44
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
Η παρούσα μελέτη αποσκοπεί στη διερεύνηση της
πιθανότητας εντοπισμού φυτοπροστατευτικών ουσι-
ών σε δείγματα μελιού, τα οποία έχουν παραχθεί από
μελίσσια τοποθετημένα σε περιοχές με ήπια ή έντο-
νη γεωργική δραστηριότητα με απώτερο στόχο τον
εντοπισμό περιοχών, στις οποίες θα μπορούσαν να
εγκατασταθούν μελίσσια για άσκηση βιολογικής με-
λισσοκομίας.
Υλικά και μέθοδοι
1. Δειγματοληψία
Με σκοπό τη συλλογή μελιού, οι μελισσοκόμοι μετα-
φέρουν τα μελίσσια τους σε διάφορες ανθοφορίες,
τόσο σε περιοχές με έντονη γεωργική δραστηριότητα
όσο και σε περιοχές με λιγότερη ή καθόλου χρήση
οποιουδήποτε φυτοπροστατευτικού σκευάσματος.
Λήφθηκαν συνολικά είκοσι δείγματα μελιού κατά την
περίοδο του ανοιξιάτικου και φθινοπωρινού τρύγου,
προερχόμενα από αντίστοιχο αριθμό μελισσοκομεί-
ων, τα οποία βρίσκονταν σε διάφορες περιοχές που
ασκείτο ήπια ή έντονη γεωργική δραστηριότητα. Το
κάθε δείγμα αποτελείτο από 330g μέλι και προερχό-
ταν από το τελικό προϊόν του μελισσοκόμου, χωρίς
να δεχθεί καμιά επεξεργασία θέρμανσης. Τα δείγμα-
τα αριθμήθηκαν κατά αύξοντα αριθμό και στάλθη-
καν αμέσως μετά τη συλλογή τους στο Εργαστήριο
Ελέγχου Υπολειμμάτων Γεωργικών Φαρμάκων του
Κλάδου Εργαστηριακών Αναλύσεων του Τμήμα-
τος Γεωργίας για ανάλυση όσον αφορά την ύπαρξη
φυτοπροστατευτικών ουσιών που πιθανόν να είχαν
χρησιμοποιηθεί στη γύρω περιοχή. Παράλληλα με τη
δειγματοληψία, καταγράφτηκαν οι κύριες καλλιέργει-
ες που υπάρχουν στην περιοχή, καθώς και η ημερο-
μηνία τρύγου.
2. Μέθοδος ανάλυσης
Τα δείγματα μελιού αναλύθηκαν με τη μέθοδο
«Quechers» για ταυτόχρονο προσδιορισμό 67 δρα-
στικών ουσιών, οι οποίες αναφέρονται στο Παράρτη-
μα, στο σύστημα υγρής χρωματογραφίας με φασμα-
τόμετρο μαζών LC/MS/MS.
Για την εκχύλιση των δειγμάτων χρησιμοποιήθηκε
ακετονιτρίλιο και ακολούθως σε αυτό προστέθηκε
μείγμα αλάτων. Γινόταν εντατική ανακίνηση και φυγο-
κέντρηση για διαχωρισμό των φάσεων. Ακολουθούσε
καθαρισμός ενός κλάσματος της οργανικής φάσης με
νέο μείγμα αλάτων και εκ νέου ανακίνηση και φυγοκέ-
ντρηση. Το εκχύλισμα που προέκυπτε οξινιζόταν με
την προσθήκη μικρής ποσότητας μυρμηκικού οξέος
και εισαγόταν στο σύστημα LC/MS/MS για μέτρηση.
Συνοπτικά, τα στάδια της μεθόδου ήταν:
1. Ζύγιση 5g ± 0,1g δείγματος
2. Προσθήκη 10 ml ακετονιτριλίου
3. Έντονη ανακίνηση του δείγματος για 1min
4. Προσθήκη μείγματος αλάτων NaCl, MgSO
4
και αλάτων «buffering» για διαχωρισμό των φά-
σεων και ρύθμιση του pH
5. Έντονη ανακίνηση του δείγματος για 1min
6. Φυγοκέντρηση του δείγματος για 5min στις 4000rpm
7. Λήψη κλάσματος της οργανικής φάσης και προ-
σθήκη άλατος MgSO
4
και PSA sorbent για καθα-
ρισμό του δείγματος
8. Έντονη ανακίνηση του δείγματος για 1min
9. Φυγοκέντρηση του δείγματος για 5min στις 4000rpm
10.Λήψη τελικού εκχυλίσματος και οξίνισή του με
μυρμηκικό οξύ
11. Εισαγωγή του δείγματος στο σύστημα LC/MS/MS
για μέτρηση
Το όριο αναλυτικού προσδιορισμού για όλες τις δρα-
στικές ουσίες που εξετάστηκαν στο σύστημα LC/MS/
MS ήταν 0,06mg/kg και το όριο ανίχνευσης 0,02mg/
kg, ενώ για τη δραστική ουσία coumaphos τα αντί-
στοιχα όρια είναι 0,03mg/kg και 0,01mg/kg.
Όλα τα αντιδραστήρια που χρησιμοποιήθηκαν, ήταν
κατάλληλα για τον προσδιορισμό υπολειμμάτων
φυτοπροστατευτικών ουσιών. Ο διαχωρισμός των
δραστικών ουσιών και ο ποσοτικός προσδιορισμός
έγινε στο σύστημα LC/MS/MS (WATERS ACQUITY
UPLC), με στήλη ACQUITY UPLC BEH C18 1,7μm
και ανιχνευτή XEVO TQ MS. Η επιβεβαίωση των απο-
τελεσμάτων έγινε με μείγμα προτύπων διαλυμάτων
αναφοράς (std).
Αποτελέσματα και συζήτηση
Στον πίνακα 1 υποδεικνύονται οι περιοχές από τις
οποίες συλλέχθησαν τα 20 δείγματα μελιού, ενώ στον
πίνακα 2 παρουσιάζονται διαδεδομένες δραστικές ου-
Εικόνα 1:
Μερικά από τα δείγματα που αναλύθηκαν
