A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 7
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 0
37
αυξήθηκε σημαντικά από όλα ανεξαίρετα τα υβριδικά
υποκείμενα κολοκυνθοειδών στα οποία εμβολιάστηκαν.
Η μέση αύξηση της εμπορεύσιμης παραγωγής με τον
εμβολιασμό σε σχέση με τον αυτόριζο μάρτυρα ήταν 38%
και στα δύο έτη αξιολόγησης.
Η αξιολόγηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών της
σάρκας των καρπών έδειξε ότι τα υβριδικά υποκείμενα
κολοκυθιάς δεν υποβαθμίζουν τη γλυκύτητα των ποικιλιών
αφού δεν έδειξε σημαντική επίδραση στη συγκέντρωση
διαλυτών στερεών συστατικών. Ο εμβολιασμός δεν έδειξε,
επίσης, να επηρεάζει την περιεκτικότητα της σάρκας σε
λυκοπένιο ούτε και την ένταση του χρωματισμού της.
Σημαντική υπήρξε, επίσης, η διαπίστωση ότι σε όλους
τους συνδυασμούς εμβολίου-υποκειμένου παρατηρήθηκε
αυξημένη συνεκτικότητα σάρκας. Συμπεραίνεται, συνεπώς,
ότι η χρήση εμπορικών υβριδικών υποκειμένων κολοκυθιάς
τύπου
C. maxima χ C. moschata
δεν ευθύνεται για τα
φαινόμενα μειωμένης συνεκτικότητας ή κατάρρευσης
της σάρκας και για τη μειωμένη γλυκύτητα που συχνά
παρατηρούνται στην όψιμη καλλιέργεια καρπουζιού.
Επίδραση τύπου εμβολίου και είδους υποκειμένου στην
απόδοση της καλλιέργειας και την ποιότητα των καρπών
Στην Κύπρο καλλιεργούνται κατά κύριο λόγο μεγαλόκαρπες
(>9 kg) ένσπερμες ποικιλίες καρπουζιού. Ωστόσο, οι
μικρόκαρπες (2-4 kg) ποικιλίες κερδίζουν ολοένα έδαφος
στη διεθνή αγορά λόγω της ευχέρειας στη διαχείρισή τους
από τους καταναλωτές και του περιορισμού σπατάλης.
Το ΙΓΕ αξιολόγησε τέσσερις υποσχόμενες μικρόκαρπες
ποικιλίες: Δύο ένσπερμες (Vivlos, Esmeralda) και
δύο άσπερμες (Petite, Extazy) εμβολιασμένες σε δύο
διαφορετικά είδη υποκειμένων, το ΤΖ148
(C. maxima χ
C. moschata)
και το Festival (Lagenaria siceraria). Κατά
την αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε για δύο συνεχή
έτη, εξετάστηκε η στρεμματική απόδοση και ιδιαίτερα τα
ποιοτικά χαρακτηριστικά του καρπού σε σύγκριση προς την
εμπορικά καθιερωμένη μεγαλόκαρπη, ένσπερμη ποικιλία
Pegasus που χρησιμοποιήθηκε ως μάρτυρας.
Οι δύο άσπερμες μικρόκαρπες ποικιλίες Petite και Extazy,
ανεξαρτήτως υποκειμένου εμβολιασμού, ήταν εξίσου
παραγωγικές προς τη μεγαλόκαρπη ποικιλία Pegasus το
πρώτο έτος και παραγωγικότερες το δεύτερο έτος. Αντίθετα,
η παραγωγή των δύο ένσπερμων μικρόκαρπων ποικιλιών,
ιδιαίτερα της Vivlos, έδειξε να υστερεί. Η ποικιλία Extazy
παρήγαγε καρπούς μικρότερου βάρους, ενώ οι αποκλίσεις
μεταξύ των υπολοίπων μικρόκαρπων ποικιλιών ήταν
αμελητέες. Οι μικρόκαρπες ποικιλίες διαφοροποιήθηκαν
ως προς τη γλυκύτητα (διαλυτά στερεά συστατικά και ολικά
σάκχαρα) μόνο κατά το δεύτερο έτος, όπου οι άσπερμες
Petite και Extazy έδωσαν καρπούς μειωμένης γλυκύτητας
σε σχέση με τις ένσπερμες Vivlos και Esmeralda, και τη
μεγαλόκαρπη Pegasus. Ωστόσο, και στα δύο έτη πειραμάτων
οι καρποί των ποικιλιών Extazy και Petite διακρίνονταν από
συνεκτικότερη σάρκα ως προς τις υπόλοιπες ποικιλίες. Η
ποικιλία Extazy ξεχώρισε από όλες τις ποικιλίες εμβολίου
για την υψηλή περιεκτικότητα σε λυκοπένιο και το
εντονότερο χρώμα της σάρκας των καρπών της.
