11
A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 8
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 3
ΓΕΩΡΓIΑ
Ακάρεα σε καλλιέργεια πιπεριάς
Τα ακάρεα βρίσκονται σχεδόν παντού στη βιόσφαιρα
του πλανήτη μας, σε πολικές ή τροπικές περιοχές, σε
ερήμους, σε κρύες ή θερμές πηγές, σε θαλάσσια βάθη ως
και 5.000 μέτρα, ακόμη και σε βάθος ως 10 μέτρα μέσα σε
έδαφος. Εκτιμάται ότι έχουν περιγραφεί γύρω στα 48.200
είδη ακάρεων. Φαίνεται πως είναι από τους πιο παλαιούς
οργανισμούς πάνω στη Γη και εμφανίστηκαν στον πλανήτη
πριν 400 εκατομμύρια χρόνια.
Τα ακάρεα ή τετράνυχοι ή αράχνες ανήκουν στην τάξη των
αραχνοειδών. Έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά µε τα
έντομα ως προς την κατασκευή του εξωτερικού σκελετού
τους, αλλά διαφέρουν στο ότι διαθέτουν τέσσερα ζεύγη
ποδών, αντί τρία που έχουν τα έντομα. Τα ακάρεα περνούν
από τέσσερα διαδοχικά στάδια ανάπτυξης, δηλαδή του
αυγού, της νεαρής προνύμφης (διαθέτει τρία ζεύγη ποδών),
της νύμφης και του τέλειου ενήλικου ατόμου.
Εξαιτίας του μικρού τους μεγέθους, τα ακάρεα δεν
εντοπίζονται εύκολα στα αρχικά στάδια της προσβολής.
Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να υπάρχει δυνατότητα
αναγνώρισης σε πρώιμο στάδιο και η έγκαιρη λήψη των
κατάλληλων μέτρων. Ακόμα και στην περίπτωση των
μεγαλύτερων ακάρεων, τα συμπτώματα της προσβολής
είναι εμφανή πριν παρατηρηθούν τα ίδια τα ακάρεα. Η φύση
της ζημιάς εξαρτάται βέβαια σε μεγάλο βαθμό από τον τύπο
του ακάρεως και από το είδος και μέρος του φυτού που
προσβάλλει.
Νηματώδεις
Την ονομασία των νηματωδών εισήγαγε ο Ελβετός
φυσιοδίφης Καρλ Ρουντόλφι (Karl Rudolphi) το 1808. Η
ετυμολογία της λέξης στηρίζεται στις αρχαίες ελληνικές
λέξεις νήμα και είδος, υποδηλώνοντας το είδος των
λεπτών και επιμηκυμένων αυτών μορφών ζωής.
Τα μισά περίπου από τα είδη των νηματωδών είναι
παρασιτικά, και ο συνολικός αριθμός των ειδών τους
εκτιμάται ότι προσεγγίζει τοέναεκατομμύριο. Ωςσκουλήκια
έχουν προσαρμοστεί επιτυχώς σε σχεδόν οποιοδήποτε
οικοσύστημα, από το θαλάσσιο νερό έως το νερό των
ποταμών, στο χώμα, από τις πολικές περιοχές μέχρι και τις
τροπικές, καθώς και σε περιοχές ανεξαρτήτως υψόμετρου,
σε βουνά, ερήμους, ακόμα και σε ωκεάνιες τάφρους,
και γενικώς σε κάθε τμήμα της γήινης λιθόσφαιρας.
Βρίσκονται παντού στα υγρά και γαιώδη περιβάλλοντα,
όπου συχνά υπερέχουν αριθμητικά έναντι των υπόλοιπων
ζώων, τόσο σε αριθμό μελών όσο και σε αριθμό ειδών. Η
αριθμητική αυτή υπεροχή τους - συχνά υπερβαίνουν και
το ένα εκατομμύριο άτομα ανά τετραγωνικό μέτρο και
αντιστοιχούν στο 80% όλων των ζώων στη Γη - όπως και η
προσαρμοστικότητα την οποία επιδεικνύουν στα διάφορα
περιβάλλοντα όπου έχουν παρουσία διαδραματίζει
σημαντικό ρόλο στην ισορροπία πολλών οικοσυστημάτων.
Μπορούν να διαβιώσουν ακόμα και σε μεγάλα βάθη
κάτω από τη γη. Οι παρασιτικές ποικιλίες τους αποτελούν
παθογόνους οργανισμούς στα περισσότερα φυτά και
ζώα, ανάμεσα τους και τον άνθρωπο. Μερικοί από τους
νηματώδεις είναι επίσης ικανοί για κρυπτοβίωση, όπου
διαβιούν εντός άλλων οργανισμών χωρίς να ανιχνεύονται.
Ωστόσο, διαθέτουν και φυσικούς εχθρούς όπως η ομάδα
των νηματοφάγων μυκήτων οι οποίοι τρέφονται με τους
νηματώδεις που ζουν στο έδαφος.
Προσβάλλουν τις ρίζες πολλών φυτών όπως πατάτες,
κρεμμύδια, καρότα, ντομάτες, μπρόκολα, φράουλες,
σταφύλια και πολλά άλλα. Όπου υπάρχει προσβολή,
η παραγωγή μπορεί να μειωθεί μέχρι και 50%. Για
τον σχεδιασμό ενός προγράμματος καταστολής των
νηματωδών σε μια φυτεία απαραίτητη προϋπόθεση είναι η
ταυτοποίηση του νηματώδους που σχετίζεται με τη ζημιά.
Οι πιο επιζήμιοι νηματώδεις σκώληκες είναι τα γένη των
Meloidogyne, Heterodera και Globodera
.
Για όλους τους εχθρούς που καλείται να αντιμετωπίσει ο
παραγωγός, θα πρέπει να γίνει έλεγχος και προσδιορισμός
τους από έμπειρο γεωπόνο ο οποίος, αφού λάβει
υπόψη όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν την
καλλιέργεια, θα αποφασίσει όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα
ελέγχου και προστασίας της καλλιέργειας/παραγωγής.
Τέτοιοι παράγοντες είναι η κατάσταση της φυτείας,
οι κλιματολογικές συνθήκες, το ποσοστό ζημιάς που
προκαλούν, η επικινδυνότητα του εχθρού κ.ά. Σημαντικό
είναι ο καλλιεργητής να κάνει χρήση όχι μόνο της χημικής
καταπολέμησης αλλά και άλλων μεθόδων περιορισμού/
καταπολέμησης των εχθρών που παρουσιάζονται στη
φυτεία όπως ορισμένες καλλιεργητικές πρακτικές
(αμειψισπορά, κλαδέματα, καλλιέργεια του εδάφους κ.ά.),
η καλλιέργεια ανθεκτικών ειδών και ποικιλιών κ.λπ.
