Φυτική παραγωγή
∆ήµητρα Τοφαρή
Λειτουργός Γεωργίας Α΄
στο Τµήµα Γεωργίας
Οι γεωργικές ασχολίες είναι ολόχρονη δραστηριότητα. Η έγκαιρη και ορθή εκτέλεσή τους επηρεάζει
το ύψος και την ποιότητα της παραγωγής. Στο κείµενο που ακολουθεί θα βρείτε απαντήσεις σε πιθανά
ερωτήµατά σας για όλες τις δραστηριότητες του τριµήνου. Για οποιανδήποτε αµφιβολία ή απορία µη
διστάσετε να επικοινωνήσετε µε το Γεωπόνο της περιοχής σας ή να τηλεφωνήσετε σε οποιοδήποτε
Επαρχιακό Γραφείο του Τµήµατος Γεωργίας.
ΣΙΤΗΡΑ
Η προετοιµασία των χωραφιών για τη σπορά αρχίζει νωρίς τον Οκτώβριο. Στόχος των σιτηροκαλλιεργητών είναι η καταπο-
λέµηση των ζιζανίων που υπάρχουν στους αγρούς, η αποθήκευση υγρασίας στο έδαφος από πρώιµες βροχοπτώσεις, και η
δηµιουργία ευνοϊκών συνθηκών για τη βλάστηση των σπόρων και την ανάπτυξη των φυτών. Σε τεµάχια που είχαν σπαρθεί
και πέρυσι, συστήνεται να γίνεται ενσωµάτωση της ποκαλάµης, πρακτική που αυξάνει, σταδιακά, την οργανική ουσία στο
έδαφος, βελτιώνει τη γονιµότητά του και βοηθά στη συγκράτηση της υγρασίας. Προϋποθέτει, όµως, ο θερισµός να έχει
γίνει χαµηλά ή να ακολουθήσει βόσκηση. Η βασική λίπανση εφαρµόζεται πριν από την καλλιέργεια του εδάφους ή ταυτό-
χρονα µε τη σπορά. Η ποσότητα και ο τύπος των λιπασµάτων διαφέρουν ανάλογα µε το αν ακολουθείται σύστηµα αµειψι-
σποράς, αγρανάπαυσης ή µονοκαλλιέργεια σιτηρών. Για ορθολογική χρήση των λιπασµάτων καλό είναι να γίνονται αναλύ-
σεις εδάφους τουλάχιστον µία φορά κάθε τρία χρόνια. Επίσης, αν έχει χρησιµοποιηθεί κοπριά ή λάσπη από Βιολογικούς
Σταθµούς, τότε πρέπει να γίνεται σύµφωνα µε τον Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής και τα θρεπτικά που περιέχουν να
λαµβάνονται υπόψη κατά τη λίπανση. Οι σιτηροκαλλιεργητές πρέπει να χρησιµοποιούν πιστοποιηµένο σπόρο για σπορά, τον
οποίο µπορούν να προµηθευτούν είτε από το Σποροπαραγωγικό Κέντρο ή από ιδιώτες. Οι σπόροι, ιδιαίτερα των ευπαθών
ποικιλιών, καλό είναι εµβαπτίζονται σε διάλυµα µυκητοκτόνου για να περιοριστεί η προσβολή από µυκητολογικές ασθένειες
κατά τη βλαστική περίοδο. Κατάλληλη εποχή σποράς για το κριθάρι είναι από τις αρχές έως το τέλος Νοεµβρίου και για το
σιτάρι από τα µέσα Νοεµβρίου ως τα µέσα ∆εκεµβρίου. Η ποσότητα του σπόρου δεν πρέπει να ξεπερνά τα 15 κιλά/δεκά-
ριο. Συστήνεται η χρήση γραµµικών σπορέων, οι οποίοι εξασφαλίζουν οικονοµία σπόρου, καλύτερη κατανοµή και οµοι-
όµορφο βάθος σποράς.
