24
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
Βιβλιογραφία
• Iglesias, A., Garrote, L., Flores, F., Moneo, M. (2007) Challenges to manage the risk of water scarcity and climate change in the Mediterranean.
Water Resources Management, 21(5), 227-288
• IPCC (2007) Summary for Policymakers. In: Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the
Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Solomon, S., D. Qin, M. Manning, Z. Chen, M. Marquis, K.B.
Averyt, M.Tignor and H.L. Miller (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.
• Meehl, G.A., Stocker T.F., Collins, W.D., Friedlingstein, P., Gaye, A.T., Gregory, J.M., Kitoh, A., Knutti, R., Murphy, J.M., Noda, A., Raper,
S.C.B., Watterson, I.G., Weaver A.J., Zhao, Z.-C. (2007) Global Climate Projections. In: Climate Change 2007: The Physical Science Basis.
Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Solomon, S., Qin, D.,
Manning, M., Chen, Z., Marquis, M., Averyt, K.B., Tignor M., Miller H.L. (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom
and New York, NY, USA
Στοιχεία επικοινωνίας:
Δρ Αναστάσης Χρίστου, Λειτουργός Γεωργικών Eρευνών, Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών, Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και
Περιβάλλοντος, τηλ: 22403113, φαξ 22316770, ηλεκτρ. δ/ση:
Επιπρόσθετα, γίνεται επανεκτίμηση των υδατικών και
αρδευτικών αναγκών των κυριοτέρων καλλιεργούμε-
νων ειδών στην Κύπρο, με στόχο να διαφανεί κατά
πόσο αυτές έχουν επηρεαστεί κατά τη τελευταία δεκα-
ετία, ως συνέπεια της κλιματικής αλλαγής στην περι-
οχή της Μεσογείου. Επιπλέον, πραγματοποιείται νέα
εκτίμηση των πιθανών επιδράσεων στο περιβάλλον
και τη δημόσια υγεία από τη μακροχρόνια χρήση του
επεξεργασμένου νερού στη γεωργία, με τα μέχρι στιγ-
μής αποτελέσματα να καταδεικνύουν την ασφάλεια
της πρακτικής αυτής. Όσον αφορά τη βελτίωση της
γονιμότητας του εδάφους και των φυσικών του χαρα-
κτηριστικών, και την αποφυγή της ρύπανσης και της
αλάτωσης των εδαφών, πραγματοποιείται ερευνητική
εργασία σχετικά με τις δυνατότητες αύξησης της ορ-
γανικής ουσίας με έμφαση στη χρήση της κοπριάς,
του κόμποστ και της λάσπης βιολογικών σταθμών.
Καταληκτικά, οι πιο πάνω αναφορές και παραδείγμα-
τα ενισχύουν την ανάγκη για σχέδια δράσης, τόσο σε
εθνικό επίπεδο, όσο και παγκόσμια, και την ανάληψη
πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση της κλιματικής
αλλαγής και των επιπτώσεών της (κυρίως της λειψυ-
δρίας). Με το όραμα να μειωθεί το κενό μεταξύ ζή-
τησης και προσφοράς του νερού σε τοπικό αλλά και
παγκόσμιο επίπεδο και με βάση το ρητό «σκέφτομαι
παγκόσμια – δρω τοπικά» μπορούμε να αναφέρουμε
τα πιο κάτω:
Απαιτείται ευαισθητοποίηση του κοινού και ανά-
πτυξη υδατικής συνείδησης για εξοικονόμηση του
νερού, τόσο για αστική όσο και για γεωργική χρήση
αλλά και η εκπαίδευση των γεωργών σε θέματα ορ-
θολογικής διαχείρισης του νερού άρδευσης.
Αύξηση της αποτελεσματικότητας του νερού άρ-
δευσης «more crop per drop of water». Ορθολογι-
κή διαχείριση των υδάτινων πόρων παράλληλα με
την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών. Στα πλαίσια
αυτά δύναται να επιτευχθεί σημαντική βελτίωση
της αποτελεσματικότητας χρήσης του νερού, κα-
θώς επίσης και της αποδοτικότητάς του (βελτίωση
της αγροτικής οικονομίας).
Η γενετική βελτίωση και η επιλογή καλλιεργούμε-
νων ειδών και ποικιλιών ανθεκτικών στις αβιοτικές
καταπονήσεις, η αναδιάρθρωση των καλλιεργειών
με βάση την ορθολογικότερη διαχείριση του αρδευ-
τικού νερού, καθώς επίσης και ευρύτερη επαναχρη-
σιμοποίηση του επεξεργασμένου νερού στη γεωρ-
γία και επιλογή ειδών τα οποία επωφελούνται ιδι-
αίτερα από τη βροχόπτωση συμβάλλουν σημαντι-
κά στην καλύτερη αξιοποίηση του νερού και για τον
μετριασμό των αρνητικών συνεπειών της κλιμα-
τικής αλλαγής. Επιπλέον, η βελτίωση των φυσικών
χαρακτηριστικών των εδαφών, η αποφυγή αλάτω-
σης και ρύπανσής τους, και η αύξηση της γονιμότη-
τάς τους συμβάλλουν προς την κατεύθυνση αυτή.
Θα πρέπει να διασφαλιστεί επιπλέον εξοικονόμη-
ση νερού σε επίπεδο γεωργού, αφού η γεωργία
είναι ο μεγαλύτερος χρήστης των υδάτινων πόρων.
Αυτό μπορεί να γίνει εφικτό τόσο με τη χρήση σύγ-
χρονης τεχνολογίας, όπως είναι η δορυφορική
τηλεπισκόπηση στον έλεγχο των προγραμμάτων
άρδευσης όσο και με την υιοθέτηση καλλιεργητι-
κών τεχνικών που αξιοποιούν αποτελεσματικότερα
μειωμένες ποσότητες νερού ή νερό κατώτερης
ποιότητας. Σημαντική είναι και η περαιτέρω μείωση
οποιωνδήποτε απωλειών στα συστήματα συλλο-
γής, μεταφοράς και διανομής του νερού, καθώς και
η καθολική εφαρμογή βελτιωμένων συστημάτων
άρδευσης. Επιπλέον, επιτακτική κρίνεται και η υι-
οθέτηση πρακτικών που σκοπό έχουν την καλύτε-
ρη αξιοποίηση του νερού, όπως είναι η χρήση με-
θόδων συλλογής νερού σε γεωργικές εκμεταλλεύ-
σεις, ο τεχνητός εμπλουτισμός των υπόγειων υδρο-
φορέων, η χαμηλής έντασης γεωργία, η φύτευση
σε ελεγχόμενο περιβάλλον, η χρήση εδαφοκάλυ-
ψης κ.ά.
Επιβάλλεται η ενδυνάμωση της έρευνας για την
ορθολογική διαχείριση όλων των διαθέσιμων υδά-
τινων πόρων και για την ανάπτυξη νέων τεχνολο-
γιών νερού. Αυτό δύναται να επιτευχθεί μέσω της
ενδυνάμωσης των σχετικών με το θέμα ινστιτούτων
και ερευνητικών οργανισμών.
Η Γεωργική μας Έρευνα
