33
A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 8
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 5
ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, οι περί Αξιολόγησης
και Διαχείρισης του Περιβαλλοντικού Θορύβου Νόμοι
2004 έως 2007 (στο εξής: Νόμος για τον περιβαλλοντικό
θόρυβο), οι οποίοι εναρμόνισαν την Οδηγία, επιβάλλουν τις
ακόλουθες δράσεις:
(i) προσδιορισμό της έκθεσης στον περιβάλλοντα θόρυβο
με χαρτογράφηση θορύβου,
(ii) θέσπισησχεδίων δράσης βασισμένων στααποτελέσματα
της χαρτογράφησης του θορύβου,
(iii) μέριμνα ώστε να είναι διαθέσιμες στο κοινό
πληροφορίες σχετικά με τον περιβάλλοντα θόρυβο.
Περιβαλλοντικός θόρυβος και επιπτώσεις
Ο
«περιβαλλοντικός
θόρυβος»
σημαίνει
τους
ανεπιθύμητους
ή
επιβλαβείς
θορύβους
που
δημιουργούνται από ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως
θόρυβοι που εκπέμπονται από τα μέσα μεταφοράς, από
οδικές, σιδηροδρομικές και αεροπορικές μεταφορές και
από χώρους βιομηχανικής δραστηριότητας. Ο νόμος για
τον περιβαλλοντικό θόρυβο καλύπτει τον θόρυβο στον
οποίο εκτίθενται οι άνθρωποι, ιδίως σε περιοχές πυκνής
δόμησης, σε δημόσια πάρκα ή άλλες ήσυχες περιοχές
πολεοδομικών συγκροτημάτων, σε ήσυχες περιοχές της
υπαίθρου, καθώς και κοντά σε σχολεία, νοσοκομεία, και
άλλα κτήρια και περιοχές ευαίσθητες σε θόρυβο. Ο νόμος
δεν καλύπτει τους θορύβους που προκαλούνται από το
ίδιο το εκτιθέμενο πρόσωπο, τις οικιακές δραστηριότητες,
τους γείτονες, τον χώρο εργασίας, τα μεταφορικά μέσα ή
από στρατιωτικές δραστηριότητες μέσα σε στρατιωτικές
περιοχές.
Η έκθεση σε ανεπιθύμητο θόρυβο απειλεί τη δημόσια υγεία,
με αντίκτυπο στην κοινωνία. Συγκεκριμένα, μπορεί να
προκαλέσει διαταραχές ύπνου, να επηρεάσει τη γνωστική
λειτουργία σε μαθητές και να προκαλέσει φυσιολογικές
αντιδράσεις στρες. Το στρες μπορεί να προκαλέσει την
παραγωγή ορισμένων ορμονών οι οποίες ενδέχεται να
οδηγήσουν σε διάφορες ενδιάμεσες επιδράσεις όπως
η αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Κατά τη διάρκεια μιας
παρατεταμένης περιόδου έκθεσης, οι επιδράσεις αυτές
ενδέχεται, με τη σειρά τους, να αυξήσουν τον κίνδυνο
καρδιαγγειακής νόσου και ψυχιατρικών διαταραχών. Οι
επιπτώσεις της έκθεσης σε θόρυβο επηρεάζουν την εθνική
οικονομία, οδηγώντας σε απώλεια της παραγωγικότητας
των εργαζομένων, επιβάρυνση των συστημάτων
υγειονομικής περίθαλψης και υποτίμηση της αξίας της
ακίνητης περιουσίας.
Έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος
αναφέρει ότι περισσότεροι από 125 εκατομμύρια
Ευρωπαίοι επηρεάζονται από επίπεδα θορύβου οδικής
κυκλοφορίας άνω των 55 ντεσιμπέλ για τον δείκτη ημέρας-
βραδιού-νύκτας, ενώ 3.300.000 Ευρωπαίοι επηρεάζονται
από επίπεδα θορύβου αεροπορικής κυκλοφορίας και
βιομηχανικών εγκαταστάσεων, αντίστοιχα. Με βάση
τα στοιχεία αυτά, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
επεξεργάζεται επί του παρόντος αναθεωρημένες
κατευθυντήριες γραμμές για τον θόρυβο στην Ευρώπη, οι
οποίες αναμένεται να παρουσιάσουν σύγχρονα αποδεικτικά
στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις του θορύβου στην υγεία
και επικαιροποιημένες συστάσεις σχετικά με τα αποδεκτά
επίπεδα έκθεσης.
