42
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
Αρκετοί ερευνητές που ασχολού-
νται με τις διάφορες φυλές μελισ-
σών προσπαθούν να διακρίνουν
μέσα από μεθόδους και τεχνικές
(ισοενζυμική ανάλυση, μιτοχονδρι-
ακό DNA, κλασική και γεωμετρική
μορφομετρία) τη γενετική δομή της
μέλισσας. Αυτό αποτελεί προϋπό-
θεση για να εξαχθούν πληροφορί-
ες για την προέλευσή της, να συ-
σχετισθούν χαρακτηριστικά της με
γενετικές διαφοροποιήσεις και να
βελτιωθούν με κατάλληλη επιλογή,
να διαπιστωθεί η ανάμειξη διαφο-
ρετικών πληθυσμών και να ταυτο-
ποιηθεί η ντόπια μέλισσα. Η κυ-
πριακή φυλή μελισσών μελετήθηκε
από τους Θρασυβούλου, (1974)
όπου περιγράφονται τα βασικά βιο-
μετρικά χαρακτηριστικά της φυλής,
Χαραλαμπίδη, (1991) Βιολάρη,
(1993) και Μπουγά, (1998) όπου
και καταδεικνύονται διαφορές στα
πιο πάνω χαρακτηριστικά, ένδειξη
ότι η κυπριακή φυλή έχει υβριδιστεί
σε κάποιο βαθμό.
Συμπερασματικά, η κυπριακή μέ-
λισσα έχει υποστεί επιδράσεις από
ξένες φυλές, διατηρούνται όμως
αρκετά αμιγή χαρακτηριστικά και
μπορεί να διακριθεί από άλλες
φυλές. Αυτό το οποίο είναι σημα-
ντικό και υποστηρίζεται από τους
μελετητές είναι ότι η μέλισσα της
Κύπρου είναι μοναδική επειδή έχει
προσαρμοστεί σε ένα ιδιαίτερο πε-
ριβάλλον.
Συνεπώς, παρά το γεγονός ότι η
εισαγωγή άλλων φυλών μελισσών
βραχυπρόθεσμα μπορεί να απο-
δείξει ότι έχουμε καλά αποτελέ-
σματα, μακροπρόθεσμα ωστόσο
πιθανότατα να μη μας ευνοήσει αν
λάβουμε υπόψιν ότι η φύση βρίσκει
πάντοτε δικό της τρόπο να ισορρο-
πεί. Το πλέον σημαντικό είναι πως
σε μια τέτοια περίπτωση, οι κηφή-
νες από μελίσσια με βασίλισσες
ξένης φυλής θα διασταυρωθούν
ανεξέλεγκτα με βασίλισσες του το-
πικού πληθυσμού μελισσών και ως
γνωστό οι υβριδισμένοι πληθυσμοί
είναι περισσότερο ευάλωτοι στις
ασθένειες
Συμπεριφορά της κυπριακής
φυλής μελισσών
Ανάλογα με τον τρόπο με τον
οποίο τα μελίσσια έκτιζαν τις φυ-
σικές τους κηρήθρες στα τζιβέρ-
τια, οι μελισσοκόμοι στην Κύπρο
τα χαρακτήριζαν με διαφορετικές
ονομασίες. Τα σμήνη τα οποία
κατασκεύαζαν τις κηρήθρες τους
κατά μήκος του τζιβερτιού, με την
κηρήθρα δηλαδή να αρχίζει από
το ένα στόμιο και να καταλήγει στο
αντίθετο, τα ονόμαζαν «οξύτες»
και χαρακτηρίζονταν ως επιθετικά
και πολύ παραγωγικά.
Λιγότερο επιθετικά συμπεριφέρο-
νται οι «σπαθκιάδες», οι μέλισσες
των τζιβερτιών εκείνων των οποίων
η κατασκευή των κηρηθρών είναι
διαγώνιος. Υπάρχουν επίσης και
τα σμήνη «κοσκινάδες» των οποί-
ων η κατασκευή των κηρηθρών γί-
νεται εγκάρσια προς τον άξονα του
τζιβερτιού.
Τελευταία, έχει αποδειχθεί ότι η
κυπριακή φυλή μελισσών έχει ένα
μοναδικό τρόπο συμπεριφοράς
και άμυνας για την αντιμετώπιση
της ανατολίτικης σφήκας (Vespa
orientalis) φράσσοντας τα ανα-
πνευστικά στίγματα που βρίσκο-
νται στην κοιλιά της σφήκας και
προκαλώντας της ασφυξία (Παπα-
χριστοφόρου και συν., 2008).
Επομένως, αποτελεί υποχρέωση
του καθενός από εμάς να προ-
στατεύσει και να διατηρήσει την
κυπριακή φυλή μελισσών με τα
όποια πλεονεκτήματα ή μειονεκτή-
ματα μπορεί να έχει. Σε αντίθετη
περίπτωση, θα πρέπει να είμαστε
έτοιμοι να δεχθούμε τις επιπτώσεις
που η εισαγωγή άλλων φυλών θα
επιφέρει.
Μελισσοκομικά
Νέα
Η κυπριακή φυλή μελισσών (
Apis mellifera cypria
)
ΧριστάκηςΤοφαρής
Λειτουργός Γεωργίας και
Ελένη Χριστοφόρου
Έκτακτη Επιθεωρήτρια Γεωργίας
στο Tμήμα Γεωργίας
Εικόνα 1:
Εγκαταλειμένος πλινθάρινος
μελισσιώνας στην Αλαμινό
