στου ύψους 25 µέτρων που έπληξε ολόκληρο τον Ειρηνικό Ωκεανό και σκόρπισε το θάνατο µέχρι και την Ια-
πωνία (17000 km µακριά). Το υπεύθυνο ρήγµα που έδωσε αυτόν το γιγάντιο σεισµό έχει µήκος 1000 km. Τώρα
καταλαβαίνουµε γιατί, ενώ οι µαθηµατικές κλίµακες µέτρησης σεισµών εξ ορισµού τους δεν θέτουν κάποιο όριο
για το µέγιστο σεισµό, η Γη η ίδια µας βάζει (ευτυχώς) ένα µέγιστο όριο στο µέγεθος σεισµών στους 9,5 βαθ-
µούς περίπου – απλά δεν υπάρχουν πιο µεγάλα ρήγµατα στη Γη για να δώσουν µεγαλύτερο σεισµό.
Τι να κάνω και τι να ΜΗΝ κάνω κατά τη διάρκεια ενός σεισµού;
Κράτησε την ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ σου· ο πανικός προκαλεί θύµατα. Αν βρίσκεσαι ΜΕΣΑ ΣΕ ΚΤΙΡΙΟ, µείνε εκεί! Προφυ-
λάξου κάτω από ένα στερεό τραπέζι ή στάσου δίπλα από έναν εσωτερικό τοίχο. Μείνε µακριά από παράθυρα,
εξωτερικούς τοίχους, τζάκια και κρεµασµένα αντικείµενα. Βγες από την κουζίνα. Μην τρέξεις σε σκάλες ή να
βγεις έξω γιατί µπορεί να πέσεις και να τραυµατιστείς από σπασµένα γυαλιά και συντρίµµια. Μην χρησιµο-
ποιήσεις ανελκυστήρα. Αν βρίσκεσαι ΣΕ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΧΩΡΟ πήγαινε σε ανοικτό χώρο µακριά από κτίρια, ηλε-
κτροφόρα καλώδια και στύλους, φουγάρα και οτιδήποτε µπορεί να πέσει πάνω σου. Αν Ο∆ΗΓΕΙΣ, σταµάτα
προσεκτικά και κινήσου µακριά από άλλα οχήµατα. ΜΗΝ σταµατήσεις κάτω ή πάνω από γέφυρα, κοντά σε δέν-
τρα, στύλους, ηλεκτροφόρα καλώδια. Μείνε µέσα στο αυτοκίνητο µέχρι να σταµατήσει η δόνηση. Αν βρί-
σκεσαι στο ΒΟΥΝΟ πρόσεχε από βράχους, κατολισθήσεις, δέντρα. Αν βρίσκεσαι κοντά στη ΘΑΛΑΣΣΑ, να κινη-
θείς προς περιοχές µε µεγάλο υψόµετρο.
Πώς µπορώ να πληροφορηθώ για τους σεισµούς της Κύπρου;
Από την ιστοσελίδα του Τµήµατος Γεωλογικής Eπισκόπησης (
και από την ιστο-
σελίδα του Ευρω-µεσογειακού Σεισµολογικού Κέντρου (
.
Ποιότητα και θρεπτική αξία των ψαριών υδατοκαλλιέργειας
Κωνσταντίνος Μουστάκας
Λειτουργός Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών
στο Τµήµα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών
Τ
α ψάρια και τα θαλασσινά, γενικότερα, αποτελούν µια πολύ καλή διατρο-
φική επιλογή, ακριβώς διότι έχουν υψηλή θρεπτική αξία, ιδιαίτερη γεύση,
είναι εύκολα στην πέψη και πλούσια σε ανόργανα άλατα και βιταµίνες. Τα
ψάρια παρέχουν στον οργανισµό πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, που
είναι απαραίτητες για τη δόµηση των ιστών και την αποκατάσταση των
φθορών τους. Η σάρκα των ψαριών περιέχει πρωτεΐνες σε ποσοστά που
κυµαίνονται από 18% έως 25% και είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα, τα
οποία είναι απαραίτητα για τον οργανισµό, ακριβώς διότι αποτελούν τα
δοµικά υλικά των κυττάρων. Προστατεύουν την καρδιά, προστατεύουν από
τον καρκίνο του προστάτη και πνεύµονα, βοηθούν στην πρόληψη εγκεφα-
λικών επεισοδίων και σακχαρώδη διαβήτη, ελαττώνουν την αρτηριακή πίεση
και τη χοληστερόλη στο αίµα, προλαµβάνουν τους πρόωρους τοκετούς, ενώ έχουν
και αντικαταθλιπτικές ιδιότητες.
Τα κυριότερα ανόργανα στοιχεία που βρίσκονται στους ιστούς των ψαριών είναι το ασβέστιο, το νάτριο, το
κάλιο, ο φώσφορος, ο χαλκός, ο σίδηρος, το µαγνήσιο και το ιώδιο. Μεγάλος αριθµός ιχνοστοιχείων, όπως το
λίθιο, το στρόντιο, το βόριο κ.ά., βρίσκεται στη σάρκα, κυρίως, των θαλασσινών ψαριών. Τα ψάρια, επίσης, απο-
τελούν πηγή πολλών βιταµινών. Περιέχουν λιποδιαλυτές βιταµίνες, όπως η βιταµίνη A, η οποία βοηθά στην
όραση, η βιταµίνη D, η οποία συµβάλλει στην απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου, καθώς και στο
σχηµατισµό των οστών και η βιταµίνη E, η οποία είναι αντιοξειδωτική. Επίσης, τα ψάρια περιέχουν υδατοδια-
λυτές βιταµίνες του συµπλέγµατος Β, όπως Β1, Β2 και Β12, οι οποίες είναι σηµαντικές τόσο για το µεταβολι-
σµό των βασικών διατροφικών στοιχείων, όσο και για την υγεία των νευρικών ιστών και των ερυθρών αιµο-
σφαιρίων.
Υδατοκαλλιέργεια
είναι η εκτροφή ή η καλλιέργεια υδρόβιων οργανισµών µε τη χρήση τεχνικών που σκοπό
έχουν την αύξηση της παραγωγής. Είναι µια δραστηριότητα, η οποία, τα τελευταία χρόνια, βρίσκεται σε πλήρη
ΑΓΡΟΤΗΣ
11