ΕΣΠΕΡΙ∆ΟΕΙ∆Η
Τα δέντρα εξακολουθούν να ποτίζονται κανονικά, ανάλογα µε τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν και το πρόγραµµα άρ-
δευσης που ακολουθείται. Η διατήρηση της απαιτούµενης υγρασίας στο ριζόστρωµα εξασφαλίζει την οµαλή φυσιολογική
λειτουργία των δέντρων και την ανάπτυξη και ωρίµανση των καρπών, ιδιαίτερα για τα είδη που συγκοµίζονται πρώιµα, όπως
τα οµφαλοφόρα πορτοκάλια, οι κληµεντίνες, τα γκρέιπφρουτ και τα λεµόνια. Κατά τη χειµερινή περίοδο, τοποθετούνται στη
φυτεία τα φωσφοροκαλιούχα λιπάσµατα και η κοπριά, η οποία πρέπει να είναι καλά χωνεµένη και µε µικρή περιεκτικότητα
στα άλατα. Οι ποσότητες και οι τύποι των λιπασµάτων που θα χρησιµοποιηθούν βασίζονται σε αναλύσεις φύλλων και εδά-
φους που έγιναν κατά την περίοδο Αυγούστου-Σεπτεµβρίου. Τον Οκτώβριο, συστήνεται να γίνει καταστροφή των ζιζανίων
καθώς αυτά ανταγωνίζονται τα δέντρα σε νερό και σε θρεπτικά στοιχεία. Η καταπολέµησή τους µπορεί να γίνει είτε µηχα-
νικά µε τη χρήση χορτοκοπτικών µηχανών ή µε ελαφριά καλλιέργεια του εδάφους ή χηµικά µε τη χρήση ζιζανιοκτόνων. Ο
κυριότερος εχθρός των εσπεριδοειδών, αυτήν την εποχή, είναι η Μεσογειακή Μύγα που προσβάλλει τους καρπούς µόλις
αρχίσουν να ωριµάζουν και ενώ είναι πράσινοι εξωτερικά. Αντιµετωπίζεται µε δολωµατικούς ψεκασµούς, οι οποίοι βασί-
ζονται στις συλλήψεις των παγίδων παρακολούθησης (7 έντοµα/παγίδα/εβδοµάδα). Το δόλωµα παρασκευάζεται µε ένα
εγκεκριµένο εντοµοκτόνο, σε συνδυασµό µε υδρολελυµένες πρωτεΐνες και εφαρµόζεται στη νοτιοδυτική πλευρά του δέν-
τρου σε χοντρές σταγόνες καλύπτοντας 1-2 τετρ. µέτρα φυλλώµατος. Η Κορυφοξήρα είναι σοβαρή ασθένεια που προ-
σβάλλει, κυρίως, τη λεµονιά, τη µαντόρα, τη νεραντζιά (κιτροµηλιά) και το περγαµόντο και, σπανίως, τα άλλα είδη εσπερι-
δοειδών. Εκδηλώνεται µε την αποξήρανση κλαδίσκων από την κορυφή προς τα κάτω, η οποία επεκτείνεται και στους βρα-
χίονες και οδηγεί, σταδιακά, στην ξήρανση των δέντρων. Θα πρέπει, αρχικά, να αφαιρούνται σχολαστικά οι ξεροί κλάδοι µαζί
µε τµήµα υγιούς βλαστού, περίπου, 15 εκ., να αποµακρύνονται από τη φυτεία και να καταστρέφονται. Επίσης, εφαρµόζον-
ται ψεκασµοί µε χαλκούχα σκευάσµατα ή κατάλληλα µυκητοκτόνα µετά τη συγκοµιδή, µετά από παγετό ή χαλάζι και µετά
το κλάδεµα την Άνοιξη. Σε περίπτωση που επικρατήσει υγρός καιρός, τότε, πιθανόν, να εµφανιστεί προσβολή από Φυτό-
φθορα. Γίνονται ψεκασµοί µε χαλκούχα σκευάσµατα ή κατάλληλα µυκητοκτόνα προσέχοντας το ψεκαστικό διάλυµα να κα-
λύπτει το κάτω µέρος των δέντρων και το έδαφος.
ΕΛΙΕΣ
Η κυριότερη καλλιεργητική εργασία που γίνεται αυτή την περίοδο στις ελαιοφυτείες είναι η συγκοµιδή του καρπού τόσο για
επιτραπέζια χρήση, όσο και για παραγωγή ελαιολάδου. Άριστης ποιότητας ελαιόλαδο παράγεται όταν οι καρποί συγκοµι-
στούν στο κατάλληλο στάδιο ωρίµανσης, όταν, δηλαδή, το χρώµα τους αλλάζει από πράσινο σε ιώδες και µέχρι να µαυρί-
σουν εξωτερικά, είναι χωρίς χτυπήµατα και προσβολές από ∆άκο και δεν περιέχουν ξένες προσµίξεις. Αν χρησιµοποιούνται
50
ΑΓΡΟΤΗΣ