29
A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 8
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 5
ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ
ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Καταβολή λατομικών
και μεταλλευτικών δικαιωμάτων
Αντώνης Αντωνίου
Λειτουργός Μεταλλείων
Υπηρεσία Μεταλλείων
Η Υπηρεσία Μεταλλείων είναι η αρμόδια Αρχή για την εφαρμογή της περί Μεταλλείων και Λατομείων και της περί
Εκρηκτικών Υλών νομοθεσίας. Είναι, επίσης, σύμβουλος του κράτους σε τεχνικά θέματα που σχετίζονται με τον ορυκτό
πλούτο της χώρας και ενεργεί ως σύνδεσμος μεταξύ Κυβέρνησης, μεταλλευτικών εταιρειών και ερευνητών.
Ο στρατηγικός στόχος της Υπηρεσίας είναι η διασφάλιση
της αειφόρου διαχείρισης των ορυκτών κοιτασμάτων που
ερμηνεύεται ως η διασφάλιση της αυτάρκειας της χώρας
σε διαθέσιμα (αδειοδοτημένα) αποθέματα των ορυκτών
κοιτασμάτων για την ικανοποίηση των αναγκών της σε βάθος
χρόνου. Η αδειοδότηση των ερευνών για τον εντοπισμό
και την αξιολόγηση των ορυκτών κοιτασμάτων όπως και η
αδειοδότηση των μεταλλείων και των λατομείων αποτελούν
σημαντικές παραμέτρους για την αειφόρο διαχείριση των
κοιτασμάτων αυτών καθότι διασφαλίζουν τη συνέχεια της
επάρκειας διαθέσιμων αποθεμάτων ορυκτών πρώτων υλών
για τις ανάγκες της χώρας και των εξαγωγών.
Σημαντική, επίσης, παράμετρος για την αειφόρο διαχείριση
των ορυκτών κοιτασμάτων είναι η ορθολογική και
σωστή λειτουργία των μεταλλείων και των λατομείων,
δηλαδή η τήρηση, από μέρους των επιχειρήσεων του
τομέα, των σχετικών κανονισμών και όρων των αδειών
τους, η εφαρμογή των προσφορότερων μεθόδων για
την ελαχιστοποίηση των οχλήσεων που δημιουργούνται
κατά τη λειτουργία των μεταλλείων και των λατομείων
και η αποκατάσταση και επαναχρησιμοποίηση της γης
στις περιοχές που διαταράχθηκαν από τις εξορυκτικές
εργασίες. Παράλληλα, από τους αδειούχους καταβάλλονται
στην Υπηρεσία Μεταλλείων μεταλλευτικά και λατομικά
δικαιώματα που είναι ανάλογα με την ποσότητα των
προϊόντων που διαθέτουν στην αγορά.
Οι λατομικές και μεταλλευτικές δραστηριότητες
ικανοποιούν μεν ζωτικές οικονομικές και κοινωνικές
ανάγκες, αλλά, αναμφίβολα, προκαλούν όχληση είτε από
τη λειτουργία είτε από τη μεταφορά υλικών σε δημόσιους
δρόμους. Για τον λόγο αυτό, και ως αποζημίωση για την
όχληση, παραχωρείται από την Υπηρεσία Μεταλλείων
στις επηρεαζόμενες κοινότητες μέρος των δικαιωμάτων.
Στην περίπτωση των λατομικών υλικών παραχωρείται στις
επηρεαζόμενες κοινότητες το 75% των δικαιωμάτων και για
τα μεταλλεύματα το 40%. Τα ποσά αυτά χρησιμοποιούνται
για την εκτέλεση των αναπτυξιακών έργων τους, σε
συνεννόηση με τον οικείο Έπαρχο.
Το υπόλοιπο ποσοστό των δικαιωμάτων αυτών διατίθεται από
τη Δημοκρατία για την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής
ζημιάς η οποία έχει προκληθεί ως αποτέλεσμα της
λειτουργίας παλαιών ή παράνομων λατομείων ή μεταλλείων.
Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς ερευνών
από το κράτος για την αειφόρο εκμετάλλευση των
μεταλλευμάτων και των λατομικών υλικών. Σήμερα το
μεγαλύτερο ποσοστό των δικαιωμάτων χρησιμοποιείται
για τη διαμόρφωση του μεταλλείου Αμιάντου, της οποίας
η εξέλιξη είναι ήδη αισθητή. Συνέχεια για αποκατάσταση
θα έχουν τα παλιά εγκαταλελειμμένα μεταλλεία τα οποία
λειτούργησαν μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και
βρίσκονται διάσπαρτά στις παρυφές του Τροόδους.
Όσον αφορά τα μεταλλεύματα, καταβάλλονται τα ακόλουθα
δικαιώματα αναλόγως του είδους του προϊόντος που
διατίθεται:
Μη εμπλουτισμένα μεταλλεύματα
5% της αξίας
Εμπλουτισμένα μεταλλεύματα
2,5% της αξίας
Ιζήματα, άλατα ή ενώσεις μετάλλων 2,5% της αξίας
Μέταλλα ή κράματα
1% της αξίας
Οποιαδήποτε άλλη κατηγορία
5% της αξίας
Όσον αφορά τα λατομικά υλικά, καταβάλλονται τα ακόλουθα
δικαιώματα αναλόγως του είδους του προϊόντος που
διατίθεται:
Ογκόλιθοι για οποιαδήποτε
0,40 ευρώ ανά τόνο
χρήση, παραδοσιακοί μικροί
λίθοι οικοδομής
Άμμος, σκύρα και μείγμα
0,40 ευρώ ανά τόνο
σκύρων και άμμου
Χαβάρα, χαβαροχάλικα, χώμα
0,40 ευρώ ανά τόνο
ή/και άλλα λατομικά υλικά για
γενικές επιχωματώσεις
Γύψος ή προϊόντα του
0,40 ευρώ ανά τόνο
Ούμπρα, ώχρα, σιέννα
5% της αξίας ή 0,40
ευρώ ανά τόνο, ό,τι
είναι μεγαλύτερο
Ασβέστης, μπεντονιτικοί
0,40 ευρώ ανά τόνο
άργιλοι, τσιμέντο ή κλίνκερ
Τούβλα
1,71 ευρώ ανά χιλιάδα
Κεραμίδια
1,03 ευρώ ανά χιλιάδα
Οποιαδήποτε λατομικά υλικά
1,25 ευρώ ανά τόνο
ή προϊόντα τους, που εξορύσσονται
και διατίθενται από περιοχές που
δεν καλύπτονται από προνόμιο
λατομείου
Φόρτωση γύψου στο καράβι για εξαγωγή του στο Ισραήλ
ως πρώτης ύλης για παραγωγή γυψοσανίδων
