ΑΓΡΟΤΗΣ
•
5
Έντομα στη διατροφή χοίρων
Πέτρος Mαυρομμάτης
Λειτουργός Γεωργίας Α΄
στο Τμήμα Γεωργίας
Μ
ε τις εν εξελίξει συζητήσεις σχετικά με την επάρκεια των τροφών σε σχέση με τον συνεχώς αυξανόμενο αν-
θρώπινο πληθυσμό, η ιδέα να χρησιμοποιηθούν τα έντομα ως πηγή πρωτεΐνης στις ζωοτροφές για χοίρους
και πουλερικά αγκαλιάζεται όλο και πιο θερμά από τους ειδικούς. Στο AllAboutFeed δημοσιεύτηκε, πρόσφατα,
μια επισκόπηση για τις δυνατότητες και τα αδύνατα σημεία της χρήσης των εντόμων στη διατροφή των ζώων.
Στη δημοσίευση αυτή περιλαμβάνονται γενικές πληροφορίες όπως για παράδειγμα, το γεγονός ότι χρειάζεται
σημαντικά λιγότερη τροφή και εκτάσεις γης για την παραγωγή πρωτεΐνης εντόμων από ότι για την παραγωγή
ίσης ποσότητας πρωτεΐνης κρέατος. Περιλαμβάνονται, επίσης, ενημερώσεις σχετικά με την πρακτική χρήση των
εντόμων σε εκτροφές όπως υδατοκαλλιέργειες, πουλερικά και για ζώα συντροφιάς. Το ερώτημα που προκύπτει
είναι κατά πόσο αυτά είναι κατάλληλα για τη διατροφή των χοίρων. Τα έντομα συμπεριλαμβάνονται στη διατροφή
των χοίρων και των κοτόπουλων όταν αυτά είναι ελεύθερα στη φύση. Έτσι, ανήκουν στις φυσικές τροφές για τα
ζώα αυτά.
Ζωοτροφές χοίρων
Στην Ευρώπη, μία από τις πιο στοιχειοθετημένες έρευνες έχει
ξεκινήσει από την ολλανδική εταιρεία ζωοτροφών Coppens
και την ολλανδική εταιρεία παραγωγής εντόμων Protix
Biosystems. Το 2014 συμφώνησαν να αρχίσουν να συμπε-
ριλαμβάνουν άλευρα από έντομα στη διατροφή των ζώων το
συντομότερο, εφόσον η νομοθεσία το επιτρέψει.
Σύμφωνα με την Coppens τα συστατικά με βάση τα έντομα
είναι κατάλληλα για ζωοτροφή χοιριδίων η οποία πρέπει να
περιέχει υψηλή ποσότητα εξειδικευμένων και εξαιρετικά εύπε-
πτων συστατικών. Η ιδέα είναι να χρησιμοποιούνται 200 τόνοι
λίπους εντόμων και 300 τόνοι πρωτεΐνης εντόμων ενσωμα-
τωμένοι σε 15.000 τόνους σύνθετων ζωοτροφών. Το λίπος
και η πρωτεΐνη προέρχονται από προνύμφες της μαύρης μύ-
γας. Η μαύρη μύγα επιλέχθηκε για τον σκοπό αυτό λόγω του
σύντομου βιολογικού της κύκλου και της ικανότητας της να
παράγει πολλά αυγά. Στο επίκεντρο των ερευνών βρίσκεται
και το καθαρό λίπος που εξάγεται από τις προνύμφες.
Νομοθεσία
Όπως αναφέρεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η νομοθεσία για
έγκριση της χρήσης των προϊόντων από έντομα στη διατρο-
φή των χοίρων είναι καθ’ οδόν. Από αυτή την άποψη, είναι
σημαντικό να επικεντρωθούμε στην επεξεργασμένη ζωική
πρωτεΐνη (ΕΖΠ), επίσης γνωστή και ως ζωικό άλευρο, που
είναι η πιο ενδιαφέρουσα μορφή του προϊόντος που προέρ-
χεται από έντομα.
