16
A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 7
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 2
ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ
Η κατανάλωση κρέατος πουλερικών, όπως και οι ποσότητες κρέατος πουλερικών που διακινούνται ανάμεσα στις
χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και των τρίτων χωρών έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Όπως και
για άλλα γεωργικά προϊόντα που διακινούνται στην επικράτεια της ΕΕ, έτσι και για το κρέας πουλερικών επιβάλλεται,
για σκοπούς υγιούς ανταγωνισμού και προστασίας του καταναλωτή από παραπλανητικές πρακτικές, η τήρηση των
ευρωπαϊκών προδιαγραφών εμπορίας. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία δίδει τη δυνατότητα στον καταναλωτή να συγκρίνει και
να επιλέγει κρέας πουλερικών σύμφωνα με τις προτιμήσεις του, αφού για την παραγωγή του εφαρμόζονται ομοιόμορφες
προδιαγραφές εμπορίας.
Μάριος Γεωργιάδης
Λειτουργός Γεωργίας
Τμήμα Γεωργίας
Νομικό πλαίσιο
Οι έλεγχοι για την εφαρμογή των προνοιών για τις
προδιαγραφές εμπορίας του κρέατος πουλερικών
που περιλαμβάνονται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία
πραγματοποιούνται από Επιθεωρητές του Τμήματος
Γεωργίας, οι οποίοι έχουν οριστεί για τον σκοπό αυτό
από τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και
Περιβάλλοντος. Μεταξύ άλλων ελέγχονται πτηνοσφαγεία,
εργαστήρια κοπής και κέντρα επανασυσκευασίας λευκών
κρεάτων, σημεία λιανικής πώλησης που εμπορεύονται
κρέας πουλερικών και υποστατικά όπου φυλάσσεται
κρέας πουλερικών. Οι έλεγχοι που διεξάγονται σε
πτηνοσφαγεία και τεμαχιστήρια αφορούν τη μέθοδο
ψύξης, την ταξινόμηση, τη σήμανση των συσκευασιών
και τις συνθήκες φύλαξης κρέατος πουλερικών καθώς
και την περιεκτικότητα εξωγενούς νερού σε κατεψυγμένα
κοτόπουλα και την απορρόφηση νερού στην εγκατάσταση
παραγωγής μετά τη διαδικασία σφαγής, αποπτέρωσης
και απεντέρωσης. Σε γενικές γραμμές ελέγχεται εάν στη
σήμανση των συσκευασιών αναγράφονται όλες οι ενδείξεις
που προνοεί η νομοθεσία, εάν έχει γίνει σωστή ταξινόμηση
και εάν η ονομασία πώλησης είναι αντίστοιχη με το
περιεχόμενο. Ακόμη εξετάζεται κατά πόσο η σήμανση είναι
τέτοια που θα μπορούσε να παραπλανήσει τον καταναλωτή
ως προς τα χαρακτηριστικά του κρέατος πουλερικών με το
να του προσδίδει ιδιότητες που πραγματικά δεν έχει ή με
το να υπονοεί ότι έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όταν στην
πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει. Σε περίπτωση διάπραξης
οποιουδήποτε αδικήματος λαμβάνονται τα προβλεπόμενα
από τη νομοθεσία μέτρα.
Όταν αναφερόμαστε στο κρέας πουλερικών εννοούμε,
σύμφωνα με τη νομοθεσία, το κρέας κοτόπουλου, πετεινού,
κότας, πάπιας, χήνας, γαλοπούλας και φραγκόκοτας, που
είναι κατάλληλο για ανθρώπινη κατανάλωση και δεν έχει
υποστεί άλλη επεξεργασία πλην της επεξεργασίας με ψύχος.
Παρόλα αυτά δεν περιλαμβάνονται πρότυπα εμπορίας για
όλα τα είδη πουλερικών όπως στρουθοκαμήλου, ορτυκιού
και περιστεριού. Το κρέας πουλερικών κατατάσσεται
σε κατηγορίες ποιότητας είτε ως κατηγορίας Α είτε ως
κατηγορίας Β, ανάλογα με τη διάπλαση και την όψη των
σφάγιων ή των τεμαχίων τους. Ανάμεσα στα κριτήρια
κατάταξης είναι η ανάπτυξη της σάρκας, η παρουσία
λίπους καθώς και ο βαθμός φθοράς και μωλωπισμών.
