22
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
Στέβια
Μια φυσική γλυκαντική ουσία
Κωνσταντίνα Σταυρίδου
Λειτουργός Γεωργικών Ερευνών
στο Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών
Η
στέβια έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως το «φυτό της νέας χιλιετίας» ενώ η ζάχαρή της ως
«ζάχαρη του μέλλοντος». Χρησιμοποιήθηκε επί αιώνες από τους αυτόχθονες Νοτιαμερικανούς
και έχει προσελκύσει, τον τελευταίο καιρό, το ενδιαφέρον σε γεωπονικό, ιατρικό και επιχειρηματικό
επίπεδο χάρη στις φυσικές της ιδιότητες. Η πιο χαρακτηριστική ιδιότητά της είναι ότι αποτελεί ισχυρό
γλυκαντικό αλλά χωρίς καθόλου θερμίδες.
Η στέβια είναι ένας πολυετής πολύκλαδος θάμνος,
αυτοφυής στην Παραγουάη, όπου χρησιμοποιείται
εδώ και αιώνες ως παραδοσιακό γλυκαντικό από
τους αυτόχθονες. Μπορεί να ευδοκιμήσει σε κλι-
ματικές συνθήκες από 60° βόρειο (Ρωσία) ως 60°
νότιο γεωγραφικό πλάτος (Αυστραλία-Νέα Ζηλαν-
δία). Πολλαπλασιάζεται με σπόρο ή μοσχεύματα και
η μεταφύτευση των φυταρίων στην οριστική τους
θέση γίνεται δυο εβδομάδες μετά τον τελευταίο πα-
γετό της άνοιξης σε θερμοκρασίες εδάφους 12-15°C.
Καλλιεργείται κυρίως για τα φύλλα της, που έχουν
διάφορες χρήσεις με κύρια χρήση τους ως φυσικό
γλυκαντικό, αλλά και για την παραγωγή σπόρου. Εί-
ναι φυτό μικρής ημέρας δηλαδή, για να ανθίσει απαι-
τεί διάρκεια νύχτας ίσης ή μεγαλύτερης από δώδεκα
ώρες. Η σημασία της φωτοπεριόδου στην άνθιση της
στέβιας είναι από τους παράγοντες που επηρεάζουν
τον σκοπό για τον οποίο θα καλλιεργηθεί, δηλαδή
για φύλλα, σπόρο ή μικτή καλλιέργεια. Η καλλιέργειά
της έχει μικρές απαιτήσεις σε λίπανση και μειωμένες
εισροές σε φυτοφάρμακα.
Η κύρια χρήση της στέβιας είναι για την εξαγωγή
από τα φύλλα της των δυο κύριων γλυκαντικών ου-
σιών της, της στεβιοσίδης και της ρεμπαουδιοσίδης
Α. Η στεβιοσίδη, που είναι γενικός όρος που χρησι-
μοποιείται για τις γλυκαντικές ουσίες στα φύλλα της
στέβιας, είναι 300 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη
χωρίς καθόλου θερμίδες. Άλλωστε, η ιδιότητά της
να μην καραμελοποιείται σε υψηλές θερμοκρασίες,
όπως η ζάχαρη, δίνει τη δυνατότητα χρήσης της στη
μαγειρική. Επίσης, οι βλαστοί χρησιμοποιούνται για
την εξαγωγή φυσικής πράσινης χρωστικής και τα
υπολείμματά της ως ζωοτροφή. Από τους βλαστούς,
με ειδική ζύμωση, εξάγεται γιββερελλίνη με πιο οικο-
νομικό τρόπο συγκριτικά με άλλες μεθόδους.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων
(EFSA) ενέκρινε το 2010 τη χρήση της στεβιοσίδης
ως τρόφιμο-υποκατάστατο της ζάχαρης, ορίζοντας
Eικόνα 1:
Aνθοφορία στέβιας
Η Γεωργική μας
Έρευνα
