A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 8
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 3
33
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ KAI ΘΕΜΑΤΑ ΚΟΑΠ
των κανόνων που καθορίστηκαν στο Πρόγραμμα
Αγροτικής Ανάπτυξης.
• Όσον αφορά το θέμα της
«παρακολούθησης
», αυτή
γίνεται μέσω δραστηριοτήτων εσωτερικού ελέγχου
οι οποίες περιλαμβάνουν και την «παρακολούθηση
των διαδικασιών για την πρόληψη και τον εντοπισμό
περιπτώσεων απάτης και παρατυπιών, ιδιαίτερα όσον
αφορά τους τομείς των δαπανών της ΚΓΠ που είναι
εκτεθειμένοι σε σημαντικό κίνδυνο απάτης ή άλλων
σοβαρών παρατυπιών».
Κάθε έτος, το πρόσωπο που είναι υπεύθυνο για τον
διαπιστευμένο οργανισμό πληρωμών, στην περίπτωση της
Κύπρου ο Επίτροπος Αγροτικών Πληρωμών, καταρτίζει
και υποβάλλει στην ΕΕ, μεταξύ άλλων, και διαχειριστική
δήλωση όσον αφορά την πληρότητα, την ακρίβεια και την
ειλικρίνεια των λογαριασμών και την ορθή λειτουργία των
συστημάτων εσωτερικού ελέγχου, βάσει αντικειμενικών
κριτηρίων, καθώς και τη νομιμότητα και την κανονικότητα
των σχετικών πράξεων. Όταν ο διαπιστευμένος οργανισμός
πληρωμών δεν πληροί ή παύει να πληροί ένα ή περισσότερα
από τα κριτήρια διαπίστευσης, το κράτος μέλος, με ιδία
πρωτοβουλία ή κατόπιν αίτησης της Επιτροπής, ανακαλεί
τη διαπίστευση, εκτός εάν ο οργανισμός πληρωμών προβεί
στις απαιτούμενες προσαρμογές εντός προθεσμίας που
καθορίζεται ανάλογα με τη σοβαρότητα του προβλήματος.
Συνεπώς, από την πιο πάνω ανάλυση προκύπτει ότι η
συμμόρφωση του Οργανισμού με τις υποχρεώσεις του
για την καταπολέμηση της απάτης και των παρατυπιών
είναι υποχρεωτικό ελεγχόμενο κριτήριο διαπίστευσης, και
παρέκκλιση από την τήρησή του μπορεί να οδηγήσει και
στην ανάκληση της διαπίστευσης του οργανισμού μέχρι
την ανατροπή/ διόρθωση των περιστάσεων και γεγονότων
που οδήγησαν σε μια τέτοια παρέκκλιση.
Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης στον ΚΟΑΠ
Τα πιο πάνω μας φέρνουν στην ύπαρξη της Υπηρεσίας
Καταπολέμησης της Απάτης στον ΚΟΑΠ. Η Υπηρεσία
Καταπολέμησης της Απάτης και Νομικών Θεμάτων του
ΚΟΑΠ, όπως έχει μετονομασθεί το 2015, ενεργεί ως
σύμβουλος του Επιτρόπου Αγροτικών Πληρωμών επί
της διαμόρφωσης πολιτικής και παροχής συμβουλής επί
των σχετικών θεμάτων και γενικά για την προστασία των
οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ και συμβάλλει σημαντικά
σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο στους σχετικούς
στόχους της Συνθήκης. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο εκπροσωπεί
τον ΚΟΑΠ και την Κυπριακή Δημοκρατία στις συναντήσεις
της OLAF (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της
Απάτης) και σε εθνικό επίπεδο εκπροσωπεί τον ΚΟΑΠ στις
συνεδριάσεις του εθνικού συντονιστικού φορέα για την
καταπολέμηση της απάτης AFCOS (AntiFraud Coordinating
Structure). Η Υπηρεσία συμβάλλει ουσιαστικά σε όλα τα
σημαντικά θέματα που συζητούνται στη νομοθεσία όπως
αυτή εξελίσσεται στον σχετικό τομέα και στις σχετικές
πρωτοβουλίες που προωθούνται από τα κράτη μέλη και
από τα αρμόδια Όργανα της ΕΕ. Περαιτέρω, η Υπηρεσία
έχει αρμοδιότητα επί του θέματος των παρατυπιών
στον γεωργικό τομέα και είναι ένας εκ των συνδέσμων
(liaison-officer) μεταξύ Κύπρου και OLAF για σκοπούς
κοινοποίησης των σχετικών παρατυπιών στην Επιτροπή.