Ταυτόχρονα, το κρέας πουλερικών πρέπει να ταξινομείται
είτε ως νωπό (διατηρείται σε θερμοκρασία -2
ο
C μέχρι
+4
ο
C), είτε ως κατεψυγμένο (διατηρείται σε θερμοκρασία
που δεν υπερβαίνει τους -12
ο
C) ή ως ταχείας κατάψυξης ή
βαθείας κατάψυξης (διατηρείται σε θερμοκρασία που δεν
υπερβαίνει τους -18
ο
C.)
Ταξινόμηση, σήμανση και διάθεση
Το κρέας πουλερικών πριν φτάσει στους καταναλωτές
ταξινομείται και συσκευάζεται από εγκεκριμένα κέντρα
Προδιαγραφές εμπορίας
του κρέατος πουλερικών
συσκευασίας και παρουσιάζεται στον τελικό καταναλωτή
ή στις μονάδες ομαδικής εστίασης προσυσκευασμένο και
δεν είναι δυνατό να τροποποιηθεί χωρίς την καταστροφή/
τροποποίηση/αλλοίωση της συσκευασίας του. Παράλληλα
το κρέας πουλερικών μπορεί να διατεθεί χύμα σε σημεία
λιανικής πώλησης, αφού ταξινομηθεί από εγκεκριμένα
κέντρα συσκευασίας και φέρει σε περίοπτη θέση τη σχετική
πληροφόρηση. Οκαταναλωτής έχει τη δυνατότητα να ζητήσει
όπως το σφάγιο που αγόρασε τεμαχιστεί και αφαιρεθούν τα
κόκαλα του, παρουσία του, στο σημείο πώλησης.
Οι κύριες ενδείξεις που πρέπει να αναγράφονται στη
συσκευασία ή την ετικέτα του κρέατος πουλερικών είναι οι
ακόλουθες:
α) Ονομασία πωλήσεως π.χ. «κοτόπουλο χωρίς εντόσθια»,
«φιλέτο στήθους κοτόπουλου» κ.λπ. και στα σφάγια
να αναγράφεται ένα από τα ακόλουθα: «Μερικώς
εκσπλαχνισμένα», «Με τα εντόσθια», «Χωρίς τα
εντόσθια».
β) Κατηγορία ποιότητας Α ή Β.
γ) Κατάσταση στην οποία διατίθεται στο εμπόριο μαζί με
τη συνιστώμενη θερμοκρασία αποθήκευσης π.χ. νωπό «
-2
ο
C μέχρι +4
ο
C».
δ) Αριθμός έγκρισης του σφαγείου ή του εργαστηρίου
τεμαχισμού (κτηνιατρικός κωδικός).
ε) Αριθμός άδειας εγκατάστασης.
στ) Καθαρό βάρος, η συνολική τιμή και η τιμή ανά κιλό για
το νωπό κρέατος πουλερικών.
ζ) Τελική ημερομηνία ανάλωσης μετά από τη φράση
«ανάλωσημέχρι»γιατονωπόκαι ηημερομηνίαελάχιστης
διατηρησιμότητας μετά από τη φράση «ανάλωση κατά
προτίμηση πριν από» για το κατεψυγμένο και το βαθείας
κατάψυξης κρέας πουλερικών.
η) Στην περίπτωση κατεψυγμένου και βαθύψυκτου κρέατος
πουλερικών η φράση: «να μην επανακαταψυχθεί μετά
την απόψυξη».
θ) Ημερομηνία κατάψυξης για το κατεψυγμένο και
βαθύψυκτο κρέας πουλερικών.
ι) Ένδειξη της χώρας καταγωγής ή του τόπου προέλευσης
και ο αριθμός παρτίδας.
ια) Όνομα ή εμπορική επωνυμία και διεύθυνση του
υπευθύνου επιχείρησης τροφίμων.
Όταν ο παραγωγός επιθυμεί να διαφοροποιήσει το προϊόν
του μπορεί να εκθρέψει πουλερικά σύμφωνα με μια από
τις πτηνοτροφικές μεθόδους εκτροφής που αναφέρονται
στους Κανονισμούς της ΕΕ έτσι ώστε να είναι σε θέση το
πτηνοσφαγείο να αναγράψει και την προαιρετική ένδειξη
της συγκεκριμένης πτηνοτροφικής μεθόδου εκτροφής
στη συσκευασία του κρέατος πουλερικών μαζί με τις
υπόλοιπες υποχρεωτικές ενδείξεις. π.χ. α) «έχει τραφεί με
… % …», β) «εκτατικής εκτροφής», γ) «ελεύθερης βοσκής»,
δ) «παραδοσιακής ελεύθερης βοσκής» και ε) «απεριόριστης
ελεύθερης βοσκής». Στην περίπτωση πουλερικών τα οποία
