64
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
σος του Ακάμα και στο δάσος Πάφου. Είναι επιγενές
είδος για την Κύπρο.
Οι ξισταρκές είναι αναπόσπαστο στοιχείο του κυπρια-
κού αγροτικού τοπίου και αποτελούν μέρος ενός πολύ
σημαντικού μεσογειακού οικότοπου, των φρύγανων.
Είναι φυτά ολιγαρκή σε νερό και περιποίηση και μπο-
ρούν άνετα να ευδοκιμήσουν σε σχετικά άγονα εδάφη
δημιουργώντας, ταυτόχρονα, οικολογικές θέσεις και εν-
διαιτήματα που αξιοποιούνται από άλλα είδη όπως οι
ορχιδέες και άλλα βολβώδη φυτά, αυξάνοντας με αυτόν
τον τρόπο τη βιοποικιλότητα των περιοχών. Οι ξισταρ-
κές έχουν, επίσης, πολύ μεγάλη οικολογική σημασία για
τα μεσογειακά οικοσυστήματα. Μετά από μια πυρκαγιά
και αφού καταστραφεί όλη η βλάστηση μιας περιοχής,
σαν πυρακόλουθα είδη που είναι, βλαστάνουν κατά χι-
λιάδες εμποδίζοντας τη διάβρωση του εδάφους. Επί-
σης, δεν πρέπει να παραλείψουμε τη μεγάλη αισθητική
τους αξία, ιδιαίτερα όταν είναι ανθισμένες, αφού μετα-
μορφώνουν ολόκληρες περιοχές σε πανέμορφα, ολάν-
θιστα τοπία.
Πολλαπλασιασμός
Οι ξισταρκές γενικά πολλαπλασιάζονται με σπέρματα, η
βλάστηση των οποίων ευνοείται από υψηλές θερμοκρα-
σίες όπως αυτές που αναπτύσσονται στο έδαφος κατά
τη διάρκεια μιας πυρκαγιάς. Στη φύση έχει παρατηρηθεί
ότι υπάρχει μεγάλη ποικιλομορφία, τόσο στην ανθοφο-
ρία των διαφόρων ειδών όσο και στη γενικότερη εμφά-
νισή τους. Τα άτομα εκείνα τα οποία συγκεντρώνουν
διάφορα επιθυμητά χαρακτηριστικά μπορούν να πολλα-
πλασιαστούν αγενώς με μοσχεύματα κτλ., έτσι που οι
απόγονοί τους να διατηρήσουν τα ίδια χαρακτηριστικά.
Μια πιο περίπλοκη διαδικασία επιλογής επιθυμητών χα-
ρακτηριστικών θα ήταν η ένταξη των ειδών αυτών σε
επιστημονικά προγράμματα γενετικής βελτίωσης.
Οι ξισταρκές μπορούν να αποτελέσουν μια πολύ ενδια-
φέρουσα επιλογή για χρήση στις διάφορες τοπιοτεχνή-
σεις. Ως μικροί αειθαλείς θάμνοι που είναι, μπορούν να
αποτελέσουν βασικά στοιχεία μιας σύνθεσης φυτών σε
ένα κήπο. Μπορούν να φυτευτούν σε ομάδες προσφέ-
ροντας το όμορφο πράσινο ή και γλαυκοπράσινο χρώ-
μα των φύλλων τους ολόκληρο τον χρόνο και το χρώμα
των λουλουδιών τους την εποχή της άνθισης. Ακόμα,
μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μεμονωμένα φυτά
μέσα σε ένα κήπο, ανάλογα με τις ανάγκες. Μπορούν,
επίσης, να χρησιμοποιηθούν ως μέσο σταθεροποίησης
εδαφών.
Η ποικιλία που προσφέρουν οι ξισταρκές τόσο όσον
αφορά το χρώμα των λουλουδιών τους όσο και γενικό-
τερα το χρώμα των φύλλων και η όλη παρουσία τους,
σε συνδυασμό με τη μεγάλη ανθεκτικότητα τους σε
αντίξοες συνθήκες, μπορούν να τις αναδείξουν σε πολύ
χρήσιμα καλλωπιστικά είδη. Γενικά, η χρήση ιθαγενών
φυτών της Κύπρου σε κήπους και τοπιοτεχνήσεις είναι
μια σίγουρη επιλογή. Το αποτέλεσμα της επιλογής αυ-
τής δεν μπορεί να είναι άλλο από την ανταμοιβή των
δημιουργών που τόλμησαν το κατά τη γνώμη μας αυτο-
νόητο, να χρησιμοποιήσουν δηλαδή τα κυπριακά φυτά
για να καλλωπίσουν τον τόπο μας και να ενισχύσουν τη
φυσική του κληρονομιά.
Βιβλιογραφία
• Meikle R.D. (1977) Flora of Cyprus. Vol.1 Royal Botanic Gardens, Kew, UK
• Τσιντίδης Τ.Χ., Χατζηκυρίακου Γ.Ν. και Χριστοδούλου Χ.Σ. (2002) Δέντρα και Θάμνοι στην Κύπρο. Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη και Φιλοδασικός
Σύνδεσμος Κύπρου. Λευκωσία