Η παραγωγή σε όλες τις ποικιλίες εμβολίου ευνοήθηκε από
το υποκείμενο ΤΖ148 σε σύγκριση προς το Festival, γεγονός
που αποδίδεται πρωτίστως στον αυξημένο αριθμό καρπών
ανά εκτάριο. Δεν σημειώθηκε διαφοροποίηση ανάμεσα στα
δύο είδη υποκειμένων ως προς τη γλυκύτητα της σάρκας
και το σχήμα των καρπών, ωστόσο το υποκείμενο TZ148
προσέδωσε στους καρπούς των ποικιλιών συνεκτικότερη
σάρκα. Το TZ148 εμφάνισε, επίσης, περιορισμένη τάση
αύξησης της περιεκτικότητας της σάρκας σε λυκοπένιο,
η οποία εκφράστηκε και με σημαντική (στο πρώτο έτος)
αύξηση στην ένταση κόκκινου χρώματος.
Εξετάστηκε περαιτέρω η επίδραση των δύο υποκειμένων
στη διατήρηση της ποιότητας των καρπών των εμβολίων μετά
από περίοδο 10 ημερών στους 25°C. Οι καρποί από εμβόλια
στο υποκείμενο TZ148 διατήρησαν συνεκτικότερη σάρκα,
υψηλότερη περιεκτικότητα λυκοπενίου και εντονότερο
κόκκινο χρώμα σε σύγκριση με τους καρπούς από εμβόλια
με υποκείμενο το Festival. Δεν παρατηρήθηκαν διαφορές
μεταξύ των δύο τύπων υποκειμένων ως προς τη γλυκύτητα
σάρκας των καρπών των εμβολίων.
Επίδραση του εμβολιασμού στην ωρίμαση και τη
διαμόρφωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του
καρπουζιού
Στις πλείστες μελέτες που αφορούν στην επίδραση του
εμβολιασμού στα ποιοτικά χαρακτηριστικά του καρπουζιού,
η αξιολόγηση βασίστηκε σε ταυτόχρονη συγκομιδή των
καρπών απόαυτόριζακαι εμβολιασμέναφυτά εφαρμόζοντας
πρακτικούς δείκτες συλλεκτικής ωριμότητας, όπως η
μάρανση του έλικα στο εγγύτερο προς τον καρπό φύλλο
και ο αποχρωματισμός του φλοιού στο σημείο επαφής του
καρπού με το έδαφος. Με δεδομένη, ωστόσο, τη σημαντική
επίδραση του εμβολιασμού στην απόδοση της καλλιέργειας,
κρίθηκε σημαντικό όπως διερευνηθεί τυχόν επίδραση του
εμβολιασμού στην πορεία ωρίμασης των καρπών. Τα στάδια
ωρίμασης και συγκομιδής καθορίστηκαν με βάση τον χρόνο
από την ημέρα καρπόδεσης. Επιδιώχθηκε παράλληλα
ο προσδιορισμός, στη βάση μετρήσιμων ποιοτικών
χαρακτηριστικών, της βέλτιστης συλλεκτικής ωριμότητας
στο καρπούζι.
Χρησιμοποιήθηκαν αυτόριζα φυτά της ποικιλίας
Pegasus και φυτά εμβολιασμένα στο υποκείμενο TZ148.
Διενεργήθηκε συγκομιδή από ξεχωριστά τεμάχια σε πέντε
στάδια ωρίμασης (30, 35, 40, 45 και 50 ημέρες) μετά την
καρπόδεση, αφού προηγήθηκε σήμανση κάθε άνθους
κατά την ημέρα γονιμοποίησής του. Διαπιστώθηκε ότι η
γλυκύτητα των καρπών, εκφρασμένη ως συγκέντρωση
διαλυτών στερεών συστατικών και ως ολική συγκέντρωση
σακχάρων, δεν επηρεάστηκε άμεσα από τον εμβολιασμό.
Ωστόσο, διαφάνηκε ότι ο εμβολιασμός επιβράδυνε την
κορύφωση της γλυκύτητας κατά περίπου μία εβδομάδα,
αφού στους καρπούς των αυτόριζων φυτών η συγκέντρωση
σακχάρων και διαλυτών στερεών μεγιστοποιήθηκε μόλις
πριν τις 40 ημέρες, ενώ στους καρπούς των εμβολιασμένων
φυτών μεγιστοποιήθηκε περί τις 45 ημέρες. Παρόμοια
επιβράδυνση παρατηρήθηκε στο χρωματισμό της σάρκας,
όμως η συγκομιδή από εμβολιασμένα φυτά μετά τις 40
ημέρες από την άνθιση επιτρέπει την ανάπτυξη εντονότερου
χρωματισμού σάρκας σε σχέση με τους καρπούς από
αυτόριζα φυτά. Το γεγονός αυτό συνδέεται άμεσα με την
αύξηση στη συγκέντρωση λυκοπενίου στη σάρκα του
καρπού, που αποτελεί μόριο μεγάλης αντιοξειδωτικής και
αντικαρκινικής ικανότητας. Η συνεκτικότητα της σάρκας
που σε συνδυασμό με τη γλυκύτητα διαμορφώνουν κυρίως
Η ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΜΑΣ ΕΡΕΥΝΑ
