36
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
50
●
∞°ƒ√∆∏™
Α
πό τα πολύ παλιά χρόνια, η Κύπρος ήταν γνωστή για τον γλυκό οίνο της με πάμπολλες αναφορές σε ιστορικά, λογοτε-
χνικά, θρησκευτικά και άλλα κείμενα. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, η μεγάλη παράδοση και η τεχνογνωσία που ανέπτυξε ο
τόπος στην παραγωγή της γλυκόπιοτης κουμανδαρίας οδήγησε το 1990 στην έκδοση ενός Υπουργικού Διατάγματος, το οποίο
καθόρισε την οριοθετημένη περιοχή παραγωγής στη βάση κυρίως ιστορικών τεκμηρίων που ξεκινούν από την εποχή των
Σταυροφόρων (12ος αιώνας) καθώς και τις διάφορες αμπελοοινικές υποχρεώσεις των παραγωγών. Τα διεθνή μετάλλια και
διακρίσεις που αποκομίζει συνεχώς αυτό το μεγάλο εθνικό προϊόν του τόπου μας, καταδεικνύουν ότι η Κύπρος διαθέτει μια
τεράστια δυναμική στην παραγωγή γλυκών οίνων ποιότητας. Για τους λόγους αυτούς, η κουμανδαρία έχει χαρακτηρισθεί ως
ο μεγαλύτερος οινικός πρεσβευτής της Κύπρου.
Παραδοσιακά, η κουμανδαρία παραγόταν, και παράγεται μέχρι σήμερα, ως «Οίνος Λικέρ». Η ονομασία αυτή είναι καθαρά
νομική και δεικνύει ότι το προϊόν μπορεί να ενδυναμώνεται με εξωγενή αλκοόλη αμπελοοινικής προέλευσης μετά το πέρας
της αλκοολικής ζύμωσης. Ουσιαστικά, αυτή η οινολογική πρακτική έχει τις καταβολές της στην τότε βρετανική διοίκηση
της Κύπρου, αφού η κουμανδαρία εξαγόταν κατά κόρον στη βρετανική αγορά όπου, λόγω των πολυήμερων θαλάσσιων
ταξιδιών για την εξαγωγή του προϊόντος, θα έπρεπε να διασφαλιζόταν η μικροβιολογική σταθερότητα και συντήρησή της.
Έτσι, τεκμηριώθηκε η χρήση της αλκοόλης, ουσιαστικά για λόγους συντήρησης. Το ζήτημα όμως αυτό είχε δύο επιπτώ-
σεις. Από τη μία η προσθήκη εξωγενούς αλκοόλης δημιουργούσε την εντύπωση ότι ο φυσικός και αυθεντικός χαρακτή-
ρας του προϊόντος αλλοιωνόταν, από την άλλη, η προσθήκη εξωγενούς αλκοόλης επέσυρε φορολογικές διατυπώσεις
και βάρη τα οποία καθιστούσαν το προϊόν ακριβότερο.
Το Τμήμα Γεωργίας αφουγκραζόμενο την ανάγκη αυτή, όπως ήταν διαμορφωμένη, καθοδήγησε τους παραγωγούς
της κουμανδαρίας προς την παραγωγή ενός νέου τύπου, αυθεντικότερου και φυσικότερου, χωρίς δηλαδή την
προσθήκη εξωγενούς αλκοόλης. Σε αυτή τη διάσταση εστιάζονται τα τελευταία χρόνια οι πειραματικές δραστηρι-
ότητες του Πρότυπου Οινοποιείου του Τμήματος Γεωργίας με κύρια αναζήτηση τον εκλεπτυσμό του οργανολη-
πτικού χαρακτήρα της κουμανδαρίας. Αναγνωρίστηκε επίσης, ότι ο εξεζητημένος πια σύγχρονος καταναλωτής
έχει ανάγκη από μια πιο μοντέρνα έκδοση κουμανδαρίας διαφοροποιώντας την από την αντίληψη που επι-
κρατεί ως εκκλησιαστικός οίνος. Όλα αυτά ξεκάθαρα διαφοροποιούν το προϊόν, ακόμη και από τον ίδιο του
τον εαυτό, προσφέρουν στην ενίσχυση της επωνυμίας «Κουμανδαρία» και δημιουργούν την αντίληψη ότι
είναι ένα προϊόν συγκεκριμένου τρόπου ζωής που απευθύνεται κυρίως στους νέους. Η προσέγγιση αυτή
είναι ικανή να δώσει ένα νέο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον τόπο, προπαντός για τους παραγωγούς
κουμανδαρίας, τους εμφιαλωτές κουμανδαρίας, τον αμπελοοινικό τομέα και την αγροτική οικονομία
γενικότερα.
Ήδη αρκετά οινοποιεία έχουν εισχωρήσει στην αγορά με τον νέο τύπο φυσικότερης κουμανδαρίας,
τον «Γλυκό Οίνο από Λιαστά Σταφύλια». Εκτός από το μοναδικό περιεχόμενο, η συσκευασία του
προϊόντος φανερώνει τον νέο αέρα ποιότητας που πνέει προς την κατεύθυνση της αναγέννησης
της ποιότητας και του ονόματος της κουμανδαρίας. Τα εμπορικά αποτελέσματα είναι ενθαρρυ-
ντικά και στοιχειοθετούν ότι το όραμα και η αρχική επιδίωξη του Τμήματος Γεωργίας για να
διαφοροποιήσει το ποιοτικό προφίλ του οίνου θα έχει τελικά σημαντικό όφελος για τον τόπο.
Παράλληλα, το Τμήμα Γεωργίας έχει αρχίσει τη διαδικασία ριζικού εκσυγχρονισμού σειράς
Υπουργικών Διαταγμάτων που ρυθμίζουν τη βιομηχανία αμπελοοινικών προϊόντων της Κύ-
πρου, συμπεριλαμβανομένου και του Διατάγματος για την κουμανδαρία. Η προώθηση ενός
νέου εκσυγχρονισμένου Διατάγματος αναμένεται να επιφέρει θετικό αντίκτυπο διασφαλίζο-
ντας την οργανοληπτική ποιότητα και αντανακλώντας καλύτερα στα πραγματικά δεδομένα
παραγωγής, όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί κατά τα τελευταία χρόνια εντός της καθορισμέ-
νης περιοχής.
Επίσης, το νέο Διάταγμα θα λειτουργεί ως κίνητρο για την είσοδο νέων και προοδευτικών
αμπελουργών-οινοποιών στο επάγγελμα και ταυτόχρονα θα συμβάλει στην οικονομική
επιβίωση των υφιστάμενων αμπελουργών, προσδίδοντας, γενικά, προστιθέμενη αξία
στην Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης «Κουμανδαρία». Η κουμανδαρία είναι οί-
νος ιστορικός και μοναδικός. Είναι ο μεγαλύτερος οινικός πρεσβευτής της Κύπρου και θα
πρέπει να τον τιμούμε με κάθε τρόπο και κάθε ευκαιρία.
∞°ƒ√∆∏™
●
47
Οίνων Νέα
Εξελίξεις στην παραγωγή και εμπορία της κουμανδαρίας
Θουκής Γεωργίου
Λειτουργός Γεωργίας A΄
στο Τμήμα Γεωργίας
36
•
ΑΓΡΟΤΗΣ
