χωρίς την απώλεια του πολύ σηµαντικού για την εποχή εκείνη ηµερή-
σιου µισθού, τα µαθήµατα έγιναν νυχτερινά, µε εξαίρεση την Παρα-
σκευή κατά την οποία γινόταν πρακτική εξάσκηση σε κάποιο προοδευ-
τικό µελισσοκοµείο της περιοχής. Την έναρξη των µαθηµάτων σηµατο-
δοτούσε, πάντοτε, η προσευχή από κάποιο ιερέα µελισσοκόµο της
περιοχής, για τούτο και τα µαθήµατα διεξάγονταν οµαλότατα, πάντοτε
µέσα σε πνεύµα συνεργασίας και συναδελφικότητας, όπως άλλωστε
υποδείκνυε και η ίδια η κοινωνία των µελισσών. Αξίζει, επίσης, να ση-
µειωθεί, ότι, την έναρξη και λήξη κάθε εκπαιδευτικής ενότητας, τιµούσε
µε την παρουσία του ο τότε Γενικός ∆ιευθυντής του Υπουργείου Γεωρ-
γίας Ρογήρος Μιχαηλίδης, εκφράζοντας, έτσι, την αµέριστη στήριξη του
Υπουργείου προς τον τοµέα της µελισσοκοµίας. Τα µαθήµατα προ-
σείλκυαν ένα µεγάλο αριθµό ενδιαφερόµενων ανδρών και γυναικών
και περιελάµβαναν όχι µόνο γεωργοκτηνοτρόφους αλλά και κόσµο από
διάφορες επαγγελµατικές τάξεις: γιατρούς, δικηγόρους, δικαστές, ιερείς, δασκάλους, ακόµα και καλογήρους και
καλό- γριες. Τόσο αθρόα ήταν η προσέλευση, που τις περισσότερες φορές οι συµµετέχοντες ξεπερνούσαν κατά
πολύ τον αριθµό ατόµων που οι αίθουσες µπορούσαν να φιλοξενήσουν. Το ενδιαφέρον αυτό έχει εκ των πραγµά-
των διασωθεί µέχρι τις µέρες µας και θα µπορούσαµε να πούµε ότι είναι και παροιµιώδες, καθότι είναι αξιοσηµείωτη
η συµµετοχή των µελισσοκόµων στα διάφορα εκπαιδευτικά προγράµµατα. Στο σηµείο αυτό θα πρέπει να αναφερ-
θεί ότι δεν ήταν λίγες οι φορές που και οι Τουρκοκύπριοι εξέφραζαν έντονη επιθυµία παρακολούθησης των µαθη-
µάτων αλλά και διεξαγωγής αυτών και στις δικές τους κοινότητες, όπως είχε γίνει για παράδειγµα στο χωριό Γαλη-
νόπορνη της επαρχίας Αµµοχώστου. Αξίζει, επίσης, να σηµειωθεί ότι η απόφαση για τη δηµιουργία Κέντρου Γεωρ-
γικής Εκπαίδευσης στη Μόρφου, πάρθηκε µετά από επίσκεψη του πρώτου Υπουργού Γεωργίας Τάσσου
Παπαδόπουλου µαζί µε τον Γενικό ∆ιευθυντή του Υπουργείου Ρογήρο Μιχαηλίδη, στη Γεωργική Σχολή Μόρφου κατά
τη διάρκεια µαθηµάτων µελισσοκοµίας, στα οποία, βλέποντας την αθρόα προσέλευση του κόσµου, συναίνεσαν για
τη δηµιουργία του Κέντρου.
Κλείνοντας, θα ήταν παράλειψή µας να µην αναφέρουµε ότι τα λίγα λόγια που γράφτηκαν σε αυτές τις σελίδες,
δεν θα µπορούσαν σε καµία περίπτωση να αποτυπώσουν το τεράστιο έργο που νυχθηµερόν γινόταν. Τα αποτελέ-
σµατα αυτής της προσπάθειας είναι ίσως η καλύτερη απόδειξη των όσων αναφέρθηκαν …
Βιβλιογραφία :
Το κείµενο αυτό βασίστηκε σε συνέντευξη που δόθηκε από τον κ. Ντίνο Παπαϊωάννου στις 14/11/2012 στο χωριό Κα-
λοπαναγιώτης.
Κώστα Μιλτιάδη, Η σύγχρονη εκλαϊκευµένη µελισσοκοµία, Λευκωσία 1963
Ἔκθεσις περὶ τῆς λειτουργίας τοῦ παρὰ τῇ ἐν Κύπρῳ ἀγγλικῇ Κυβερνήσει Γεωργικοῦ Τμήματος, ὅπερ διηύθυνεν ὁ Π.
Γεννάδιος ἀπὸ τοῦ 1896 μέχρι τέλους τοῦ 1904.
Φωτογραφικό υλικό :
Αρχείο Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος
Χρίστος Τοφαρής
Λεύκωµα Ohnefalsch – Richter, Πολιτιστικό Κέντρο Λαϊκής Τράπεζας Κύπρου
1
Τα τζιβέρτια, οι παραδοσιακές, µε άλλα λόγια, κυψέλες της Κύπρου, ήταν αρχικά κορµοί δέντρων από τους οποίους αφαιρούνταν
το εσωτερικό και γεµίζονταν κατόπιν µε µέλισσες. Αργότερα, τα τζιβέρτια ήταν ως επί το πλείστον κυλινδρικά πήλινα ή πλυνθάρινα
αγγεία, τα οποία τοποθετούνταν το ένα πάνω στο άλλο σε ανοιχτούς χώρους ή υπόστεγα. Σε αρκετές, µάλιστα, περιπτώσεις τα τζι-
βέρτια ήταν εντοιχισµένα στους εξωτερικούς τοίχους των αγροτικών κατοικιών.
ΑΓΡΟΤΗΣ
37
Στο εργαστήριο κατασκευής κυψελών
του µάστρε Κωνσταντή στον Γερόλακκο,
20
Ιουνίου 1966
Πρακτική εξάσκηση σε µελισσοκοµείο στον Κόρνο, 27.06.1966