11
A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 8
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 5
ΓΕΩΡΓIΑ
κατεργασία του εδάφους που συνοδεύεται από άρδευση,
στράγγιση, ζιζανιοκτονία κ.λπ. οδηγεί σε σημαντική
μείωση της οργανικής ύλης. Το όργωμα αναμειγνύει το
οξυγόνο με το έδαφος και αυξάνει τη μέση θερμοκρασία
του, συμβάλλοντας στην πιο γρήγορη αποσύνθεση της
οργανικής ουσίας. Η καλλιέργεια της γης μειώνει την
περιεκτικότητα του εδάφους σε οργανική ουσία σε
σύγκριση με τη μη καλλιέργεια.
•
Η διαχείριση των φυτικών υπολειμμάτων:
Ο βαθμός
απομάκρυνσης
των
υπολειμμάτων
συγκομιδής
συμβάλλει σημαντικά στην περιεκτικότητα του εδάφους
σε οργανική ουσία.
•
Η βλάστηση:
Η παραγωγή φυτικής βλάστησης
συμβάλλει σημαντικά στην εισροή οργανικών υλικών
στο έδαφος. Επίσης, οι ρίζες συμβάλλουν σημαντικά
στην περιεκτικότητα του εδάφους σε οργανική ουσία.
Οι καλλιέργειες για βόσκηση παράγουν βαθιές ρίζες
οι οποίες αποσυντίθενται μέσα στο έδαφος. Αντίθετα
τα δάση παράγουν μεγάλη ποσότητα φύλλων που
αποσυντίθενται στην επιφάνεια του εδάφους.
Πλεονεκτήματα οργανικής ουσίας του εδάφους
Η οργανική ουσία επηρεάζει τόσο τις φυσικές όσο και τις
χημικές ιδιότητες του εδάφους.
• Μειώνει την πλαστικότητα και τη συνεκτικότητα των
βαρέων εδαφών, ενώ αντίστοιχα την αυξάνει στα ελαφριά
εδάφη.
• Είναι
υπόστρωμα
ανάπτυξης
μικροοργανισμών.
Αποτέλεσμα της δράσης των μικροοργανισμών είναι
η αποσύνθεση και απελευθέρωση των διάφορων
θρεπτικών στοιχείων και ο εμπλουτισμός του εδάφους σε
θρεπτικά στοιχεία που εύκολα μπορούν να προσληφθούν
από τις ρίζες.
• Δημιουργεί σταθερά συσσωματώματα και γενικά
βελτιώνει τη δομή του εδάφους.
• Η οργανική ουσία έχει την ικανότητα να συγκρατεί
μεγάλες ποσότητες υγρασίας και η προσθήκη της στο
έδαφος αυξάνει τη διαθέσιμη για τις ρίζες υγρασία.
• Αυξάνει την
ικανότητα ανταλλαγής κατιόντων
(Ι.Α.Κ.).
Η Ι.Α.Κ. εκφράζει την ικανότητα που έχει το έδαφος να
συγκρατεί τα διάφορα θρεπτικά στοιχεία σε αφομοιώσιμη
μορφή.
• Επίδραση στο pH. Όταν έχουμε αποσύνθεση της
οργανικής ουσίας τότε παράγονται διάφορα οξέα με
αποτέλεσμα να αυξάνεται η οξύτητα του εδάφους. Αυτό
έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί το pH του εδάφους,
πράγμα πολύ επιθυμητό γιατί τα εδάφη της Κύπρου
γενικά χαρακτηρίζονται ως αλκαλικά, δηλαδή έχουν pH
μεγαλύτερο του 7.0.
• Συμβάλλει σημαντικά στη γονιμότητα των εδαφών γιατί
είναι πηγή αζώτου, φωσφόρου και θείου.
Μέτρα για τη συντήρηση - αύξηση της οργανικής ουσίας
του εδάφους
• Χρήση συστημάτων αμειψισποράς που περιλαμβάνουν
αγρωστώδη-ψυχανθή και παράγουν μεγάλες ποσότητες
φυτικών υπολειμμάτων.
• Εφαρμογή χλωρής λίπανσης με φυτά (κυρίως ψυχανθή)
που ενσωματώνονται στο έδαφος όταν ακόμα είναι
χλωρά (το καλύτερο στάδιο της παράχωσής τους είναι
όταν βρίσκονται στο στάδιο της πλήρης άνθισης γιατί τότε
έχουν αποκτήσει περίπου το 80 - 90% της φυτομάζας και
της περιεκτικότητας σε άζωτο).
• Εφαρμογή πρακτικών για την παραγωγή υψηλών
αποδόσεων των καλλιεργειών, με αποτέλεσμα την
παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων φυτικών υπολειμμάτων.
• Αποφυγή καψίματος της ποκαλάμης.
• Περιορισμός των απαιτήσεων κατεργασίας του εδάφους
στους απολύτως απαραίτητους για τη μικρότερη απώλεια
υπολειμμάτων.
• Προσθήκη στο έδαφος ζωικής κοπριάς. Τα ζωικά
λιπάσματα αποτελούν σημαντική πηγή οργανικής ύλης.
Η ποσότητα κοπριάς που θα προστεθεί σε ένα τεμάχιο
εξαρτάται από το είδος της φυτείας, τη χημική σύσταση
του εδάφους και της κοπριάς, την περιοχή (περιοχή
ευαίσθητη από νιτρορύπανση, κλίση του εδάφους), την
περίοδο εφαρμογής (κλιματολογικές συνθήκες) καθώς
και την περιεκτικότητα της κοπριάς σε υγρασία.
• Προσθήκη στο έδαφος άλλων οργανικών υλικών (π.χ.
κομπόστα, πριονίδι, ακατέργαστη τύρφη).
Γενικά, η περιεκτικότητα του εδάφους σε οργανική
ουσία είναι μια ιδιότητα που παίζει καθοριστικό ρόλο στη
γονιμότητά του και συνεπώς, θα πρέπει να ενδιαφέρει άμεσα
τους γεωργούς καθώς επηρεάζει την παραγωγικότητα των
φυτών και το κόστος της λίπανσης.
