24 • AΓPOTHΣ
Εισαγωγές τροφίµων ζωικής προέλευσης
από Τρίτες Χώρες
Κωνσταντίνος Οικονοµίδης
Kτηνιατρικός Λειτουργός Α΄
στις Kτηνιατρικές Yπηρεσίες
H
προστασία της υγείας των ανθρώπων και των ζώων από ζωικά και φυτικά προϊόντα
προελεύσεως Τρίτων Χωρών που εισάγονται στην Κοινότητα διασφαλίζεται µέσω των
κτηνιατρικών ελέγχων που διενεργούνται στους Συνοριακούς Σταθµούς Ελέγχου (ΣΣΕ) των
Κρατών Μελών. Οι ΣΣΕ είναι κατάλληλα εξοπλισµένοι και επανδρωµένοι σταθµοί επιθεώρησης,
στους οποίους παρουσιάζονται τα προϊόντα για έλεγχο προτού επιτραπεί η είσοδός τους στην
Κοινότητα. Στην Κύπρο, υπάρχουν δυο ΣΣΕ σε σηµεία εισόδου στη ∆ηµοκρατία, ο πρώτος στο
λιµάνι Λεµεσού και ο δεύτερος στο αεροδρόµιο Λάρνακας. Οι ΣΣΕ ανήκουν στις Κτηνιατρικές
Υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος και στελεχώνονται µε
κτηνίατρους, οι οποίοι έχουν την αρµοδιότητα να ασκούν τους κτηνιατρικούς ελέγχους σε ζωικά
προϊόντα όπως καθορίζει ο Νόµος 98(Ι) του 2002.
Η βασική ευρωπαϊκή Νοµοθεσία που καθορίζει τις διαδικασίες των κτηνιατρικών ελέγχων κατά την
εισαγωγή προϊόντων από Τρίτες Χώρες, είναι η Οδηγία 97/78/ΕΚ και ο Κανονισµός 136/2004.
Ακολούθως, η Απόφαση 2007/275/ΕΚ καθορίζει τους καταλόγους των ζώων και των προϊόντων που
πρέπει να υποβάλλονται σε ελέγχους στους ΣΣΕ, ενώ µια σειρά από άλλα νοµοθετήµατα διέπει τους
όρους εισαγωγής της κάθε κατηγορίας προϊόντων ξεχωριστά. Η ευρωπαϊκή Νοµοθεσία έχει
ενσωµατωθεί στον «Περί κτηνιατρικών ελέγχων στο ενδοκοινοτικό εµπόριο και την εισαγωγή από Τρίτες
Χώρες ζώων και ζωικών προϊόντων και για συναφή θέµατα Νόµο 98(Ι) του 2002».
Τα Κράτη Μέλη µεριµνούν, έτσι ώστε όλες οι εισαγωγές ζωικών προϊόντων που προέρχονται από Τρίτες
Χώρες και εισέρχονται στα κοινοτικά εδάφη να υποβληθούν στους προβλεπόµενους κτηνιατρικούς
ελέγχους. Οι έλεγχοι αυτοί περιλαµβάνουν των έλεγχο εγγράφων, τον έλεγχο ταυτότητας και το φυσικό
έλεγχο των προϊόντων. Κατ’ εξαίρεση, προϊόντα που προέρχονται από τη Νορβηγία, την Ισλανδία (µόνο
ψάρια και ιχθυάλευρα), τις Νήσους Φαρόες, την Ανδόρα, το Σαν Μαρίνο, το Λίχτενσταϊν και την Ελβετία
δεν υπόκεινται σε ελέγχους στους ΣΣΕ. Κατά τον έλεγχο εγγράφων διενεργείται η εξέταση των
κτηνιατρικών πιστοποιητικών που συνοδεύουν τα ζωικά προϊόντα, καθώς και άλλων εµπορικών
εγγράφων για να διαπιστωθεί εάν διασφαλίζονται και παρέχονται τα απαιτούµενα εχέγγυα και εάν τα
στοιχεία τους αντιστοιχούν µε τις πληροφορίες που είχαν κοινοποιηθεί στο ΣΣΕ εκ των προτέρων. Με τον
έλεγχο ταυτότητας γίνεται οπτική εξακρίβωση της αντιστοιχίας µεταξύ των προϊόντων και των
πιστοποιητικών και εµπορικών εγγράφων που συνοδεύουν τα ζωικά προϊόντα. Συγκεκριµένα, ελέγχονται
ο αριθµός του εµπορευµατοκιβωτίου, η παρουσία και συµφωνία των σφραγίδων, των επίσηµων σηµάτων,
των σηµάτων που δείχνουν τη Χώρα και την εγκατάσταση προέλευσης, καθώς και η προβλεπόµενη
επισήµανση στα προσυσκευασµένα προϊόντα. Τέλος, ο φυσικός έλεγχος περιλαµβάνει έλεγχο της
συσκευασίας και της θερµοκρασίας, καθώς και δειγµατοληψία και εργαστηριακή εξέταση των προϊόντων
µε σκοπό να διαπιστωθεί αν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της κοινοτικής Νοµοθεσίας και βρίσκονται
σε κατάλληλη κατάσταση για να χρησιµοποιηθούν για το σκοπό που ορίζεται στο πιστοποιητικό ή στο
συνοδευτικό έγγραφο.
Οι υποχρεώσεις των υπευθύνων επιχειρήσεων τροφίµων που εισάγουν προϊόντα ζωικής προέλευσης
από Τρίτες Χώρες καθορίζονται στον Κανονισµό 853/2004. Συγκεκριµένα, οι εισαγωγείς φροντίζουν,
ώστε τα προϊόντα που θα εισάγουν: α) Να συνοδεύονται από το αντίστοιχο κτηνιατρικό πιστοποιητικό,
β) να προέρχονται από Τρίτη Χώρα και εγκατάστασή της από την οποία επιτρέπεται η εισαγωγή των
συγκεκριµένων προϊόντων, και γ) να είναι διαθέσιµα προς κτηνιατρικό έλεγχο στο ΣΣΕ. Επιπλέον,
σύµφωνα µε το Νόµο 98(Ι)/2002, Άρθρο 23, το πρόσωπο που είναι αρµόδιο για το φορτίο οφείλει να
γνωστοποιήσει την άφιξη των προϊόντων τουλάχιστον είκοσι τέσσερις ώρες προτού λάβει χώρα η άφιξη.
Οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων τροφίµων που εισάγουν προϊόντα ζωικής προέλευσης από Τρίτες
Χώρες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι, για συγκεκριµένα προϊόντα ορισµένων Χωρών διενεργούνται
επιπρόσθετοι κτηνιατρικοί έλεγχοι. Ο λόγος είναι η διαπίστωση από πλευράς ΕΕ σοβαρών ανεπαρκειών
στο σύστηµα ελέγχου καταλοίπων κτηνιατρικών φαρµάκων, εντοµοκτόνων, µολυσµατικών ουσιών ή
απαγορευµένων ουσιών στη συγκεκριµένη Τρίτη Χώρα.