«Πολλές από τις σημερινές νομοθεσίες περί ζωοτροφών και
τροφίμων δεν έχουν ειδικό τμήμα για τα έντομα», έγραψε η
Emmy Koeleman, συντάκτης στο ΑllAboutFeed, σε μια ενδια-
φέρουσα επισκόπηση των νομοθετικών εμποδίων γύρω από
τα έντομα στη διατροφή των ζώων. Είναι τα έντομα το νέο
συστατικό; ΄Η μήπως τα ζώα πρέπει να επιλέγουν; Υπάρχουν
σε εξέλιξη συζητήσεις για να καταστεί δυνατή η χρήση των
εντόμων σε ζωοτροφές στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση. Αναμένεται
ότι η χρήση των αλεύρων από έντομα θα επιτραπεί στο μέλ-
λον, πιθανόν πολύ σύντομα.
Τα πιο κατάλληλα έντομα
Σε όλο τον κόσμο περισσότερα από 1.900 είδη εντόμων εί-
ναι βρώσιμα. Η πρακτική δείχνει ότι, ειδικά οι προνύμφες της
προαναφερθείσας μαύρης μύγας (
hermetia illucens
) καθώς
και της οικιακής μύγας και του «mealworn» (
tenebrio molitor
)
είναι πολύ κατάλληλες για τη χρήση σε μεγάλης κλίμακας πα-
ραγωγή πρωτεϊνών από έντομα και, ως εκ τούτου, μπορούν
να χρησιμοποιηθούν στη βιομηχανία ζωοτροφών και τροφί-
μων. Τα έντομα είναι ψυχρόαιμα και είναι, ως εκ τούτου, απο-
τελεσματικά στην αναβάθμιση της βιομάζας χαμηλής αξίας,
σε πρωτεΐνη υψηλής ποιότητας. Η υψηλότερη περιεκτικότητα
σε ακατέργαστες πρωτεΐνες βρέθηκε στην προνύμφη της οι-
κιακής μύγας (65,7% επί ξηράς ουσίας) και τα χαμηλότερα
επίπεδα στις προνύμφες της μαύρης μύγας (38,9% επί ξηράς
ουσίας).
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η πραγματοποίηση της παραγωγής
σε μεγάλη κλίμακα (από την εξειδικευμένη αγορά στην ευρεία).
Ωστόσο η επίδραση των θρεπτικών ουσιών των εντόμων στην
υγεία των χοιριδίων πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω.
Εμπειρίες
Mέχρι στιγμής δεν φαίνεται να είναι αρκετά τα αποτελέσματα
των δοκιμών με τα έντομα στη διατροφή των χοίρων. Περί-
που πριν από δύο χρόνια, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του
Wageningen διείσδυσαν στο θέμα των εντόμων ως ανανεώ-
σιμο συστατικό των ζωοτροφών για χοίρους και πουλερικά.
Αυτή η έρευνα, επίσης, περιλαμβάνει τα αποτελέσματα αρκε-
τών μελετών επίδοσης, κυρίως σε πουλερικά.
Η έρευνα κατέληξε στο εξής συμπέρασμα: Για να εισαχθούν
τα έντομα ως συστατικό στην αλυσίδα των ζωοτροφών για
χοίρους και πουλερικά, συνιστάται πρόσθετη έρευνα για τη
διατροφική αξία, τα επίπεδα ένταξής τους στα σιτηρέσια για
πουλερικά και για χοίρους, για τις λειτουργικές ιδιότητες του
συστατικού στις ζωοτροφές, την ασφάλεια κατά τη χρήση των
βιολογικών αποβλήτων ως υπόστρωμα εκτροφής, την εξα-
γωγή των θρεπτικών ουσιών, τη διάρκεια ζωής και τη χρήση
των υπολειμμάτων του υποστρώματος και για τα προϊόντα
των υπολειμμάτων των εντόμων.
Περισσότερες εμπειρίες με κοτόπουλα που τρέφονται με
έντομα αναφέρονται σε έρευνες σύμφωνα με τις οποίες η δια-
τροφή του κοτόπουλου με έντομα βελτιώνει το ανοσοποιητικό
του σύστημα και, παράλληλα, βελτιώνει σημαντικά την ποιό-
τητα του κρέατός του.
Βιβλιογραφία
• Pig Progress, Ηome 396,1, Sep. 2014, (απόδοση Δρ Πέτρος Μαυρομμάτης)
