46
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
προστατευτικές ουσίες, συμφωνούν με τις εργασίες
των Karazafiris, et al. (2005), Johansen & Mayer,
(1990), Atkins, Kellum, (1984) οι οποίοι δέχονται ότι
η ρύπανση από το περιβάλλον είναι περιορισμένη ή
ανύπαρκτη. Οι μέλισσες αποδεικνύεται ότι διαθέτουν
μηχανισμούς, με τους οποίους αποτρέπουν τη ρύ-
πανση των προϊόντων τους από το περιβάλλον. Μια
μέλισσα όταν βρεθεί σε περιβάλλον όπου εφαρμόζο-
νται χημικά σκευάσματα, ανάλογα με την τοξικότητα
της φυτοπροστατευτικής ουσίας, είτε πεθαίνει στον
αγρό είτε κοντά ή μέσα στη φωλιά της. Εξάλλου, οι
συλλέκτριες μέλισσες που μεταφέρουν επιβαρυμένη
τροφή (νέκταρ, γύρη, νερό), συνήθως δεν γίνονται δε-
κτές από τις μέλισσες «φρουρούς» της κυψέλης, οι
οποίες αντιλαμβάνονται την τοξικότητα του φορτίου
και απαγορεύουν την είσοδο τους λόγω της διαφο-
ρετικής τους οσμής, προστατεύοντας ταυτόχρονα το
αποθηκευμένο μέλι (Atkins, 1995). Το φαινόμενο είναι
γνωστό στους μελισσοκόμους οι οποίοι παρατηρούν
μπροστά στην κυψέλη τους μάχες μελισσών, κάποιες
να προσπαθούν να μπουν και άλλες να τις διώχνουν.
Τέλος, σύμφωνα με άλλους ερευνητές, σε περίπτωση
που το επιβαρυμένο νέκταρ περάσει στην κυψέλη, οι
οικιακές μέλισσες δεν το επεξεργάζονται περαιτέρω
(Johansen & Mayer, 1990). Σε αντίθεση, άλλες μελέ-
τες όπως αυτή των Lambert et al. (2013) αποδεικνύ-
ουν τον εντοπισμό υπολειμμάτων δραστικών ουσιών
φυτοπροστατευτικών προϊόντων στις κυψέλες και
συμπεραίνουν ότι το μέλι και η γύρη θα μπορούσαν
μεταξύ άλλων να αποτελέσουν καλούς δείκτες σε
προγράμματα παρακολούθησης των γεωργικών φαρ-
μάκων. Στην περίπτωση αυτή πρόκειται για μυκητο-
κτόνα κυρίως, τα οποία στερούνται διακριτικής οσμής
που θα μπορούσαν να εντοπίσουν οι μέλισσες.
Παρά το γεγονός ότι κάποιες από τις περιοχές
από τις οποίες πάρθηκαν μέλια και αναλύθηκαν,
παρουσίαζαν έντονη αγροτική δραστηριότητα και
υπήρχαν εντατικές καλλιέργειες όπως εσπεριδοει-
δή, πατάτες, λαχανικά και αμπέλια, εντούτοις οι πε-
ριοχές αυτές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν
για την άσκηση βιολογικής μελισσοκομίας εφόσον
το τελικό προϊόν της κυψέλης δεν επιβαρύνεται
από το περιβάλλον. Χρησιμοποιώντας την ίδια
προσέγγιση, θα μπορούσε να συζητηθεί εκ νέου
σε επίπεδο ΕΕ η αναθεώρηση της απόστασης των
3 χιλιομέτρων που ορίζεται στον κανονισμό (ΕΚ)
889/2008 ως ασφαλής για την τοποθέτηση των με-
λισσοκομείων από εντατικές καλλιέργειες, εφόσον
είναι γνωστό ότι η μέλισσα μπορεί να ταξιδέψει σε
μεγαλύτερες αποστάσεις για εξεύρεση τροφών εάν
και εφόσον δεν υπάρχει τροφή στη συγκεκριμένη
ακτίνα που ορίζει ο κανονισμός, ενώ από την άλλη,
φυτοφάρμακα μπορούν να μεταφερθούν με αέριες
μάζες σε αποστάσεις κατά πολύ μεγαλύτερες των
3 χιλιομέτρων. Άρα, το περιβάλλον της μέλισσας
μπορεί να είναι επιβαρυμένο, αλλά οι μέλισσες
έχουν μηχανισμούς με τους οποίους διατηρούν την
κυψέλη τους μακριά από την επιβάρυνση αυτή.
Η ολιστική όμως προσέγγιση της βιολογικής παρα-
γωγής και η συμβολή της στην προστασία του περι-
βάλλοντος αλλά και της καλής διαβίωσης των ζώων,
καταδεικνύει ότι η απουσία μη επιτρεπόμενων ουσιών
από τα προϊόντα της μέλισσας δεν μπορεί να απο-
τελέσει το μοναδικό στοιχείο για τον προσδιορισμό
κατάλληλων περιοχών για άσκηση βιολογικής μελισ-
1. acetamiprid
2. benallaxyl
3. bifenazate
4. bitertanol
5. carbendazim
6. carbofuran
7. carboxin
8. chloridazone
9. coumaphos
10. cyazofamid
11. cycloxydim
12. cymoxanil
13. cyprodinil
14. diazinon
15. diethofencarb
16. difenoconazole
17. diflubenzuron
18. dimethoate
19. dimethomorph
20. ethoprophos
21. fenamiphos
22. fenazaquin
23. fenhexamid
24. fenoxycarb
25. fenpyroximate
26. flufenacate
27. flufenoxuron
28. flutolanil
29. hexythiazox
30. imidacloprid
31. indoxacarb
32. iodosulfuron-methyl
33. iprovalicarb
34. linuron
35. mandipropamid
36. metazachlor
37. methiocarb
38. methidathion
39. methomyl
40. methoxyfenozide
41. metrafenone
42. metribuzine
43. myclobutanil
44. napropamide
45. omethoate
46. oxamyl
47. paclobutrazole
48. penconazole
49. pencycuron
50. pendimethalin
51. pirimiphos-methyl
52. procymidone
53. pyraclostrobin
54. pyriproxifen
55. quizalofop-ethyl
56. spinosad
57. spiromesifen
58. tebuconazole
59. tebufenozide
60. tebufenpyrad
61. thiabendazole
62. thiacloprid
63. thiamethoxam
64. thiophanate-m
65. tralkoxidym
66. triadimefon
67. triadimenol
* Όριο ανίχνευσης (LOD)=0,02 mg/kg και όριο αναλυτι-
κού προσδιορισμού (LOQ)= 0,06 mg/kg. Για το coumaphos
LOD=0,01 και LOQ=0,03
Πίνακας 2.
Δραστικές ουσίες που αναζητήθηκαν στα 20 δείγ-
ματα μελιού*
