βίκος, τριφύλλι, κ.ά.) πρέπει να γίνεται ενσωµάτωσή τους στο έδαφος όταν αυτά βρίσκονται στο στάδιο
της καρπόδεσης και όταν υπάρχει αρκετή εδαφική υγρασία.
Τα κύρια θρεπτικά στοιχεία
Το άζωτο είναι ίσως το πιο απαραίτητο θρεπτικό στοιχείο και τα φυτά το χρειάζονται σε µεγάλες ποσό-
τητες, ιδιαίτερα όταν τα εδάφη είναι φτωχά σε οργανική ουσία όπως αυτά της χώρας µας. Οπότε, σύµ-
φωνα µε τις κλιµατολογικές και εδαφολογικές συνθήκες του τόπου µας, οι αζωτούχες λιπάνσεις πρέπει
να γίνονται κάθε χρόνο. Κατά τη βασική αζωτούχο λίπανση δεν πρέπει να ενσωµατώνεται όλη η απαι-
τούµενη ποσότητα στο έδαφος. Εάν όλη η ποσότητα του αζώτου που χρειάζονται τα φυτά χορηγηθεί
από την αρχή, ιδιαίτερα υπό νιτρική µορφή, η συγκέντρωση αζώτου στο εδαφικό διάλυµα στα αρχικά
στάδια της ανάπτυξης των φυτών θα είναι υπερβολικά υψηλή, έτσι θα υπάρχει σοβαρός κίνδυνος έκ-
πλυσής του µέσω του νερού των βροχοπτώσεων ή του νερού άρδευσης, προς το υπέδαφος. Το άζωτο
έχει µεγάλη κινητικότητα στο έδαφος, µε αποτέλεσµα να µετακινείται γρήγορα προς τα κάτω, πριν προ-
λάβουν τα φυτά να το εκµεταλλευτούν και έτσι, σύντοµα, εµφανίζονται συµπτώµατα τροφοπενίας αζώ-
του. Γι’ αυτό, καλό είναι όπως η µισή ποσότητα λίπανσης σε µονάδες αζώτου να γίνεται κατά τη βασική
λίπανση υπό αµµωνιακή µορφή λόγω του ότι αυτή η µορφή αζώτου δεν ξεπλένεται τόσο εύκολα και το
υπόλοιπο της ποσότητας να εφαρµόζεται µέσω επιφανειακών λιπάνσεων, σταδιακά, σε συχνές και µι-
κρές δόσεις κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Σηµαντικό είναι, όπως, τεµάχια τα οποία εµ-
πίπτουν σε ζώνη ευαίσθητη από τη νιτρορύπανση, ιδιαίτερα οι αζωτούχες λιπάνσεις, να εφαρµόζονται
σύµφωνα µε τις πρόνοιες του Προγράµµατος ∆ράσης που ισχύουν γι’ αυτές τις ζώνες και πάντοτε κατό-
πιν οδηγιών από Αρµόδιο Λειτουργό του Κλάδου Χρήσης Γης και Ύδατος του Τµήµατος Γεωργίας.
Ο φωσφόρος είναι δυσκίνητο στοιχείο στο έδαφος, δεν κινείται πολύ γρήγορα αλλά παραµένει και προσ-
λαµβάνεται από τα φυτά µε αργό ρυθµό. Για το λόγο αυτό, όλη η ποσότητα του φωσφόρου που θα χρει-
αστεί από την αρχή ως το τέλος κάθε καλλιέργειας µπορεί να ενσωµατωθεί µε τη βασική λίπανση, ειδικό-
τερα όσον αφορά τις δενδρώδεις και εκτατικές καλλιέργειες. Σηµαντική µορφή φωσφόρου για την καλύ-
τερη πρόσληψή του από τα φυτά είναι το ορθοφωσφορικό οξύ. Ο φωσφόρος είναι πολύ σηµαντικός
ιδιαίτερα κατά τα πρώτα στάδια της φυτείας, γι’ αυτό, οι ποσότητες είναι δυνατό να είναι αυξηµένες κατά
τα πρώτα στάδια ανάπτυξης της καλλιέργειας. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο φωσφόρος, από τα κοκκώδη λι-
πάσµατα, µπορεί να αφοµοιωθεί από το φυτό µόνο κατά 20% (Τσολάκου Σ., 2009, Τεχνολογία Λιπασµάτων).
Οπόταν, όσον αφορά τα κοκκώδη λιπάσµατα µεγάλο ποσοστό του φωσφόρου δεσµεύεται στο έδαφος.
Το κάλι είναι δυσκίνητο στοιχείο στο έδαφος, όχι όµως τόσο όσο ο φωσφόρος και δεσµεύεται στα κολ-
λοειδή του εδάφους. Το ανταλλάξιµο καλί είναι η µορφή η οποία είναι διαθέσιµη για πρόσληψη από τα
φυτά. Εποµένως, η χορήγηση του καλίου στην καλλιέργεια µπορεί να γίνεται στο σύνολό της κατά τη βα-
σική λίπανση, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος έκπλυσής του, ειδικότερα όσον αφορά τις δενδρώδεις και εκτα-
τικές καλλιέργειες. Αν πρόκειται να διενεργείται τακτικά υδρολίπανση, η ποσότητα καλίου που χορηγεί-
ται στην καλλιέργεια κατά τη βασική λίπανση είναι αναλόγως µειωµένη, ή µπορεί και να παραλείπεται τε-
λείως όταν το έδαφος έχει αρκετά αποθέµατα καλίου από προηγούµενες καλλιέργειες, αφού µεγάλο
ποσοστό του καλίου δεσµεύεται στο έδαφος. Χαρακτηριστικό είναι ότι το αφοµοιώσιµο κάλι από κοκ-
κώδη λιπάσµατα περιορίζεται στο 30% από το φυτό (Τσολάκου Σ., 2009, Τεχνολογία Λιπασµάτων).
Κατά συνέπεια, το έδαφος επιβάλλεται να διαθέτει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία στις αναγκαίες πο-
σότητες για εξασφάλιση της επιθυµητής ποσότητας και ποιότητας παραγωγής. Η εξασφάλιση των πιο πάνω
αναγκών σε θρεπτικά επιτυγχάνεται µε την εφαρµογή ορθολογικών λιπάνσεων. Οι καιροί το επιβάλλουν
και το απαιτούν οι λιπάνσεις να βασίζονται στις πραγµατικές ανάγκες των φυτειών. Η εποχή των ερασιτε-
χνικών ή των εκ συνήθειας λιπάνσεων ανήκουν στο παρελθόν γιατί, πέραν του ότι υπάρχει ο κίνδυνος να
προκληθεί σοβαρή ανισορροπία µεταξύ των διαφόρων θρεπτικών στοιχείων και να δηµιουργηθούν συν-
θήκες ανταγωνισµού µε αρνητικές συνέπειες στη θρέψη των φυτών και το έδαφος, αυξάνουν και το κό-
στος παραγωγής. Ταυτόχρονα, οφείλουµε να προστατεύουµε το περιβάλλον από τη ρύπανση.
ΑΓΡΟΤΗΣ
3