18
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
Αμμοθινικά Οικοσυστήματα της Κύπρου
(Αμμοθίνες ή Θίνες)
Aνδρέας Aντωνίου
Δασικός Λειτουργός
στο Τμήμα Περιβάλλοντος
Σ
τις παράκτιες περιοχές συναντούμε μερικούς από τους πιο σημαντικούς οικότοπους της Κύπρου
και, κατ’ επέκταση, της Ευρώπης γενικότερα. Πρόκειται για παραλιακές ζώνες με άμμο, που τα χα-
ρακτηριστικά της δομής τους, η έκταση, το πλάτος και το ύψος, διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή
αναλόγως του γεωλογικού υποστρώματος. Είναι χερσαία οικοσυστήματα που αποτελούν τη μεταβατι-
κή ζώνη από τη θάλασσα προς την ενδοχώρα όπου συνήθως απαντώνται μικροί αμμόλοφοι με πολλά
μοναδικά, σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας, προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερα ακραίες περιβαλλοντικές
συνθήκες που επικρατούν.
Η δημιουργία των αμμοθινικών ζωνών οφείλεται στην
απόθεση άμμου ή και ιζημάτων από τις λεκάνες απορ-
ροής των ποταμών ή των χειμάρρων, από διαβρω-
μένους βράχους ή και από απόθεση υποθαλάσσιας
συσσωρευμένης άμμου. Η άμμος που εναποτίθεται
στην παραλία από τα θαλάσσια ρεύματα και κύματα
παρασύρεται με τον άνεμο και, ακολούθως, παγιδεύε-
ται από εμπόδια όπως η βλάστηση, τα βότσαλα και η
γεωμορφολογία, δημιουργώντας ένα δυναμικό τοπίο
που αλλάζει συνεχώς.
Ο χαρακτηρισμός των αμμοθινικών ζωνών στην Κύ-
προ γίνεται σύμφωνα με τη δομή, τις λειτουργίες, την
έκταση και την απόσταση από την ακτογραμμή και κα-
τατάσσεται στις πιο κάτω κατηγορίες:
1.
Πρωτογενείς, υποτυπώδεις ή εμβρυακές κινού-
μενες αμμοθίνες.
Σχηματίζονται με την επίδραση του
ανέμου, έχουν αραιή ή καθόλου κάλυψη από βλάστη-
ση και βρίσκονται παράλληλα με την ακτογραμμή και
τη θάλασσα.
2.
Κινούμενες ή λευκές αμμοθίνες.
Απαντώνται
πίσω από τις πρωτογενείς θίνες, είναι ευμετάβλητες,
βρίσκονται σε συνεχή δυναμική εξέλιξη, σχηματίζοντας
αμμόλοφους μικρού ύψους και έχουν φυτά με μεγαλύ-
τερο ριζικό σύστημα γύρω από τα οποία συγκρατείται
και σταθεροποιείται η άμμος.
3.
Σταθερές ή γκρίζες αμμοθίνες.
Είναι εκτάσεις
όπου υπάρχει μεγαλύτερη συνοχή των αμμόλοφων,
αναπτύσσονται περισσότερα φυτά με μεγαλύτερο ρι-
ζικό σύστημα και συγκρατείται περισσότερο νερό.
4.
Αμμοθινικά και υγροσκοπικά συστήματα.
Σχη-
ματίζονται πίσω από τους λοφίσκους άμμου κατά μή-
κος της ακτογραμμής σε χαμηλότερο επίπεδο μεταξύ
των θινών και πλημμυρίζουν εποχικά.
Οι λειτουργίες των αμμοθίνων είναι ανεκτίμητης αξίας
για την προστασία της πανίδας και χλωρίδας, αποτε-
λούν φυσικό φίλτρο, απορροφούν την ενέργεια των
κυμάτων, αποτρέπουν την διάβρωση της ακτογραμ-
μής και αποτελούν ένα φυσικό φράγμα για το θαλασ-
σινό νερό και τον άνεμο. Ανάμεσα στα είδη χλωρίδας
και πανίδας που απαντώνται στις περιοχές όπου
υπάρχουν αμμοθίνες, υπάρχουν πολλά ενδημικά είδη,
ή είδη που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Στην Κύπρο
Εικόνα 2:
Πλήρως αναπτυγμένο, διατηρημένο και με πλήρεις
λειτουργίες αμμοθινικό οικοσύστημα με παρουσία των κυριό-
τερων οικοτόπων του (1210, 2110, 2190, 2230, 2240, 2250,
2260)
Εικόνα 1:
Πρώτη ζώνη αμμοθινικής βλάστησης με Eryngium
maritimum (μη σταθεροποιημένες χαμηλές θίνες κοντά στην
ακτογραμμή). Οικότοπος 2110
