∆ιατροφή πτηνών: Σιτηρέσια πάχυνσης νεοσσών/πουλάδων
Χαράλαµπος Πετσίδης
Λειτουργός Γεωργίας
στο Τµήµα Γεωργίας
Τ
α πουλερικά, όπως όλοι οι ζωντανοί οργανισµοί για συντήρηση, ανάπτυξη και παραγωγή χρειάζονται ορι-
σµένα θρεπτικά στοιχεία. Τα στοιχεία αυτά είναι: 1) Οι υδατάνθρακες: Τροφοδοτούν τον οργανισµό µε την
απαιτούµενη ενέργεια για επιβίωση και για διατήρηση της θερµοκρασίας του σώµατος. Τα πουλερικά παίρνουν
την ενέργεια που τους χρειάζεται, κυρίως, από τους υδατάνθρακες που περιέχονται άφθονοι στους καρπούς
των δηµητριακών και από τα λίπη (φυτικά λάδια). Κύρια πηγή ενέργειας στην πτηνοτροφία είναι το καλαµπόκι,
το οποίο αποτελεί τη βάση όλων των σιτηρεσίων στην πτηνοτροφία καθώς είναι πλούσιο σε ενέργεια (3370
θερµίδες/κιλό Μεταβολιστέας Ενέργειας). Μπορεί να χρησιµοποιηθεί στο σιτηρέσιο µέχρι και 75%. 2) Οι πρω-
τεΐνες: Είναι µεγάλα σύνθετα βιοµόρια που συνθέτονται από απλούστερες αζωτούχες ουσίες (τα αµινοξέα)
και συµµετέχουν σε κάθε λειτουργία του οργανισµού. Τα πουλερικά παίρνουν τα διάφορα αµινοξέα από τις
πρωτεΐνες της τροφής για να συνθέσουν, κυρίως, την πρωτεΐνη του σώµατός τους ή του αυγού. Το σογιάλευρο
αποτελεί τη βάση των πρωτεϊνούχων τροφών στην πτηνοτροφία. Περιέχει ψηλό ποσοστό λυσίνης, αλλά είναι
φτωχή σε µεθειονίνη. Στην αγορά προσφέρεται, κυρίως, σογιάλευρο µε 44% πρωτεΐνη. 3) Το νερό: Είναι απα-
ραίτητο για όλες τις λειτουργίες των πτηνών καθώς µεταφέρει όλα τα θρεπτικά στοιχεία στο σώµα, όπως και τις
απεκκρίσεις έξω από αυτό. Η χηµική σύσταση του νερού για να είναι κατάλληλο για τα πτηνά δεν πρέπει να
έχει µεγαλύτερες συγκεντρώσεις από 2500 µS/cm αγωγιµότητα, 6,5-9 οξύτητα (ph), 1500 mg/L σκληρότητα
(
CaCO
3
), 250
mg/L χλώριο, 250 mg/L θειικά, 50 mg/L νιτρικά, 0,5 mg/L νιτρώδη, και 1,0 mg/L βόριο. 4) Οι βι-
ταµίνες: Είναι οργανικές ουσίες, αναγκαίες, σε πολύ µικρές ποσότητες για την κανονική συντήρηση, υγεία
και ανάπτυξη των πτηνών και η παντελής ή µερική στέρησή τους προκαλεί διάφορες παθολογικές καταστά-
σεις. Τα πτηνά δεν µπορούν να συνθέσουν τις βιταµίνες, για αυτό πρέπει να τους δοθούν αυτούσιες στο σι-
τηρέσιο. Μερικές βασικές βιταµίνες είναι οι Α, ∆, Ε, Κ, οι οποίες είναι λιποδιαλυτές και οι Β1, Β2, Β6, Β12, Φο-
λικό οξύ, Νιασίνη, οι οποίες είναι υδατοδιαλυτές. 5) Τα ανόργανα στοιχεία (Μακροστοιχεία): Είναι τα κυριό-
τερα υλικά για την κατασκευή των οστών και ρυθµίζουν διάφορες λειτουργίες του οργανισµού, όπως το
σχηµατισµό των αυγών. Στην πτηνοτροφία, χρησιµοποιούνται τουλάχιστον 13 ανόργανα στοιχεία, όπως το
ασβέστιο, ο φώσφορος, το νάτριο, το κάλιο, το µαγνήσιο κ.ά.
Κατά τη σύνθεση των σιτηρεσίων πρέπει να λαµβάνεται υπόψη ότι, τα πτηνά καταναλώνουν τροφή για να ικα-
νοποιήσουν τις ανάγκες τους σε ενέργεια και όταν αυτές ικανοποιηθούν, το πτηνό σταµατάει να τρώει. Για αυτόν
το λόγο, η πρωτεΐνη (ειδικότερα τα απαραίτητα αµινοξέα), οι βιταµίνες και τα ανόργανα στοιχεία πρέπει να συµ-
περιληφθούν στην τροφή σε µια αναλογία πολύ καθορισµένη προς το επίπεδο ενέργειας, έτσι ώστε το πτηνό
να έχει όλα τα θρεπτικά στοιχεία που του χρειάζονται όταν ικανοποιηθούν οι ανάγκες του σε ενέργεια.
Σιτηρέσια πάχυνσης νεοσσών:
Κανόνας στην πάχυνση κοτόπουλων είναι η απόκτηση του κανονικού βάρους στο συντοµότερο χρονικό διά-
στηµα. Κατά τη νεαρή ηλικία τα πτηνά, και ιδιαίτερα τα κρεοπαραγωγικού τύπου, έχουν ψηλή µετατρεψιµό-
τητα της τροφής σε κρέας και η µετατρεψιµότητα αυτή µειώνεται όσο αυτά ενηλικιώνονται. Η επικερδής πά-
χυνση συνίσταται στην αξιοποίηση αυτής της ικανότητας των κοτόπουλων κατά τη νεαρή ηλικία και για αυτό
δίνονται, κατά το εναρκτήριο στάδιο, σιτηρέσια ψηλού επιπέδου ενέργειας και πρωτεΐνης πλήρως ισοζυγι-
σµένης σε αµινοξέα, καθώς και ψηλού επιπέδου βιταµινών και ιχνοστοιχείων. Εξάλλου, µε την παροχή τε-
χνητού φωτισµού δίνεται περισσότερος χρόνος στα κοτόπουλα για να τραφούν και να φτάσουν το επιθυµητό
βάρος. Κατά το εναρκτήριο στάδιο πάχυνσης (µέχρι 3 εβδοµάδες), οι νεοσσοί έχουν απόλυτη ανάγκη από
ισορροπηµένη πρωτεΐνη, ικανοποιητικό φώσφορο, ασβέστιο, ιχνοστοιχεία και βιταµίνες και µέτρια ποσότητα
ενέργειας, αρκετή µόνο για τις λειτουργίες του σώµατος και τη διατήρηση της θερµοκρασίας τους. Κατά την
περίοδο αυτή, πολύ λίγη ενέργεια µετατρέπεται σε αποθεµατικό λίπος. Το σώµα των πουλιών πάχυνσης πε-
ριέχει µόνο 4% λίπος µέχρι την ηλικία των 6 εβδοµάδων.
Σιτηρέσια πουλάδων:
Τα σιτηρέσια των πουλάδων (µέχρι 6 εβδοµάδες), πρέπει να περιέχουν όλα τα θρεπτικά στοιχεία, τα οποία
10
ΑΓΡΟΤΗΣ
