Η σηµασία της βασικής λίπανσης
στη θρέψη των φυτών
Αλέκος Νικολάου
Λειτουργός Γεωργίας
στο Tµήµα Γεωργίας
Γ
ια µια ικανοποιητική παραγωγή, τόσο ποσοτική όσο και ποιοτική, είναι ανάγκη να διασφαλιστεί η
οµαλή βλάστηση και ανάπτυξη των φυτών, πράγµα που µπορεί να επιτευχθεί αν εφαρµοστούν όλες
οι αναγκαίες και απαραίτητες καλλιεργητικές φροντίδες µεταξύ των οποίων σηµαντικότατη θέση κατέ-
χει η ορθολογική λίπανση. Η γονιµότητα και η παραγωγικότητα των εδαφών είναι από τη φύση τους δια-
φορετικές και εξαρτώνται από την περιεκτικότητα των εδαφών σε θρεπτικά στοιχεία, ως επίσης και από
διάφορες φυσικές και χηµικές τους ιδιότητες. Η αφαίρεση των θρεπτικών στοιχείων από τη φυτεία και η
αποµάκρυνση τους λόγω έκπλυσης ή και διάβρωσης συµβάλλουν στην ποικιλοµορφία τους. Η βασική λί-
πανση είναι µία από τις κύριες µεθόδους λιπάνσεως και αναφέρεται στην προσθήκη θρεπτικών στοιχείων,
κυρίως αζώτου, φωσφόρου και καλίου.
Τα λιπάσµατα, κατά τη βασική λίπανση, διασκορπίζονται οµοιόµορφα σε όλη την επιφάνεια του εδά-
φους. Για τις ετήσιες καλλιέργειες, πριν τη φύτευση γίνεται όργωµα για καλύτερη ενσωµάτωσή τους.
Στην περίπτωση όπου η φύτευση είναι αραιή και το ριζικό σύστηµα δεν εκµεταλλεύεται όλη την επι-
φάνεια του εδάφους, τα λιπάσµατα τοποθετούνται µέσα στην αυλακιά και οι ποσότητες µειώνονται
ανάλογα µε την πυκνότητα φύτευσης. Κατά κύριο λόγο η βασική λίπανση εφαρµόζεται πριν τη σπορά
ή τη φύτευση για τις ετήσιες καλλιέργειες και πριν την έναρξη της ετήσιας βλάστησης για τις πολυε-
τείς καλλιέργειες.
Ποσότητες, είδη και τύποι λιπασµάτων
Τα πλείστα εδάφη της Κύπρου, περιέχουν ικανοποιητικές ποσότητες καλίου και φωσφόρου, γι’ αυτό οι
λιπάνσεις συστήνονται µόνο στις περιπτώσεις όπου, µετά από χηµική ανάλυση εδάφους και φύλλων,
διαπιστώνεται ότι υπάρχει έλλειψη κάποιων θρεπτικών στοιχείων ή οι διαθέσιµες ποσότητές τους είναι
µη ικανοποιητικές. Η ανάλυση εδάφους, αλλά και φύλλων, ιδιαίτερα στις δενδρώδεις καλλιέργειες, προ-
σφέρει χρήσιµες πληροφορίες για σωστή διάγνωση της γονιµότητας του εδάφους και για εφαρµογή ορ-
θολογικών λιπάνσεων. Οι ποσότητες θρεπτικών στοιχείων που προστίθενται στο έδαφος κατά τη βασική
λίπανση, κυρίως άζωτο, φωσφόρος και κάλι, καθορίζονται µε βάση τις θρεπτικές ανάγκες της καλλιέρ-
γειας και τα αποτελέσµατα της χηµικής ανάλυσης φύλλων και εδάφους, για την ικανοποιητική θρέψη των
φυτών. Όσον αφορά το άζωτο, το ανόργανο λίπασµα που συνήθως χρησιµοποιείται για σκοπούς βασικής
λίπανσης είναι η θειική αµµωνία (21-0-0) κατά προτίµηση σε κοκκώδη µορφή, για τον φωσφόρο είναι
κυρίως το τριπλό υπερφωσφορικό (0-44-0) και, όσον αφορά το κάλιο, είναι το θειικό κάλι (0-0-50). Ση-
µειώνεται ότι, οι τύποι των λιπασµάτων που αναφέρονται είναι δυνατό να αντικατασταθούν µε οποι-
ουσδήποτε άλλους τύπους στις ανάλογες, πάντοτε, µορφές. Λόγω του θείου που περιέχουν η θειική αµ-
µωνία (21-0-0) και το θειικό κάλι (0-0-50), επηρεάζεται και το pH του εδάφους. Τα εδάφη του τόπου µας
µε βάση το pH χαρακτηρίζονται από ελαφρά αλκαλικά έως αλκαλικά γι’ αυτό και η χρήση λιπασµάτων που
περιέχουν θείο αναµένεται να έχει θετική επίδραση, τόσο στην ανάπτυξη και παραγωγή, όσο και στην κα-
λύτερη πρόσληψη των διάφορων θρεπτικών στοιχείων, ιδιαίτερα των ιχνοστοιχείων. Επίσης, για βασική
λίπανση µπορεί να γίνεται και ενσωµάτωση οργανικών λιπασµάτων όπως κοπριά, χλωρά λίπανση και
µείγµατα φυτικών υλών που έχουν υποστεί λιπασµατοποίηση ή ζύµωση. Όσον αφορά τη χρήση της κο-
πριάς θα πρέπει να είναι καλά χωνεµένη, απαλλαγµένη από σπόρους, άλατα, βλαβερούς µικροοργανι-
σµούς και βαρέα µέταλλα, ενώ όσον αφορά τη χλωρά λίπανση (χρήση διαφόρων ψυχανθών φυτών, όπως
2
ΑΓΡΟΤΗΣ