38
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
Η εφαρμογή του LEADER
κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020
Ελένη Μυτιληναίου Ιωάννου
Λειτουργός Γεωργίας A΄
στο Τμήμα Γεωργίας
Τ
ο πρόγραμμα LEADER είναι ένα εργαλείο προγραμ-
ματισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο παρέ-
χει τη δυνατότητα στον αγροτικό πληθυσμό να σχεδιά-
ζει και να υλοποιεί στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης. Το
LEADER, στην Κύπρο, συγχρηματοδοτείται κατά 53%
από ευρωπαϊκούς πόρους και κατά 47% από τον κρα-
τικό προϋπολογισμό. Το LEADER στοχεύει στην ολο-
κληρωμένη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, μέσω
της εφαρμογής Στρατηγικών Τοπικής Ανάπτυξης από τις
Ομάδες Τοπικής Δράσης. H πρωτοβουλία LEADER κα-
λείται να συμβάλει στην εξεύρεση λύσεων στα προβλή-
ματα και στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αγρο-
τικές περιοχές προκειμένου οι τοπικές κοινότητες να
κάνουν σταθερά βήματα προς μια έξυπνη, βιώσιμη και
χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη σύμφωνα με τη Στρατη-
γική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κύριο μέσο εφαρμογής
της προσέγγισης LEADER αποτελούν οι Ομάδες Τοπι-
κής Δράσης (ΟΤΔ), οι οποίες είναι ουσιαστικά εταιρικές
σχέσεις δημοσίου-ιδιωτικού τομέα. Οι ΟΤΔ σχεδιάζουν,
μέσα από διαβούλευση με τον τοπικό πληθυσμό, στρα-
τηγικές τοπικής ανάπτυξης τις οποίες στη συνέχεια κα-
λούνται να υλοποιήσουν.
Στην Κύπρο, το LEADER εφαρμόστηκε για πρώτη φορά
κατά την προγραμματική περίοδο 2007-2013, όταν εν-
σωματώθηκε στη συνολική πολιτική αγροτικής ανά-
πτυξης και αποτέλεσε τον Άξονα Προτεραιότητας 4 του
Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ). Κατά την
προγραμματική περίοδο 2007-2013 εγκρίθηκαν τέσσε-
ρις ΟΤΔ οι οποίες υλοποίησαν προγράμματα που χρη-
ματοδοτήθηκαν από το ΠΑΑ 2007-2013. Συνολικά δαπα-
νήθηκαν για τον Άξονα LEADER 7.645.318 ευρώ με το
ποσοστό απορρόφησης των διαθέσιμων κονδυλίων να
ανέρχεται στο 98,74%.
Την προγραμματική περίοδο 2014-2020, μέσω του ΠΑΑ
2014-2020, παρέχονται νέες ευκαιρίες στην απασχόλη-
ση και στη βιώσιμη ανάπτυξη του αγροτικού τομέα. Ένα
από τα Μέτρα του ΠΑΑ αφορά την εφαρμογή της προ-
σέγγισης LEADER (Μέτρο 19). Το Μέτρο στοχεύει κυρί-
ως στην προώθηση της κοινωνικής ένταξης, τη μείωση
της φτώχειας και την οικονομική ανάπτυξη των αγροτι-
κών περιοχών. Στο πλαίσιο του Μέτρου LEADER δίνε-
ται η δυνατότητα να υλοποιηθούν παρεμβάσεις δημό-
σιου ή ιδιωτικού χαρακτήρα. Το Μέτρο υλοποιείται υπό
την επίβλεψη του Τμήματος Γεωργίας, με Διαχειριστική
Αρχή το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και
Περιβάλλοντος. Στις 6 Αυγούστου 2015 δημοσιεύθηκε η
Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για την επιλογή
Στρατηγικών Τοπικής Ανάπτυξης. Η καταληκτική ημερο-
μηνία υποβολής των αιτήσεων ήταν η 23η Οκτωβρίου
2015. Η δημόσια δαπάνη που θα διατεθεί για την υλο-
ποίηση των Στρατηγικών ανέρχεται στα 12 εκατομμύρια
ευρώ. Συνολικά, παραλήφθηκαν τέσσερις αιτήσεις οι
οποίες αξιολογήθηκαν και βαθμολογήθηκαν βάσει κριτη-
ρίων τα οποία καθορίζονταν στην πρόσκληση. Στη συ-
νέχεια οι στρατηγικές εγκριθήκαν από τη Γενική Διευθύ-
ντρια του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης
και Περιβάλλοντος.
Οι τέσσερις ΟΤΔ που εγκρίθηκαν αναμένεται να προκη-
ρύξουν δράσεις εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρ-
τισης για μη γεωργικά θέματα, δράσεις ενίσχυσης επεν-
δύσεων για μη γεωργικές δραστηριότητες (οικοτεχνία,
χειροτεχνία κτλ.), καθώς και επιχειρήσεων που σχετίζο-
νται με τον αγροτουρισμό, δράσεις δημόσιων υποδομών
μικρής κλίμακας καθώς και άλλες δράσεις μικρής κλίμα-
κας οι οποίες στοχεύουν στην ανάπτυξη των αγροτικών
περιοχών. Οι ΟΤΔ έχουν επίσης συμπεριλάβει στις Στρα-
τηγικές τους Έργα Διατοπικής και Διακρατικής Συνεργα-
σίας.
Συνοψίζοντας, θα λέγαμε ότι το Μέτρο LEADER την πε-
ρίοδο 2014-2020 αναμένεται να ενισχύσει τη συλλογικό-
τητα της τοπικής κοινωνίας στις αγροτικές περιοχές και
να αναπτύξει περαιτέρω το αίσθημα συμμετοχής και ευ-
θύνης του τοπικού πληθυσμού στον σχεδιασμό του μελ-
λοντικού γίγνεσθαι. Επιπλέον, θα συνεχίσει να ενθαρρύ-
νει την τοπική κοινωνία να αναπτύσσει μακροπρόθεσμες
ολοκληρωμένες στρατηγικές για την αντιμετώπιση των
προκλήσεων αλλά και θα τονώσει την καινοτομία, την
επιχειρηματικότητα και την ικανότητα ανάπτυξης ανεκμε-
τάλλευτων δυνατοτήτων που υπάρχουν στην ύπαιθρο.
Τέλος, θα βοηθήσει στην πολυεπίπεδη διακυβέρνηση,
παρέχοντας ένα μέσο για τις τοπικές αρχές ώστε να συμ-
μετέχουν ενεργά στην υλοποίηση των στόχων της στρα-
τηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για έξυπνη, αειφόρο
και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη.
Γεωργοοικονομικά
