Μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής:
΄Ενας εύχρηστος οδηγός
Επιμέλεια: Σπυρίδων Έλληνας
Τι είναι η Κοινή Αγροτική Πολιτική;
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) είναι το εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) για τη στή-
ριξη και την ανάπτυξη του γεωργικού τομέα. Η εφαρμογή της ΚΑΠ στηρίζεται σε δύο Πυλώ-
νες. Ο Πρώτος Πυλώνας, αφορά τις Άμεσες Πληρωμές (εισοδηματική στήριξη στους αγρότες
που τηρούν τις καλές γεωργικές και περιβαλλοντικές πρακτικές) και τα μέτρα στήριξης της
αγοράς (Κοινές Οργανώσεις Αγοράς). Ο Δεύτερος Πυλώνας αφορά την Αγροτική Ανάπτυξη και
παρέχει στήριξη στους αγρότες στην προσπάθειά τους για εκσυγχρονισμό και βελτίωση της
ανταγωνιστικότητάς τους, ενώ, παράλληλα, στηρίζει τις αγροτικές κοινότητες και τις οικο-
νομίες τους και προωθεί περιβαλλοντικές δράσεις. Ο ετήσιος προϋπολογισμός για την ΚΑΠ,
αυτήν την περίοδο, αποτελεί το 40% του συνολικού ετήσιου προϋπολογισμού της Ε.Ε. Αξί-
ζει, βέβαια, να σημειωθεί ότι, το μερίδιο της ΚΑΠ επί του συνολικού προϋπολογισμού της Ε.Ε.
έχει μειωθεί σημαντικά από τη δημιουργία της, στη δεκαετία του ‘60, οπότε και αντιπροσώ-
πευε τα δύο τρίτα του προϋπολογισμού της.
Η ιστορία των μεταρρυθμίσεων της ΚΑΠ
Η ΚΑΠ ξεκίνησε να ισχύει με απώτερους στόχους: 1) την προώθηση τόσο της παραγωγής, όσο
και της παραγωγικότητας, 2) τη σταθεροποίηση των αγορών, 3) την εξασφάλιση της προ-
σφοράς αγαθών, και 4) την προστασία των αγροτών από τις διακυμάνσεις στις παγκόσμιες
αγορές. Ωστόσο, μαζί με την επιτυχία προέκυψαν και ορισμένες ανεπιθύμητες παρενέργειες
και προβλήματα καθώς οι αγρότες της Ε.Ε. παρήγαν περισσότερο από όσο μπορούσαν να
απορροφήσουν οι αγορές, με συνέπεια να δημιουργούνται υπερβολικά πλεονάσματα και να
αυξάνονται εκθετικά οι γεωργικές δαπάνες της Ε.Ε. Το αποτέλεσμα ήταν ότι, κατά τη διάρ-
κεια της σαραντάχρονης πορείας της, η ΚΑΠ υπέστη αρκετές μεταρρυθμίσεις.
Η πρώτη απόπειρα για μεταρρύθμιση πραγματοποιήθηκε μόλις δέκα χρόνια μετά την καθιέ-
ρωση της ΚΑΠ. Το 1968, η Επιτροπή δημοσίευσε το «Υπόμνημα για τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ»,
ευρύτερα γνωστό ως Σχέδιο Mansholt, από το όνομα του Sicco Mansholt, Αντιπροέδρου της
Επιτροπής, υπεύθυνου την εποχή εκείνη για την ