A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 7
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 1
57
ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ
Πέρα από τις υφάντριες, το βαμβάκι αποτελούσε την
κυριότερη ύλη και για το επάγγελμα του παπλωματά,
ο οποίος κατασκεύαζε παπλώματα ή αναλάμβανε το
ξανακάμωμα παλαιών παπλωμάτων. Για το ξανακάμωμα
έκοβε τις ραφές του παπλώματος και άπλωθε το
βαμβάκι πάνω σε ένα ρούχο στο πάτωμα. Τα εργαλεία
του ήταν το δοξάρι (εικ.6), η λαουθκιά και το κουπάνι
(εικ.7). Κρατώντας το δοξάρι κτυπούσε τη χορδή με
τη λαουθκιά πάνω στο βαμβάκι το οποίο πιανόταν
στις χορδές και εκσφενδονιζόταν. Με αυτό τον τρόπο
απελευθερώνονταν οι ίνες και ξεμπλέκονταν οι κόμποι.
Επίσης, απελευθερώνονταν ζωύφια και άλλα ξένα
σώματα. Το γέμισμα του παπλώματος γινόταν σταδιακά με
το χέρι και το βαμβάκι ισοζυγιζόταν με τη βοήθεια λεπτής
βέργας που ο παπλωματάς περνούσε στο εσωτερικό του
παπλώματος.
Σημαντικές καλλιέργειες βαμβακιού υπήρχαν στην Κύπρο
μέχρι και τη δεκαετία του 1940 όπου άρχισε η πτωτική
τους πορεία. Σε άρθρο στο περιοδικό «The Countryman»
του 1949 επισημαίνεται ως η μόνη ελπίδα για την αύξηση
των εξαγωγών η καλλιέργεια από τους γεωργούς μιας
κοινής ποικιλίας βαμβακιού που θα διευκόλυνε την
πώλησή του σε σταθμούς με περιστροφικούς μύλους. Η
κυβέρνηση διέθετε περιστροφικό μύλο στη Λευκωσία, ο
οποίος συγκριτικά με άλλες χώρες ήταν μικρός και είχε
χωρητικότητα 400 τόνων βαμβακιού τον χρόνο.
Μετά την τουρκική εισβολή και την προσφυγοποίηση
χιλιάδων Κυπρίων, η καλλιέργεια του βαμβακιού
παραγκωνίστηκε εντελώς, αφήνοντας τις υφάντρες και
τους παπλωματάδες να βασίζονται αποκλειστικά στην
επεξεργασία εισαγόμενου βαμβακιού.
Εικ.6-7 Δοξάρι και κουπάνι παπλωματά από τη συλλογή του
Μουσείου Κυπριακής Υπαίθρου.
Βιβλιογραφία
• The Countryman vol. 3 No.6 Cyprus June 1949
Department of Agriculture.
• Το βαμβάκι στην Ελλάδα. Άγγελος Χλιχλία - Ελλη
Κατσαμπή-Ζημάκα, Θεσσαλονίκη 1968
• Annual report of the Department of Agriculture for the
year 1909-1910, Cyprus
• Ανέκδοτα έγγραφα της κυπριακής ιστορίας από το
κρατικό αρχείο της Βενετίας. Πηγές και μελέτες της
κυπριακής ιστορίας. Τόμος Γ (1518-1529) Αικατερίνη Χ.
Αριστείδου. Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών.
• Κυπριακές Εθνογραφικές Συλλογές σε Βρετανικά
μουσεία. Ελένη Παπαδημητρίου, Υπουργείο Παιδείας και
Πολιτισμού -Πολιτιστικές Υπηρεσίες. Λευκωσία 2000
• Κυπριακή Λαϊκή Τέχνη. Αγγελική Γ. Πιερίδη,
Δημοσιεύματα της Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών
Λευκωσία 1980.
• Υφάσματα από την Κύπρο. Ελένη Παπαδημητρίου,
Εκδόσεις Εν Τύποις. Λευκωσία 2008
• Παραδοσιακά επαγγέλματα της Κύπρου. Ιωάννης Ιωνάς.
Δημοσιεύματα του Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών,
Λευκωσία 2001
• Λάπηθος Ιστορία και Παράδοσις. Φωκά Ν. Φωκαΐδη,
Έκδοση δήμου Κερύνειας. Λευκωσία 1982.
• Investigation and Development in Cyprus Agriculture
1938-1948. J. Mc Donald, Cyprus Government printing
office, Nicosia 1949.
Εικ.5 Αργαλειός από τη
συλλογή του Μουσείου
Κυπριακής Υπαίθρου
