περί ∆ασών Νόµο του 2012, σύµφωνα µε τον οποίο απαιτείται ειδική άδεια από το Τµήµα ∆ασών
για κοπή φοινικιών συγκεκριµένου ύψους και διαµέτρου κορµού. Εποµένως, η προστασία τέ-
τοιων φοινικιών, αλλά και, γενικότερα, όλων των φοινικιών που βρίσκονται σε κήπους, πάρκα,
χώρους αστικού πρασίνου, πεζοδρόµια κλπ, έχει ιδιαίτερη σηµασία για τη διατήρηση της Με-
σογειακής ταυτότητας του τοπίου του Νησιού µας.
Το Τµήµα Γεωργίας, ανταποκρινόµενο στις ανάγκες αυτές, αλλά και στις απαιτήσεις της Κοινο-
τικής Απόφασης 2007/365/ΕΚ για λήψη µέτρων για παρεµπόδιση της εξάπλωσης του εντόµου κα-
ταρτίζει και εφαρµόζει από το 2009 ετήσια σχέδια δράσης. Τα σχέδια αυτά περιλαµβάνουν πα-
ρακολούθηση των πληθυσµών του εντόµου παγκύπρια µε χρήση παγίδων, επιθεωρήσεις φυτω-
ρίων, εφαρµογή προληπτικών και θεραπευτικών ψεκασµών σε ευπαθείς φοινικιές, κοπή και καταστροφή
προσβεβληµένων φοινικιών και διαφώτιση του κοινού. Παρά τις προσπάθειες αυτές, το έντοµο έχει εξαπλωθεί σε
όλην την Κύπρο, εξαιτίας του δύσκολου τρόπου καταπολέµησής του, του κρυπτικού βιολογικού του κύκλου εντός
του φυτού, αλλά και της δυσκολίας στην οργάνωση και στην εµπλοκή όλων των ιδιοκτητών φοινικιών στην προ-
σπάθεια αυτή. Έχει αποδειχθεί, τόσο από εµπειρίες δικές µας, όσο και ειδικών του εξωτερικού ότι, η αποτελε-
σµατική αντιµετώπιση του εντόµου και ο περιορισµός των προσβολών του απαιτεί τη συλλογική
προσπάθεια διαφόρων Φορέων, αλλά και όλων των ιδιοκτητών ευπαθών φοινικιών. Στα
πλαίσια αυτά, το Τµήµα Γεωργίας συνεργάζεται από το 2009 µε ενδιαφερόµενους ∆ή-
µους και Κοινότητες για λήψη µέτρων σε φοινικιές που βρίσκονται στην επικράτειά
τους, όπως στην απεντόµωση, κοπή και κατάλληλη διαχείριση προσβεβληµένων
φοινικιών για περιορισµό των εστιών αναπαραγωγής του εντόµου. Παράλληλα,
το Τµήµα Γεωργίας προβαίνει σε προληπτικές εφαρµογές βιολογικών εντοµοκτό-
νων για προστασία φοινικιών που βρίσκονται σε χώρους κυβερνητικών κτηρίων,
όπως στο Αρχαιολογικό Μουσείο, στα ∆ικαστήρια, στο Προεδρικό Μέγαρο και σε
χώρους διαφόρων Τµηµάτων και Υπουργείων.
