κατάντη του Φράγµατος από νερά πληµµύρας τα οποία απελευ-
θερώθηκαν από το Φράγµα ή από νερά τα οποία απελευθερώθη-
καν λόγω µερικής ή ολικής αστοχίας του Φράγµατος. Η κατάταξη
αναλόγως της επικινδυνότητας δεν αναφέρεται στην κατάσταση
του Φράγµατος ή των βοηθητικών κατασκευών, ούτε στην προσ-
δοκώµενη απόδοση ή λειτουργία του Φράγµατος. Είναι, όµως, πε-
ριγραφική της διάταξης των περιοχών κατάντη του Φράγµατος και
είναι ένας δείκτης του σχετικού µεγέθους των πιθανών συνεπειών
σε ανθρώπινες ζωές όταν το συγκεκριµένο Φράγµα αστοχήσει. Ένα Φράγµα µπορεί να έχει µικρό κίνδυνο
αστοχίας, αλλά µπορεί να παρουσιάζει υψηλή επικινδυνότητα όταν συµβεί η αστοχία, ειδικά όταν µεγάλος
αριθµός ανθρώπων ζουν στη ζώνη πληµµύρας του Φράγµατος. Οι πιο κοινές αιτίες των αστοχιών των Φραγ-
µάτων είναι: α) Υπερχείλιση των αναχωµάτων λόγω ανεπάρκειας του υπερχειλιστή,
β) λάθη στο σχεδιασµό ή στην κατασκευή, γ) γεωλογικά προβλήµατα
στη θεµελίωση, δ) κατολισθήσεις στον ταµιευτήρα, ε) ανθρώπι-
νοι παράγοντες, στ) λειτουργικοί παράγοντες, και ζ) σεισµοί.
Στα µοντέρνα Φράγµατα τοποθετούνται διάφορα γεωτε-
χνικά όργανα, τα οποία έχουν σκοπό να καταγράφουν
όλες τις παραµέτρους συµπεριφοράς του Φράγµατος,
ώστε ανά πάσα στιγµή να είναι δυνατή η δηµιουργία µιας
εικόνας της ολικής συµπεριφοράς του. Τέτοια όργανα
είναι τα πιεσόµετρα νερού πόρων, τα κύτταρα µέτρησης
ολικών πιέσεων, τα κλισιόµετρα, τα καθιζήµετρα, τα όρ-
γανα µέτρησης επιφανειακών µετακινήσεων, οι επιταχυνσιο-
γράφοι, και της µετακίνησης αρµών.
Τα Φράγµατα είναι από τις µεγαλύτερες σε όγκο και σηµασίας ανθρώπι-
νες κατασκευές. Η τεχνολογία τόσο του σχεδιασµού, όσο και της κατασκευής των έργων αυτών εξελίσσεται
συνέχεια, µε αποτέλεσµα να κατασκευάζονται όλο και µεγαλύτερα και ψηλότερα Φράγµατα. Παρ’ όλο
που, τα τελευταία χρόνια, γίνεται αξιοποίηση και άλλων πηγών νερού, τα Φράγµατα εξακολουθούν να κα-
τέχουν την πρώτη θέση στην προµήθεια νερού στη Κύπρο. Η κατασκευή τέτοιων έργων συνοδεύεται και
µε ιδιαίτερους κινδύνους, οι οποίοι δεν πρέπει να διαφεύγουν της προσοχής των Μηχανικών. Ως µεγάλες
και πολύπλοκες κατασκευές θα πρέπει να λειτουργούν και να συντηρούνται µε την απαιτούµενη προσοχή
και σύµφωνα µε τα ισχύοντα πρότυπα και πρακτικές, όπως αυτές εφαρµόζονται διεθνώς. Οι συνέπειες από
την αστοχία ενός Φράγµατος µπορεί να είναι τροµακτικές τόσο σε απώλειες ανθρώπινων ζωών, όσο και σε
καταστροφές περιουσιών. Όλα τα Φράγµατα χρειάζονται προσεκτική φροντίδα και συνεχή έλεγχο από ει-
δικούς έµπειρους Μηχανικούς, ώστε να διασφαλίζεται η ασφαλής ζωή
και λειτουργία τους. Προς αυτήν την κατεύθυνση το Τµήµα Ανα-
πτύξεως Υδάτων φροντίζει, ώστε όλα τα Φράγµατα, κυρίως,
τα πιο µεγάλα να βρίσκονται, συνεχώς, σε πολύ καλή λει-
τουργική κατάσταση. Αυτό επιτυγχάνεται µε συνεχείς
ελέγχους που διενεργούνται µε βάση τα εγχειρίδια λει-
τουργίας και συντήρησης του κάθε Φράγµατος από τα
Επαρχιακά Γραφεία και µε τη συνδροµή ειδικών έµπει-
ρων Μηχανικών, σε συνδυασµό µε αναλύσεις των κατα-
γραφών των οργάνων των Φραγµάτων, τα οποία βοηθούν
στη δηµιουργία µιας σφαιρικής εικόνας της κατάστασης
ενός Φράγµατος.
ΑΓΡΟΤΗΣ
15
