8
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
στην Κύπρο και στο εξωτερικό, καθώς ως χρώμα δεν
αλλοιώνεται με την πάροδο του χρόνου. Χρησιμοποι-
είται, επίσης, σε μικρότερες ποσότητες στη βιομηχανία
κεραμικών αλλά και στην παραδοσιακή αγγειοπλαστι-
κή. Σε πολύ μικρές ποσότητες χρησιμοποιήθηκε για
τη διακόσμηση αγγείων κατά τους αρχαίους χρόνους
και συνεχίζει να χρησιμοποιείται σε αγιογραφίες και
στη σύγχρονη ζωγραφική. Τα τελευταία χρόνια τα φαι-
οχώματα, λόγω του υψηλού ποσοστού οξειδίων και
υδροξειδίων του σιδήρου που περιέχουν, χρησιμοποι-
ούνται και στην τσιμεντοβιομηχανία για τη ρύθμιση της
απαιτούμενης περιεκτικότητας σιδήρου στο τσιμέντο.
Η Κύπρος εξήγαγε και εξάγει μέχρι σήμερα φαιοχώ-
ματα. Λόγω της σπανιότητας των φαιοχωμάτων κα-
θώς και λόγω των μικρών σε έκταση κοιτασμάτων
τους, το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης θεωρεί
αναγκαίο να διαφυλάξει τα κοιτάσματα αυτά έτσι ώστε
τα καλής ποιότητας φαιοχώματα να χρησιμοποιούνται
μόνο ως χρωστική ουσία. Ο κύριος λόγος είναι ότι το
φαιόχωμα ως χρωστική ουσία έχει πολύ μεγαλύτερη
προστιθέμενη αξία σε σχέση με τη χρήση του στην
τσιμεντοβιομηχανία. Τα φαιοχώματα με περιεκτικότη-
τα σε πυρίτιο θεωρούνται ακατάλληλα για χρήση ως
χρωστική ουσία λόγω του ότι δημιουργούν πρόβλημα
στη διαδικασία επεξεργασίας και στην ποιότητά τους.
Το πυρίτιο που περιέχουν τα φαιοχώματα όμως δεν
επηρεάζει την ποιότητα του τσιμέντου, και ως εκ τού-
του τα φαιοχώματα με περιεκτικότητα σε πυρίτιο μπο-
ρούν να χρησιμοποιηθούν στην τσιμεντοβιομηχανία.
Τα φαιοχώματα που προορίζονται για εξαγωγές με-
ταφέρονται σε εργοστάσιο όπου γίνεται επεξεργα-
σία πριν την εξαγωγή. Τα τελευταία χρόνια η ετήσια
εξόρυξη φαιοχώματος κυμαινόταν στις 7-12 χιλιάδες
τόνους. Για τα έτη 2007 έως 2011 εξορύχθηκαν συ-
νολικά 206.454 μετρικοί τόνοι ούμπρας και ώχρας,
από τους οποίους οι 17.783 (ποσοστό 8,61% της
συνολικής παραγωγής) μετρικοί τόνοι διατέθηκαν
για εξαγωγές, ενώ οι 188.671 μετρικοί τόνοι φαιοχώ-
ματος (ποσοστό 91,38% της συνολικής παραγωγής)
χρησιμοποιήθηκαν στην τσιμεντοβιομηχανία.
Λόγω της σταδιακής μείωσης των αποθεμάτων
φαιοχώματος και της αυξημένης ζήτησής τους,
το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης ξεκίνησε
σχετική έρευνα για τη χαρτογράφηση, αξιολόγη-
ση και ποιοτικό χαρακτηρισμό υφιστάμενων και
νέων αποθεμάτων φαιοχώματος στην Κύπρο για
να επανεκτιμήσει τα υφιστάμενα αποθέματα και
να επαναπροσδιορίσει τις παραμέτρους που κα-
θορίζουν την ποιότητα του φαιοχώματος, διενερ-
γώντας δειγματοληψίες και εργαστηριακές ανα-
λύσεις. Στόχος της έρευνας είναι η ορθολογική
αξιοποίηση των φαιοχωμάτων τα οποία συμβάλ-
λουν στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου.
Εικόνα 3:
Σημείο δειγματοληψίας φαιοχώματος (δύο χρωμα-
τισμών) στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος
Εικόνα 4:
Εμφάνιση φαιοχώματος (καφέ χρώμα στο κέντρο)
σε επαφή με προσκεφαλοειδείς λάβες (αριστερά) και μπεντο-
νιτικές αργίλους (δεξιά)
Εικόνα 2:
Συσκευασία φαιοχώματος για εξαγωγή σε άλλες
χώρες