Το Τµήµα Γεωργίας καλεί τους ιδιοκτήτες ευπαθών φοινικιών να προβαίνουν στη λήψη
κατάλληλων µέτρων, ώστε να συµβάλουν στις προσπάθειες περιορισµού των ζη-
µιών που προκαλεί ο ρυγχοφόρος. Ως πρόληψη θα πρέπει τα φυτά να διατηρούνται
όσο το δυνατό πιο εύρωστα και υγιή. Κλαδέµατα να γίνονται µόνο το Χειµώνα, έτσι
ώστε να αποφεύγεται η δηµιουργία πληγών που καθιστά τα φυτά ευπαθή σε προ-
σβολή κατά τις περιόδους έντονης δραστηριότητας και πτήσης του εντόµου. Να
ελέγχονται συχνά οι φοινικιές για τυχόν εµφάνιση συµπτωµάτων και να εφαρµό-
ζονται εντοµοκτόνα προληπτικά για την προστασία τους και θεραπευτικά κατά τα αρχικά στάδια προσβολής, εναλ-
λάσσοντας συνθετικά εντοµοκτόνα (όπως σκευάσµατα που περιέχουν τη δραστική ουσία imidaclorpid σε δοσολογία
10
κ.εκ./ 10 λίτρα για συνολικό όγκο 10-20 λίτρα ψεκαστικού διαλύµατος) και βιολογικά εντοµοκτόνα (όπως σκευά-
σµατα που περιέχουν τους εντοµοπαθογόνους νηµατώδεις
Steinernema carpocapsae
),
ανά δύο, περίπου, µήνες.
Κατά τους καλοκαιρινούς µήνες, συστήνεται η εφαρµογή των συνθετικών χηµικών σκευασµάτων. Κατά την ανθο-
φορία δεν πρέπει να εφαρµόζονται συνθετικά εντοµοκτόνα για αποφυγή τοξικότητας των µελισσών και άλλων εν-
τόµων-επικονιαστών. ∆εν πρέπει, επίσης, να γίνεται εφαρµογή συνθετικών εντοµοκτόνων όταν οι χουρµαδιές καρ-
ποφορούν. Το ψεκαστικό διάλυµα θα πρέπει να εφαρµόζεται µε προσοχή στην κορυφή της φοινικιάς (λούσιµο µε
ραντιστήρι ή ψεκαστήρα χαµηλής πιέσεως) και στα σηµεία του κορµού όπου εντοπίζεται προσβολή και να απο-
φεύγεται η δηµιουργία υψηλής πίεσης που οδηγεί το ψεκαστικό διάλυµα εκτός στόχου. Όπως για κάθε εφαρµογή
φυτοπροστατευτικού σκευάσµατος θα πρέπει να λαµβάνονται τα κατάλληλα µέτρα προστασίας του χρήστη (γάν-
τια, µάσκα, στολή), αλλά και των διερχοµένων, µε ενηµέρωση για τον επικείµενο ψεκασµό και σχετική σήµανση
µετά τον ψεκασµό. Να αποφεύγεται η εφαρµογή συνθετικών εντοµοκτόνων όπου υπάρχουν παιδιά ή ζώα και σε
κάθε περίπτωση να λαµβάνονται µέτρα, ώστε να µην επιτρέπεται η πρόσβασή τους στην περιοχή
προτού στεγνώσει εντελώς το ψεκαστικό διάλυµα.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε τα µέτρα αντιµετώπισης και φωτο-
γραφικό υλικό µε τα συµπτώµατα προσβολής, το κοινό µπορεί να επι-
σκέπτεται την ιστοσελίδα του Τµήµατος Γεωργίας στο
www.moa.gov.cy/da
Φωτογραφίες: Mαργαρίτα Xατζηστυλλή και Στέλιο Σαµουήλ
ΑΓΡΟΤΗΣ
37
Κουκούλια του εντό-
µου στο έδαφος
Κανάριοι φοίνικες Phoenix canariensis µεγάλης ηλικίας (αρι-
στερή φωτογραφία). Ο φοίνικας στα αριστερά είναι προσβεβλη-
µένος σε µη ανατρέψιµο βαθµό, µε χαρακτηριστική όψη “οµ-
πρέλας”. Η χουρµαδιά Phoenix dactylifera στη δεξιά φωτογρα-
φία, µε χαρακτηριστικό γκριζοπράσινο χρώµα φύλλων,
αραιότερη και κάθετη έκπτυξη φύλλων προς τα επάνω και λε-
πτότερο κορµό
Αρχικά συµπτώµατα προσβολής
του ρυγχοφόρου. Φαγώµατα στα
φύλλα σε σχήµα L και περιφερει-
ακά στις κορυφές των φύλλων