A Γ Ρ Ο Τ Η Σ 2 0 1 8
/
T E Υ Χ Ο Σ 4 7 5
49
Τα τελευταία σαράντα χρόνια έχει καταγραφεί σημαντική
ακαδημαϊκή έρευνα στο θέμα της διαδοχής στις
οικογενειακές επιχειρήσεις. Σε θεωρητικό επίπεδο, όταν
μιλάμε για διαδοχή, αναφερόμαστε στη μακροχρόνια,
συνεχή, πολυδιάστατη, κοινωνικο-πολιτική διαδικασία κατά
την οποία η ηγεσία, και ενδεχομένως η ιδιοκτησία μιας
οικογενειακής επιχείρησης, μεταφέρονται στον νέο διάδοχο
μέσω διαφόρων δράσεων, γεγονότων και λειτουργικών
μηχανισμών. Πιο συγκεκριμένα, αποτελεσματική διαδοχή
ορίζεται «ως η συνέχιση και ομαλή λειτουργία της
οικογενειακής επιχείρησης σε βάθος χρόνου, η επίτευξη
ενός καλού οικονομικού αποτελέσματος, η αμοιβαία
πραγματοποίηση των προσδοκιών του προκατόχου και του
νέου διαδόχου, καθώς και η διατήρηση της οικογενειακής
γαλήνης και ευημερίας».
Πραγματικά και πρακτικά πόσο εύκολο ή δύσκολο
είναι για κάποιο οικογενειακό οινοποιείο να καθορίσει
τη διάδοχη κατάσταση; Μήπως δεν υπάρχουν άξιοι
διάδοχοι στο προσκήνιο; Μήπως υπάρχουν, αλλά αυτοί
δεν ενδιαφέρονται να δραστηριοποιηθούν σε αυτόν τον
δύσκολο και εξειδικευμένο τομέα της γεωργίας; Μήπως οι
ικανοί διάδοχοι δεν αφήνονται από τον υφιστάμενο κάτοχο
να καινοτομήσουν και απλά τον ακολουθούν παθητικά
μένοντας στο περιθώριο; Μήπως, ακόμη, ένας ξαφνικός
θάνατος του υφιστάμενου ηγέτη αφήνει την οινοποιητική
επιχείρηση απροετοίμαστη και ευάλωτη στις δυσκολίες του
ανταγωνισμού; Αυτά και πολλά άλλα βασανιστικά ερωτήματα
αναμένουν απαντήσεις σε κάθε οικογενειακή εκμετάλλευση
διακυβεύοντας το μέλλον της κυπριακής οινικής παραγωγής
και του πολλαπλού της ρόλου γενικότερα.
Πολλές από τις ακαδημαϊκές εργασίες επικεντρώθηκαν
σε παράγοντες-κλειδιά οι οποίοι, πιστεύεται ότι ευνοούν
την αποτελεσματική διαδοχή. Κάποιοι από αυτούς τους
παράγοντες φαίνεται ότι βρίσκονται στο επίκεντρο του
κοινωνικού και πολιτικού χαρακτήρα της διαδοχής, όπου η
επιβολή και η επιρροή που ασκείται από σημαντικά μέλη
ΟΙΝΩΝ ΝΕΑ
Η πρόκληση της αποτελεσματικής διαδοχής
στα οινοποιεία της Κύπρου ως μια εξειδικευμένη
μορφή οικογενειακής γεωργικής εκμετάλλευσης
Δρ Θουκής Γεωργίου
Λειτουργός Γεωργίας Α’
Τμήμα Γεωργίας
της οικογένειας καθορίζουν την επιτυχία ή την αποτυχία
της. Κάποιοι άλλοι παράγοντες, οι οποίοι πλαισιώνουν
τη διαδοχή, φαίνεται ότι έχουν μια πιο περιφερειακή
επίδραση στη λειτουργική ή την κοινωνική πτυχή της
επιχείρησης, όπως λόγου χάρη η οικονομική διαχείριση και
η ιδιοσυγκρασία της ιδιοκτήτριας οικογένειας αντίστοιχα.
Από το Μητρώο Οινοποιών που διατηρείται στο Τμήμα
Γεωργίας φαίνεται ότι σήμερα στην Κύπρο, η συντριπτική
πλειοψηφία των οινοποιητικών επιχειρήσεων κατέχονται,
διοικούνται και λειτουργούν σε οικογενειακό καθεστώς
αποτελώντας τη ραχοκοκαλιά του αμπελοοινικού τομέα.
Κατά συνέπεια, ο βασικός σχεδιασμός και η συνεχής
διαχείριση της διαδοχής θα πρέπει να αποτελούν στρατηγικό
στόχο των υφιστάμενων κατόχων ώστε να αποκλεισθεί
το ορατό αμφίπλευρο ενδεχόμενο κατάρρευσης της
επιχείρησης εξαιτίας της οικογένειας και η διάλυση της
οικογένειας από την ίδια επιχείρηση. Εν κατακλείδι, το
όραμα για ένα καλύτερο μέλλον για τον αμπελοοινικό
τομέα βασίζεται πάρα πολύ στη διάδοχη κατάσταση των
οινοποιητικών επιχειρήσεων, οι οποίες στην πλειοψηφία
τους είναι πρώτης γενιάς.
