44
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
Αποθήκευση και διατήρηση σπόρων σιτηρών
Αντώνης Πογιατζιής
Λειτουργός Γεωργίας
Τμήμα Γεωργίας
T
α σιτηρά αποτελούν ίσως την κυριότερη πηγή τροφίμων που καταναλώνεται ανά το παγκόσμιο.
Είναι τροφές υψηλής θρεπτικής και ενεργειακής αξίας που χρησιμοποιούνται τόσο στη διατρο-
φή του ανθρώπου όσο και στη διατροφή των ζώων. Καλλιεργούνται σε όλες τις χώρες του κόσμου
και έχουν παγκόσμια οικονομική σημασία. Η μεγάλη τους σημασία οφείλεται στο γεγονός ότι παρά-
γουν συγκριτικά περισσότερο, σε σχέση με τα υπόλοιπα καλλιεργούμενα είδη, σε υποβαθμισμένα και
άγονα εδάφη , παρουσιάζουν μεγάλη προσαρμοστικότητα σε διαφορετικές συνθήκες περιβάλλοντος,
αποθηκεύονται σχετικά εύκολα και η διαχείρισή τους έχει εκμηχανιστεί πλήρως.
Ένα μεγάλο και σημαντικό κεφάλαιο στην καλλιέργεια
των σιτηρών αποτελεί η διαδικασία αποθήκευσής
τους, αφού αρκετές φορές έχει διαπιστωθεί ότι ο λαν-
θασμένος τρόπος αποθήκευσής τους αλλοιώνει σε
μεγάλο βαθμό τα χαρακτηριστικά τους, είτε αυτά αφο-
ρούν την περιεκτικότητά τους σε θρεπτικά συστατικά
είτε αφορούν τη βλαστική τους ικανότητα.
Παρακάτω παρουσιάζονται οι διαδικασίες τις οποί-
ες πρέπει να ακολουθεί ο κάθε παραγωγός ώστε να
μπορέσει να διαφυλάξει όσο το δυνατόν καλύτερα
την ποιότητα των προϊόντων του, τόσο πριν όσο και
κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης των σιτηρών, και
οι οποίες περιλαμβάνουν τα πιο κάτω μέτρα:
1. Μέτρα πριν την εγκατάσταση, κατά την εγκα-
τάσταση και κατά την εξέλιξη των καλλιεργειών
Ποικιλία:
Επιλογή της κατάλληλης ποικιλίας για
καλλιέργεια. Για παράδειγμα, σε περίπτωση καλ-
λιέργειας σκληρού σιταριού για παραγωγή σιμι-
γδαλιού πρέπει να επιλεγεί ποικιλία ανθεκτική στο
αλεύρωμα των κόκκων, ιδιαίτερα αν πρόκειται να
καλλιεργηθεί σε πολύ γόνιμο έδαφος.
Απολύμανση σπόρου:
Για τη σπορά θα πρέπει
να χρησιμοποιείται απαραίτητα απολυμασμένος
σπόρος απαλλαγμένος από μυκητολογικές ασθέ-
νειες όπως άνθρακας/δαυλίτης και φουζάρια που
μεταφέρονται με τον σπόρο στην καλλιέργεια και
προκαλούν υποβάθμιση της ποιότητας του παρα-
γόμενου προϊόντος.
Πιστοποιημένος σπόρος:
Απαραίτητη είναι και
η χρήση για σπορά, πιστοποιημένου σπόρου
προκειμένου η καλλιέργεια να μην περιέχει σπό-
ρους άλλων ποικιλιών και άλλων σιτηρών καθώς
και ζιζάνια που υποβαθμίζουν την ποιότητα του
παραγόμενου προϊόντος.
Επιλογή αγροτεμαχίων:
Όπου αυτό είναι δυνα-
τό, προκειμένου να αποφύγουμε την προσβολή
της καλλιέργειας από ασθένειες προηγούμενων
καλλιεργειών που παραμένουν στο χωράφι και
μεταδίδονται στη νέα καλλιέργεια, επιλέγονται
αγροτεμάχια που προέρχονται από αμειψισπορά.
Λίπανση:
Η λίπανση της καλλιέργειας πρέπει να
γίνεται με περίσκεψη και μετά από εδαφολογική
εξέταση.
Ζιζανιοκτονία:
Εάν παρά τα ληφθέντα μέτρα
(χρήση πιστοποιημένου σπόρου και αμειψισπο-
ρά), εμφανισθούν ζιζάνια κατά την εξέλιξη της
καλλιέργειας, πρέπει να προβούμε σε ζιζανιοκτο-
νία, κυρίως εάν οι σπόροι ορισμένων ζιζανίων εί-
ναι επιβλαβείς για την υγεία των ανθρώπων και
των ζώων.
2. Μέτρα κατά τη συγκομιδή
Περιεχόμενη υγρασία:
Στη χώρα μας, λόγω των
έντονων ξηροθερμικών συνθηκών που επικρα-
τούν κατά την περίοδο ωρίμασης και συγκομι-
δής των χειμερινών σιτηρών, η υγρασία τους
είναι συνήθως σε χαμηλά επίπεδα. Ο έλεγχος
της υγρασιακής κατάστασης των σιτηρών που
πρόκειται να συγκομιστούν πρέπει να είναι
προσεκτικός. Σε ό,τι αφορά, όμως, τα εαρινά
σιτηρά, αυτά στις περισσότερες περιπτώσεις
χρειάζονται ξήρανση προκειμένου να αποθη-
κευτούν. Στις συνθήκες της Κύπρου το ποσο-
στό υγρασίας στους καρπούς των χειμερινών
σιτηρών, προκειμένου αυτοί να συγκομιστούν
για ασφαλή αποθήκευση, δεν πρέπει να ξεπερ-
νά το 12%, ενώ στις περιπτώσεις των εαρινών
Εικόνα 1:
Πιστοποιημένος σπόρος σιταριού
