι παράμετροι για την επιλογή ποικιλίας είναι η ποιότητα
και η ποσότητα της παραγωγής, η περίοδος συγκομιδής καθώς και η ευκολία συγκομιδής. Επίσης, σημαντικό κριτήριο
επιλογής είναι η επιθυμητή χρήση του καρπού, εάν προορίζεται δηλαδή για την παραγωγή ελαιόλαδου, επιτραπέζιας
ελιάς ή και των δύο.
Ποικιλίες ελιάς και τα χαρακτηριστικά τους
Ανάλογα με το βάρος του καρπού, οι διάφορες ποικιλίες
ελιάς χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: Τις
μικρόκαρπες
με βάρος καρπού μέχρι 2,6 γραμμάρια, τις
μεσόκαρπες
με βάρος καρπού μεταξύ 2,7 - 4,2 γραμμαρίων και τις
μεγαλόκαρπες
με βάρος καρπού από 4,3 γραμμάρια και
άνω.
Οι κυριότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται στην Κύπρο
είναι η κυπριακή ή «λαδοελιά», η κορωνέικη (λιανολιά),
η Άμφισσας ή Βολιώτικη (κονσερβολιά), η Καλαμών ή
καλαματιανή, η Μανζανίλο και η Πικουάλ.
Κυπριακή ή «λαδοελιά»
Είναι η κύρια καλλιεργούμενη ποικιλία της Κύπρου,
προσαρμοσμένη στις υψηλές θερμοκρασίες και την
περιορισμένη εδαφική υγρασία και ευδοκιμεί σε ποικίλους
τύπους εδαφών. Ωστόσο, επηρεάζεται από την υγρασία του
εδάφους και τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν κατά
την άνθιση και καρπόδεση. Είναι δέντρο πλαγιόκλαδο,
αναπτύσσει μέτριο ύψος και παίρνει σχήμα σφαιρικό με
διάμετρο έξι έως οκτώ μέτρα. Παρουσιάζει ανθόρροια αλλά
καρποδένει καλά. Ως ποικιλία έχει το χαρακτηριστικό της
παρενιαυτοφορίας και κατά συνέπεια δεν έχει σταθερή
παραγωγή από χρονιά σε χρονιά. Είναι πρώιμη ποικιλία και
η ωρίμανση του καρπού αρχίζει στα πεδινά τέλος Οκτωβρίου
με αρχές Νοεμβρίου και στα ημιορεινά τέλος Νοεμβρίου
με αρχές Δεκεμβρίου. Η περιεκτικότητα του καρπού σε
λάδι είναι γύρω στο 22%, γι’ αυτό χρησιμοποιείται βασικά
για την παραγωγή λαδιού, αλλά και για την παρασκευή
βρώσιμων ελιών, πράσινων ή μαύρων. Το κυριότερο, όμως,
χαρακτηριστικό της είναι το άρωμα του λαδιού της, γι’ αυτό
θεωρείται μια από τις πιο αρωματικές ποικιλίες ελιάς στον
κόσμο
. Είναι ανθεκτική στην ασθένεια της καρκίνωσης
και σε αντίξοες συνθήκες όπως η αλατότητα του νερού
άρδευσης και η ξηρασία, αλλά προσβάλλεται εύκολα από
τον δάκο, τον πυρηνοτρήτη, τον ρυγχίτη και το κυκλοκόνιο.
Στις αρδευόμενες φυτείες παρουσιάζεται προσβολή και
από το βερτιτσίλιο.
Έχουν μελετηθεί διάφορες παραλλαγές της με μεγάλη
γενετική παραλλακτικότητα και έχουν αναγνωριστεί
διάφοροι κλώνοι. Συνοπτικά αναφέρονται οι εξής:
•
Κοράκου
: Μεγαλόκαρπη με μέσο βάρος 7,1
γραμμαρίων, κατάλληλη για επιτραπέζια, πολύ χαμηλή
ελαιοπεριεκτικότητα 13%, υψηλή σχέση σάρκας /
πυρήνα, δέντρο μέτριας ανάπτυξης, πολύ παραγωγική με
περιορισμένη παρενιαυτοφορία.
•
Κίτι,ΚάτωΔρυςκαιΚλήρου-2
:Μεγαλόκαρπεςπαραλλαγές
με μέσο βάρος 6,6 - 6,7 γραμμαρίων, κατάλληλες για
επιτραπέζιες ελιές πράσινες ή μαύρες ή για διπλή
χρήση, μέση ελαιοπεριεκτικότητα 20%, δέντρα μέτριας
προς ζωηρής ανάπτυξης, ικανοποιητικά παραγωγικά,
παρουσιάζουν όμως το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας.
•
Φλάσου, Ευρύχου, Αναλιόντα και Λυθροδόντα
:
Μεσόκαρπες με μέσο βάρος καρπού 3,9 - 4,0
γραμμαρίων, κατάλληλες για παραγωγή ελαιόλαδου με
υψηλή ελαιοπεριεκτικότητα 26% και για διπλή χρήση,
δέντρα μέτρια προς ζωηρής ανάπτυξης, ικανοποιητικά
παραγωγικά αλλά παρουσιάζουν το φαινόμενο της
παρενιαυτοφορίας.
Κορωνέικη (λιανολιά)
Είναι μικρόκαρπη ποικιλία, ελληνική, και εισήχθη στην
Κύπρο το 1977. Το λάδι της είναι λεπτό, με καλή γεύση
και άρωμα, καλή σταθερότητα και διατηρησιμότητα και με
χαμηλή οξύτητα 0,2 - 0,4 βαθμούς.
Θεωρείται η καλύτερη
ποικιλία για λάδι
. Είναι δέντρο παραγωγικό και καρποφορεί
σταθερά με υπερπαραγωγή κάθε δεύτερη χρονιά. Είναι
δέντρο πλαγιόκλαδο, θαμνώδες, παίρνει σχήμα σφαιρικό
και φτάνει τα 8-10 μέτρα ύψος και διάμετρο 6-8 μέτρα αν
καλλιεργείται σε γόνιμο έδαφος και αρδεύεται. Μπαίνει
γρήγορα στην παραγωγή, έχει σταθερή ανθοφορία και
καρποδένει καλά. Είναι μεσοπρώιμη ποικιλία. Ο καρπός
της είναι μικρός με τη μια πλευρά ελαφρά κυρτωμένη και
φέρει μικρή θηλή. Ο καρπός ωριμάζει από Νοέμβριο μέχρι
Ιανουάριο με περιεκτικότητα σε λάδι 15-27%. Αντέχει στην
ξηρασία και στους δυνατούς ανέμους ενώ δεν αντέχει
στο ψύχος. Η καλλιέργειά της περιορίζεται σε περιοχές
με υψόμετρο κάτω από τα 500 μέτρα. Δεν προσβάλλεται
εύκολα από τον πυρηνοτρήτη, τον δάκο, το βερτιτσίλιο
και το κυκλοκόνιο, ενώ προσβάλλεται από τον ρυγχίτη, τη
βαμβακάδα και τον καρκίνο της ελιάς. Χρησιμοποιείται,
επίσης, ως επικονιαστής πολλών άλλων ποικιλιών.
