ΑΓΡΟΤΗΣ
•
35
Εργαστηριακοί έλεγχοι σπόρων προς σπορά
Κύπρος Xατζηαυξέντης
Λειτουργός Γεωργίας
στο Tμήμα Γεωργίας
Εργαστηριακός έλεγχος σπόρων προς σπορά ση-
μαίνει τον έλεγχο σε δείγματα σπόρων για τον προσ-
διορισμό της αναλυτικής καθαρότητας, τον έλεγχο
της βλαστικής ικανότητας, τον προσδιορισμό του πο-
σοστού υγρασίας των σπόρων και την ανάλυση βιω-
σιμότητας των σπόρων. Το δείγμα αντιπροσωπεύει
σπορομερίδα καθορισμένου βάρους. Για τα σιτηρά
(κριθάρι, σιτάρι, βρώμη) το μέγιστο βάρος μιας σπο-
ρομερίδας είναι 30 τόνοι.
Ο
προσδιορισμός της αναλυτικής καθαρότητας
περιλαμβάνει τον υπολογισμό της ποσοστιαίας κατά
βάρος περιεκτικότητας του δείγματος σε αδρανή υλικά
όπως πέτρες, ξύλα, άχυρα, σπασμένους σπόρους και
σπόρους ζιζανίων καθώς και τον υπολογισμό της πε-
ριεκτικότητας του δείγματος σε αριθμό σπόρων άλλων
καλλιεργήσιμων ειδών και ζιζανίων. Το ανώτατο όριο
σε αδρανή υλικά και σε σπόρους άλλων ειδών καθώς
και τα όρια ανοχής καθορίζονται για κάθε είδος από
την περί Σπόρων Νομοθεσία. Παραδείγματος χάρη,
στα σιτηρά το δείγμα της σπορομερίδας μπορεί να πε-
ριέχει μέχρι 2% αδρανή υλικά και μέχρι δέκα σπόρους
άλλων καλλιεργήσιμων ειδών και ζιζανίων. Εάν το
εξεταζόμενο δείγμα περιέχει αδρανή υλικά ή σπόρους
άλλων καλλιεργήσιμων ειδών και ζιζανίων πέραν των
προαναφερόμενων ορίων, τότε δεν επιτρέπεται η
εμπορία της συγκεκριμένης σπορομερίδας.
Κατά τον
έλεγχο της βλαστικής ικανότητας
των
σπόρων διαπιστώνεται η δυνατότητα των σπόρων
να βλαστήσουν και να αναπτυχθούν σε κανονικά
φυτά. Το ελάχιστο ποσοστό βλάστησης για κάθε εί-
δος καθορίζεται και πάλι από την περί Σπόρων Νο-
μοθεσία. Στο σιτάρι, κριθάρι και βρώμη, το δείγμα
της σπορομερίδας πρέπει να έχει βλαστική ικανότη-
τα τουλάχιστον 85%. Εάν η βλαστική ικανότητα του
δείγματος είναι χαμηλότερη του 85%, τότε δεν επι-
τρέπεται η εμπορία της ποσότητας που αντιπροσω-
πεύει το δείγμα.
Ο προσδιορισμός του ποσοστού της υγρασίας των
σπόρων διενεργείται με τη μέθοδο του φούρνου και
γίνεται, συνήθως, σε περιπτώσεις όπου οι συνθήκες
ευνοούν την περιεκτικότητα υγρασίας στους σπό-
ρους πέραν από το επιτρεπτό από τη νομοθεσία
όριο που για τα σιτηρά είναι το 13%.
Ο
εργαστηριακός έλεγχος των σπόρων προς σπορά αποτελεί μιαν από τις κυριότερες πρόνοι-
ες της περί Σπόρων Νομοθεσίας για την παραγωγή πιστοποιημένων σπόρων. Για τον σκοπό
αυτό λειτουργεί από το 1967 στον χώρο του Σποροπαραγωγικού Κέντρου, το Εργαστήριο Ελέγχου
Σπόρων του Τμήματος Γεωργίας το οποίο είναι εξοπλισμένο με εξειδικευμένα μηχανήματα για εργα-
στηριακό έλεγχο σπόρων.
Eικόνα 1:
Αναλυτική καθαρότητα δείγματος. Διαχωρισμός
αδρανών υλικών και σπόρων άλλων καλλιεργήσιμων ειδών
και ζιζανίων
Eικόνα 2:
Σπορά των σπόρων κριθαριού σε δοχεία με άμμο
για την εξακρίβωση της βλαστικής ικανότητας των σπόρων του
δείγματος