Κατά τα 14 συνολικά έτη ύπαρξης και λειτουργίας της, από
το 2004 μέχρι σήμερα, η Υπηρεσία έχει να δείξει αξιόλογο
και ποικιλόμορφο έργο σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο
στον τομέα της καταπολέμησης της απάτης, παρά τους
περιορισμένους πόρους που της έχουν παρασχεθεί. Η
Υπηρεσία είναι στελεχωμένη μόνο με ένα Λειτουργό και
τα τελευταία δύο περίπου έτη, όταν επιφορτίσθηκε και
με επιπρόσθετες αρμοδιότητες, της παρασχέθηκε και
γραφειακή υποστήριξη.
Το έργο που έχει προσφέρει η Υπηρεσία μέχρι σήμερα,
το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ πολλών άλλων, πληθώρα
σημειωμάτων, γνωματεύσεων και συστάσεων, καθώς και οι
πολιτικές
3
και γραπτές εσωτερικές διαδικασίες
4
τις οποίες
έχει καταρτίσει η Υπηρεσία μετά από ενδελεχή και πλήρως
εμπεριστατωμένη μελέτη και διερεύνηση, οι στοχευμένες
εκπαιδεύσεις
5
που διοργάνωσε, η αυτεπάγγελτη πολλές
φορές τοποθέτηση και συμβολή της σε σημαντικά για
τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας θέματα και
άλλα πολλά, πρέπει να αποτελούν επαρκή εφόδια για τον
Οργανισμό Αγροτικών Πληρωμών για τη συμμόρφωσή του
με τη νομική και ηθική υποχρέωσή του να καταπολεμά την
απάτη και τις παρατυπίες σύμφωνα με το γράμμα αλλά και
το πνεύμα της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Με σκοπό να γίνει αντιληπτός ο όγκος του έργου και της
προσφοράς της Υπηρεσίας, αναφέρονται ενδεικτικά τα
ακόλουθα:
• Εκπαιδεύσεις
Η ευαισθητοποίηση του προσωπικού του ΚΟΑΠ σε
θέματα καταπολέμησης της απάτης και των παρατυπιών
αποτελεί σημαντικότατο παράγοντα στη συμμόρφωση του
Οργανισμού με τις σχετικές νομικές του υποχρεώσεις
και ιδίως με την τήρηση των κριτηρίων διαπίστευσης,
όπως αυτές περιγράφονται ανωτέρω. Οι υπάλληλοι
του Οργανισμού και των Αναδόχων του οι οποίοι είναι
επιφορτισμένοι με την ευθύνη του ελέγχου και της έγκρισης
των πληρωμών, και γενικότερα οι συνεργάτες του, πρέπει
να γνωρίζουν τι αποτελεί απάτη και τι παρατυπία και πρέπει
να είναι σε θέση, μέσα από τις ενέργειες, τις αποφάσεις
και τις εισηγήσεις τους να εντοπίζουν, να αποτρέπουν και
να διαχειρίζονται παρατυπίες (εσκεμμένες ή μη) οι οποίες
προκύπτουν στα πλαίσια των καθηκόντων τους. Η Υπηρεσία
έχει διοργανώσει στην Κύπρο τουλάχιστον δεκαεπτά (17)
σχετικές εκπαιδεύσεις, στοχευμένες στην καταπολέμηση
της απάτης και των παρατυπιών, εκ των οποίων ορισμένες
έγιναν από την ίδια την Υπεύθυνη και κάποιες από διακριτούς
και προσεκτικά επιλεγμένους εμπειρογνώμονες, τις οποίες
παρακολούθησαν το προσωπικό του Οργανισμού, των
Αναδόχων του και εξωτερικοί συνεργάτες ανάλογα με το
θέμα.
3
Για παράδειγμα, η πολιτική θωράκισης της νομοθεσίας και των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου του Κυπριακού Οργανισμού Αγροτικών
Πληρωμών κατά των παρατυπιών και της απάτης.
4
Για παράδειγμα, οι Διαδικασίες για την Κοινοποίηση των Παρατυπιών, για τη Διαχείριση Υποθέσεων Υπόνοιας Απάτης, για την εφαρμογή των
διατάξεων για τους Εκ των Υστέρων Ελέγχους Συναλλαγών κ.λπ.
5
Οι πλείστες από αυτές με σημαντική επιχορήγηση από την ΕΕ (από 80% μέχρι και 100% του κόστους) ή με μηδαμινό οικονομικό κόστος για την
Κυπριακή Δημοκρατία.
