48
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
Εθνική στρατηγική για την προσαρμογή
στην κλιματική αλλαγή
Δρ Kυριακή Iωάννου
Aνώτερη Xημικός
στο Tμήμα Περιβάλλοντος
Στην Κύπρο οι μεταβολές του κλίματος εστιάζονται, δι-
αχρονικά, κυρίως στην άνοδο της μέσης ετήσιας θερ-
μοκρασίας και τη μείωση της μέσης ετήσιας βροχόπτω-
σης, καθώς και στα πιο έντονα και πιο συχνά ακραία
καιρικά φαινόμενα, όπως ξηρασίες, καύσωνες, επεισό-
δια σκόνης κ.ά. Οι τάσεις αυτές, θα συνεχίσουν να πα-
ρατηρούνται, σύμφωνα με τις προβλέψεις για το κλίμα,
προκαλώντας αλυσιδωτές αρνητικές συνέπειες στην
κοινωνία, στην οικονομία και στο φυσικό περιβάλλον.
Η παγκόσμια κοινότητα και η Ευρώπη, επιπρόσθετα
των πολιτικών και δράσεων που έχουν υιοθετήσει για τη
μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου,
προωθούν και δράσεις προσαρμογής για την αποτελε-
σματική αντιμετώπιση των αναπόφευκτων επιπτώσεων
από την κλιματική αλλαγή, ανάλογα με τις ιδιαιτερότη-
τες και την ευπάθεια της κάθε περιοχής. Βασικός πυρή-
νας των δράσεων προσαρμογής είναι η ανάπτυξη και
εφαρμογή εθνικών στρατηγικών προσαρμογής.
Λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες και τις αναμενόμε-
νες μεταβολές του κλίματος και των επιπτώσεων τους
στην Κύπρο, το Τμήμα Περιβάλλοντος του Υπουργείου
Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος ανέλαβε
τον συντονισμό των προσπαθειών για την ανάπτυξη
της εθνικής μας στρατηγικής για την προσαρμογή στην
κλιματική αλλαγή, στα πλαίσια του συγχρηματοδοτού-
μενου προγράμματος Life+ CYPADAPT.
Εθνική στρατηγική για την προσαρμογή στην κλι-
ματική αλλαγή
Ο βασικός στόχος της εθνικής στρατηγικής για την προ-
σαρμογή είναι η αύξηση της ανθεκτικότητας και η ενί-
σχυση της ικανότητας προσαρμογής της Κύπρου, στις
σημερινές και μελλοντικές μεταβολές του κλίματος και
των εκάστοτε συνεπειών τους. Μέσα από την ολοκλη-
ρωμένη προσέγγιση, αποσκοπεί στην αποτελεσματική
πρόληψη και έγκαιρη αντιμετώπιση των αρνητικών επι-
πτώσεων της κλιματικής αλλαγής με τον πιο αποδοτι-
κό τρόπο, την ελαχιστοποίηση των συνεπακόλουθων
ζημιών και την καλύτερη αξιοποίηση προκλήσεων και
ευκαιριών, που μπορεί να προκύψουν.
Για τη διαμόρφωση του πλαισίου της εθνικής πολιτικής
για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, έχουν με-
λετηθεί διεξοδικά οι επιπτώσεις, η ευπάθεια και η ικανό-
τητα προσαρμογής για τον κάθε ένα από τους ακόλου-
θους σημαντικούς τομείς πολιτικής, που επηρεάζονται
ή αναμένεται να επηρεαστούν από την κλιματική αλ-
λαγή: Δημόσια υγεία, υδάτινοι πόροι, δάση, γεωργία/
κτηνοτροφία, εδάφη, βιοποικιλότητα, αλιεία & υδατο-
καλλιέργειες, τουρισμός, ενέργεια, παράκτιες ζώνες και
υποδομές.
Οι επιδράσεις της αλλαγής του κλίματος είναι όμως αλ-
ληλένδετες σε όλα τα όντα και τις φυσικές ή τεχνητές
δομές που υπάρχουν στο περιβάλλον, για τον λόγο
αυτό έγινε παράλληλα και η συνολική αξιολόγηση των
πιο πάνω τομέων, έτσι ώστε, να διαπιστωθούν τυχόν
διατομεακές επιπτώσεις, συνέργειες ή συγκρούσεις οι
οποίες θα καθορίσουν την επιλογή των καταλληλότε-
ρων μέτρων και δράσεων αντιμετώπισης.
Η μεθοδολογία μελέτης που ακολουθήθηκε σε κάθε ένα
τομέα που εξετάστηκε περιλαμβάνει:
Προσδιορισμό των παρατηρημένων κλιματικών αλ-
λαγών και αξιολόγηση των επιπτώσεων τους.
Πρόβλεψη των μελλοντικών αλλαγών του κλίματος
και εκτίμηση των πιθανών επιπτώσεων τους.
Εκτίμηση της ευπάθειας και συνεκτίμηση της ευπά-
θειας των διαφορετικών τομέων, της έκθεσης και
της ικανότητας προσαρμογής του κάθε τομέα στις
επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος.
Επιλογή των κατάλληλων, άμεσων και μελλοντικών,
μέτρων και δράσεων προσαρμογής.
Εφαρμογή του πλαισίου προσαρμογής με βάση το
οποίο η Κύπρος μπορεί να προετοιμαστεί για να
αντιμετωπίσει τις συνέπειες από την αλλαγή του κλί-
ματος.
Συνοπτικά οι κύριες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
στους διάφορους κοινωνικο-οικονομικούς τομείς της
Κύπρου παρουσιάζονται στον πίνακα 1.
Τ
ο κλίμα του πλανήτη αλλάζει και αναπόφευκτα επηρεάζει ποικιλόμορφα την ανθρωπότητα και
την ζωή που μας περιβάλλει, καθιστώντας ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη δράσης για την
αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Η κλιματική αλλαγή είναι παγκόσμιο πρόβλημα, με τοπικές
όμως συνέπειες. Η σοβαρότητα και το είδος των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών επι-
πτώσεων ποικίλλει από περιοχή σε περιοχή, με ορισμένους τομείς της οικονομίας (υγεία, υδάτινοι
πόροι, γεωργία, δάση, ακτές, τουρισμός κτλ.) και τις πιο ευπαθείς κοινωνικές ομάδες να πλήττονται
περισσότερο. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι επιπτώσεις αυτές για την Κύπρο και τον υπόλοιπο νη-
σιώτικο χώρο στην ευαίσθητη λεκάνη της Μεσογείου.
