λύσεις φύλλων και εδάφους που έγιναν το Καλοκαίρι θα δείξουν αν χρειάζεται να γίνουν φωσφοροκαλιού-
χες λιπάνσεις και σε ποιες ποσότητες. Μετά τη φυσιολογική πτώση των φύλλων το Χειµώνα ακολουθεί το κλά-
δεµα καρποφορίας των φυλλοβόλων δέντρων ανάλογα µε το είδος και την ποικιλία. Είναι σηµαντική καλ-
λιεργητική εργασία που πρέπει να γίνει σωστά για να εξισορροπηθεί το φορτίο του δέντρου µε τη βλάστηση,
να περιοριστεί το ύψος του, να διευκολυνθούν οι καλλιεργητικές φροντίδες και να έχουµε καλύτερο φωτι-
σµό και αερισµό µέσα στην κόµη. Μετά την πτώση των φύλλων και το κλάδεµα καρποφορίας και πριν από το
φούσκωµα των οφθαλµών, συστήνεται χειµερινός ψεκασµός µε παραφίνικ όιλ και χαλκούχα σκευάσµατα για
την καταπολέµηση των εντόµων, ακάρεων και µυκήτων που διαχειµάζουν.
5.
ΑΜΠΕΛΙΑ
Από τα µέσα ∆εκεµβρίου ξεκινά το κλάδεµα για τις πρώιµες επιτραπέζιες ποικιλίες και συνεχίζεται τον Ια-
νουάριο µε τις όψιµες και τις οινοποιήσιµες ποικιλίες. Ο τρόπος κλαδέµατος διαφέρει ανάλογα µε τον τρόπο
καρποφορίας της κάθε ποικιλίας, τη ζωηρότητα των πρέµνων και τη δυνατότητα άρδευσης αυτών. Συγκεκρι-
µένα, στον Καρδινάλιο, στο Περλέτ και στο Γκολντ εφαρµόζεται βραχύ κλάδεµα στους 2-3 οφθαλµούς χωρίς
να αφήνεται αντικαταστάτης. Στο Βέρικο και στο Αετονύχι εφαρµόζεται µικτό κλάδεµα όπου ο καρποφόρος
κόβεται στα 4-6 µάτια και ο αντικαταστάτης στα 2 µάτια. Στη Σουλτανίνα εφαρµόζεται µικτό κλάδεµα. Όταν
τα πρέµνα αρδεύονται ο καρποφόρος κλαδεύεται στα 7-10 µάτια και ο αντικαταστάτης στα 2, ενώ, όταν είναι
ξηρικά δεν αφήνουµε στους καρποφόρους περισσότερα από 6-7 µάτια. Το Σουπίριορ, όταν έχει διαµορφωθεί
σε κύπελλο, δέχεται µικτό κλάδεµα, όπου, ο καρποφόρος φέρει 12-14 οφθαλµούς και ο αντικαταστάτης
3-5,
ενώ αν έχει διαµορφωθεί σε αµφίπλευρο κορδόνι ή σχήµα Υ συνιστάται µακρύ κλάδεµα µε 10-18 οφθαλ-
µούς. Οι κληµατίδες πρέπει να αποµακρύνονται από το χωράφι γιατί σε αυτές διαχειµάζουν εχθροί και ασθέ-
νειες που µπορεί να προσβάλουν τη νέα βλάστηση την Άνοιξη. Κατά τη χειµερινή περίοδο, εφαρµόζεται η βα-
σική λίπανση στη φυτεία σύµφωνα και µε τις αναλύσεις φύλλων και εδάφους που έχουν προηγηθεί.
6.
ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑ
Η προετοιµασία των θερµοκηπίων για τη νέα καλλιεργητική περίοδο πρέπει να έχει ολοκληρωθεί µέχρι τα
µέσα Οκτωβρίου. Αφαιρείται το υλικό σκίασης ή αντικαθίσταται εξ ολοκλήρου το πλαστικό κάλυψης και το-
ποθετούνται εντοµοστεγή δίχτυα στα πλευρικά και στα παράθυρα οροφής. Γίνεται σχολαστικός έλεγχος του
συστήµατος άρδευσης, ώστε να αποφευχθούν διαρροές ή ελλιπής άρδευση των φυτών, του συστήµατος
θέρµανσης και των άλλων λειτουργικών συστηµάτων του θερµοκηπίου. Η βασική λίπανση που θα τοποθετη-
θεί και, γενικότερα, το πρόγραµµα λίπανσης που θα εφαρµοστεί κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιό-
δου, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και βασίζεται σε αναλύσεις εδάφους που γίνονται πριν από τη φύ-
τευση. Για τον καλύτερο προσδιορισµό της εδαφικής υγρασίας, έτσι ώστε να προσδιοριστεί η συχνότητα και
η ποσότητα νερού άρδευσης, συστήνεται η χρήση τενσιοµέτρων. Οι θερµοκηπιούχοι που καλλιεργούν σε
υποστρώµατα (υδροπονικές καλλιέργειες) πρέπει να προσέξουν ορισµένα βασικά σηµεία που µπορεί να επη-
ρεάσουν την ανάπτυξη της φυτείας και την παραγωγή. Συγκεκριµένα:
Το νερό άρδευσης πρέπει να είναι άριστης ποιότητας.
Η δόση και η συχνότητα άρδευσης εξαρτάται όχι µόνο από το είδος της καλλιέργειας αλλά και από το υπό-
στρωµα. Προσοχή αν το υπόστρωµα χρησιµοποιείται για δεύτερη χρονιά, τότε τα χαρακτηριστικά του αλ-
λάζουν, γι’ αυτό και πρέπει να γίνει αναπροσαρµογή της δόσης και της συχνότητας άρδευσης, καθώς και
απολύµανση σύµφωνα µε τις οδηγίες του κατασκευαστή/προµηθευτή.
Ελέγχεται τακτικά η ηλεκτρική αγωγιµότητα και το pH του θρεπτικού διαλύµατος πριν από την είσοδό του
στο υπόστρωµα (έλεγχος συνταγής), µέσα στο υπόστρωµα, καθώς και η απορροή, η οποία πρέπει να είναι
περίπου 30% και αυξάνεται ανάλογα µε την ηλεκτρική αγωγιµότητα του νερού άρδευσης.
Τα κανάλια απορροής διαµορφώνονται µε τέτοιο τρόπο, ώστε οι ρίζες των φυτών να µην έρχονται σε
επαφή µε το νερό απορροής.
Συστήνεται θέρµανση του υποστρώµατος όταν επικρατούν χαµηλές θερµοκρασίες.
Οι θερµοκηπιούχοι που καλλιεργούν σολανώδη (τοµάτα, µελιτζάνα, πιπεριά) πρέπει να είναι ιδιαίτερα προ-
σεκτικοί µε το έντοµο
Tuta absoluta
,
το οποίο ανοίγει στοές στα φύλλα, στους βλαστούς και στους καρπούς
προκαλώντας σοβαρές ζηµιές στις φυτείες. Η παρακολούθηση του πληθυσµού γίνεται µε φεροµονικές παγί-
δες και σχολαστικό έλεγχο της φυτείας, ενώ η αντιµετώπισή του γίνεται εφαρµόζοντας προληπτικά µέτρα, µα-
ζική παγίδευση, µε τη χρήση ωφέλιµων εντόµων και ψεκασµό µε κατάλληλα εντοµοκτόνα. Τα φυτοπαθολο-
γικά προβλήµατα που παρατηρούνται αυτήν την περίοδο στα θερµοκήπια οφείλονται στην αυξηµένη υγρα-
σία µέσα στο χώρο του θερµοκηπίου. Για την πρόληψη και την αντιµετώπιση των ασθενειών θα πρέπει να
54
ΑΓΡΟΤΗΣ
