11
A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 7
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 0
ΓΕΩΡΓIΑ
υγρασία, η ελιά είναι δέντρο που αντέχει στην ξηρασία,
αν και η αντοχή της διαφέρει από ποικιλία σε ποικιλία.
Το ιδανικό ετήσιο ύψος βροχής για την ελαιοκαλλιέργεια
είναι 400-600 χιλιοστά. Οι παρατεταμένες υγρασίες στην
ατμόσφαιρα, όταν συνοδεύονται με υψηλές θερμοκρασίες,
εμποδίζουν την ανθοφορία, την καλή γονιμοποίηση και την
κανονική καρπόδεση. Επιπλέον αυξάνουν προσβολές από
κυκλοκόνιο, καπνιά ή άλλα παράσιτα. Οι δυνατοί άνεμοι
κάνουν ζημιές στην ελιά, κυρίως κατά την ανθοφορία. Οι
θερμοί άνεμοι του καλοκαιριού προκαλούν καρπόπτωση.
Η ελιά μπορεί να καλλιεργηθεί σε όλους σχεδόν τους
τύπους εδαφών, ακόμη και στα άγονα πετρώδη. Αποδίδει
καλύτερα σε σχετικά γόνιμα εδάφη που συγκρατούν αρκετή
υγρασία. Το ελαιόδεντρο προτιμά εδάφη με ουδέτερο ή
ελαφρά αλκαλικό pH, 7-8. Tα ασβεστοαργιλώδη, πλούσια
σε ασβέστιο και κάλιο εδάφη είναι τα πλέον κατάλληλα για
την καλλιέργεια της ελιάς.
Εγκατάσταση φυτείας και καλλιεργητικές φροντίδες
Οι συστηματικές φυτείες πρέπει να εγκαθίστανται σε εδάφη
μέσης σύστασης με βάθος τουλάχιστο 50 εκατοστών και
με καλή γονιμότητα ώστε η φυτεία να αναπτυχθεί και να
αποδώσει ικανοποιητική παραγωγή σε σύντομο χρονικό
διάστημα. Καλή προετοιμασία του εδάφους πριν τη
φύτευση βοηθά στη μετέπειτα ζωή της καλλιέργειας και
την παραγωγικότητα. Η επιλογή του κατάλληλου για κάθε
περίπτωση συστήματος εκμετάλλευσης εξαρτάται από
πολλούς παράγοντες και έχει, με τη σειρά του, αντίστοιχες
επιπτώσεις στις απαιτήσεις σε πόρους και εργασία αλλά
και στην παραγωγικότητα του ελαιώνα. Τα τρία κυριότερα
συστήματα εκμετάλλευσης είναι: (α) οι παραδοσιακοί
ελαιώνες, (β) οι σύγχρονοι εντατικοί ελαιώνες (πυκνής
φύτευσης) και (γ) τα συστήματα υπέρπυκνης φύτευσης ή
υπερεντατικοί ελαιώνες.
Τα δενδρύλλια της ελιάς διατίθενται σε πλαστικές σακούλες
γι’ αυτό μπορούν να φυτευτούν οποιαδήποτε εποχή
του χρόνου. Για εξοικονόμηση υγρασίας και έγκαιρη
προσαρμογή των δενδρυλλίων στο νέο περιβάλλον
προτιμώνται οι χειμερινοί μήνες σε περιοχές που δεν
πλήττονται συχνά από πρώιμους παγετούς.
Οι καλλιεργητικές φροντίδες για μια καλή παραγωγή
αρχίζουν μετά τη συγκομιδή του ελαιόκαρπου και πριν την
έναρξη της νέας βλάστησης. Απαιτείται μια σειρά εργασιών
όπως κλάδεμα, καταστροφή των ζιζανίων, λίπανση και
άρδευση. Όσον αφορά το κλάδεμα, αυτό χωρίζεται σε
κλάδεμα διαμόρφωσης, κλάδεμα καρποφορίας και κλάδεμα
ανανέωσης. Το κλάδεμα διαμόρφωσης γίνεται τα πρώτα
χρόνια μετά τη φύτευση και το κλάδεμα ανανέωσης σε
ελαιόδεντρα που η παραγωγή τους έχει μειωθεί σημαντικά
ή σε δέντρα που λόγω μεγάλου ύψους αντιμετωπίζουν
σοβαρά προβλήματα συγκομιδής.
Η ελιά, παρόλο που δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητική σε
θρεπτικά στοιχεία, έχει ανάγκη από λιπάσματα για να έχει
ικανοποιητική καρποφορία και παραγωγή κάθε χρόνο. Οι
ποσότητες των λιπασμάτων που χρειάζονται εξαρτώνται
από διάφορους παράγοντες όπως η ηλικία των δέντρων, η
γονιμότητα του εδάφους και από το αν αρδεύονται ή όχι.
Ο καλύτερος τρόπος για εξακρίβωση των αναγκών ενός
ελαιώνα σε θρεπτικά στοιχεία είναι η χημική ανάλυση
εδάφους. Η καταστροφή των ζιζανίων είναι μια αναγκαία
καλλιεργητική φροντίδα γιατί τα ζιζάνια μειώνουν τα
αποθέματα νερού και θρεπτικών στοιχείων του εδάφους
και ανταγωνίζονται έτσι τα ελαιόδεντρα και ιδιαίτερα τα
ξηρικά. Η καταστροφή των ζιζανίων μπορεί να γίνει είτε με
μηχανικά είτε με χημικά μέσα. Μηχανική καταστροφή των
ζιζανίων γίνεται με την καλλιέργεια του εδάφους στα οκτώ
έως δέκα εκατοστά και όχι πιο βαθιά, ούτως ώστε να μην
καταστρέφεται το πλούσιο ριζικό σύστημα που στην ελιά,
όπως προαναφέρθηκε, βρίσκεται σε μικρό βάθος.
Η άρδευση έχει ευνοϊκή επίδραση στη βλάστηση, ανθοφορία
και καρποφορία των ελαιόδεντρων. Όπου η βροχόπτωση
υπερβαίνει τα 450 χιλιοστά μπορεί να καλλιεργηθεί χωρίς
άρδευση. Παράλληλα, η καταπολέμηση των εχθρών και
ασθενειών της ελιάς είναι απαραίτητη προϋπόθεση για
παραγωγή καλής ποιότητας ελαιόκαρπου.
