A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 7
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 1
56
Ακολούθως οι γυναίκες άπλωναν το βαμβάκι σε μεγάλες
ψάθες για να ανοίξει και να αραιώσει, μετά άπλωναν το
βαμβάκι σε ρούχο και το τόξευαν με το δοξάρι για να ανοίξει
και να μπορεί εύκολα να τυλιχθεί σε τουλούπες. Κατόπιν
έκοβαν τις τουλούπες σε φυτίλια και τα έπαιρναν στη
δουλάπη (εικ.3) για να ξεκινήσει η διαδικασία κατασκευής
της κλωστής. Η δουλάπη κατασκευαζόταν με τορνευτά
ξύλα και ήταν το εργαλείο με το οποίο οι γυναίκες έκλωθαν
το βαμβάκι σε νήμα. Η ανέμη (εικ.4) ήταν περιστροφικό
εργαλείο κατασκευασμένο κυρίως από καλάμια και πάνω
σε αυτήν τοποθετούνταν οι θηλιές του συμπυκνωμένου
νήματος που θα ξετυλίγονταν και θα τυλίγονταν πάλι σε
μικρά κομμένα καλάμια, τα «μασούρια». Το μασούρισμα
αποτελούσε την τελική φάση της κλωστοποίησης του
βαμβακιού. Αυτή ήταν η διαδικασία για το «δουλαππίσιμο»
βαμβάκι για τα χοντρά βαμβακερά υφάσματα. Το πιο
λεπτό βαμβάκι το «αδρακτίσιμο» το έκλωθαν στο αδράχτι
και έφτιαχναν λεπτότερα βαμβακερά. Στο τέλος το νήμα
περνούσε στον απείλικτρο για να γίνουν θηλιές και να είναι
έτοιμο για ύφανση.
Το πιο συνηθισμένο υφαντό στην Κύπρο ήταν το βαμβακερό
υπόλευκο που αποτελούσε τη βάση για διάφορα κεντήματα.
Η πιο απλή διακόσμηση του υφάσματος γινόταν με
πολύχρωμες ρίγες στο στημόνι κατά τη διάρκεια της
ύφανσής του. Η ύφανση γινόταν με τον αργαλειό (εικ.5)
ή τη βούφα. Ο πιο διαδεδομένος αργαλειός στην Κύπρου
ήταν ο οριζόντιος με πατήτριες. Ο παλαιότερος τύπος ήταν
η βούφα όπου οι πατήτριες ήταν τοποθετημένες σε λάκκο
στο δάπεδο.
ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ
Εικ. 3-4 Δουλάππι και ανέμη από τη συλλογή του Μουσείου
Κυπριακής Υπαίθρου.