Στρατηγική Χαρτογράφηση Θορύβου
Το Τμήμα Περιβάλλοντος, ως αρμόδια Αρχή για την
εφαρμογή του περιβαλλοντικού θορύβου, μεριμνά για
την προστασία των πολιτών από τον θόρυβο, μέσω της
αποφυγής, πρόληψης ή περιορισμού των δυσμενών
επιπτώσεών του από την οδική και αεροπορική κυκλοφορία
και τους χώρους βιομηχανικών δραστηριοτήτων.
Ο προσδιορισμός της έκθεσης στον περιβάλλοντα θόρυβο
με χαρτογράφηση θορύβου, καθώς και η θέσπιση σχεδίων
δράσης βασισμένων στα αποτελέσματα της χαρτογράφησης
του θορύβου, αποτελεί υποχρέωση της Κύπρου προς την
Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την υποβολή, ανά πέντε έτη,
των Στρατηγικών Χαρτών Θορύβου και Σχεδίων Δράσης.
Ο πρώτος γύρος της χαρτογράφησης του θορύβου
ολοκληρώθηκε το 2008, ο δεύτερος ολοκληρώθηκε το
2015 και ο τρίτος ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 2018.
Συγκεκριμένα, ο πρώτος γύρος αφορούσε την κυκλοφορία
άνω των 6 εκατομμυρίων οδικών κινήσεων ανά έτος
στα πολεοδομικά συγκροτήματα Λευκωσίας, Λεμεσού,
Λάρνακας και Πάφου. Αντίστοιχα, ο δεύτερος γύρος
αφορούσε τα πολεοδομικά συγκροτήματα Λευκωσίας
και Λεμεσού, ενώ ο τρίτος γύρος αφορά τα πολεοδομικά
συγκροτήματα Λευκωσίας, Λεμεσού και Λάρνακας με
πληθυσμό μεγαλύτερο των 100.000 κατοίκων και τους
οδικούς άξονες όπου καταγράφεται κυκλοφορία άνω των 3
εκατομμυρίων οδικών κινήσεων ανά έτος. Στο πλαίσιο του
τρίτου γύρου θα προκηρυχθεί προσφορά για τη στρατηγική
χαρτογράφηση του θορύβου στο πολεοδομικό συγκρότημα
Πάφου. Μετά την οριστικοποίηση των Στρατηγικών
Χαρτών Θορύβου και των Σχεδίων Δράσης, το Τμήμα
Περιβάλλοντος θα προωθήσει τη δημοσίευση Διατάγματος
για την εφαρμογή των δράσεων μείωσης του θορύβου
μέχρι το 2022.
Ενημέρωση του κοινού
Στο πλαίσιο του τρίτου γύρου της Στρατηγικής
Χαρτογράφησης Θορύβου πραγματοποιήθηκε διαβούλευση
για την ενημέρωση του κοινού για τους Στρατηγικούς
Χάρτες Θορύβου και τα Σχέδια Δράσης των πολεοδομικών
συγκροτημάτων Λευκωσίας, Λεμεσού και Λάρνακας, πριν
την οριστικοποίησή τους. Η ημερίδα επικεντρώθηκε στην
ενημέρωση των δήμων και κοινοτήτων των πολεοδομικών
συγκροτημάτων Λευκωσίας, Λεμεσού και Λάρνακας για
τον θόρυβο που εκπέμπεται από μεταφορικά μέσα σε
οδικούς άξονες και αεροδρόμια, καθώς και από χώρους
βιομηχανικής δραστηριότητας, με στόχο να αξιολογηθούν
τα μέτρα. Μερικά μέτρα είναι οι βελτιώσεις οδικών αξόνων,
Περιβαλλοντικός Θόρυβος
Ιωάννα Κωνσταντινίδου
Λειτουργός Περιβάλλοντος Α΄
Τμήμα Περιβάλλοντος
Ένας από τους βασικούς στόχους της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος
είναι η προστασία των πολιτών από τον θόρυβο. Η Οδηγία 2002/49/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου
σχετικά με την αξιολόγηση και τη διαχείριση του περιβαλλοντικού θορύβου αποβλέπει στον «καθορισμό μιας κοινής
προσέγγισης για την αποφυγή, πρόληψη ή περιορισμό, βάσει ιεράρχησης προτεραιοτήτων, των δυσμενών επιπτώσεων,
συμπεριλαμβανομένης της ενόχλησης από έκθεση στον περιβάλλοντα θόρυβο».
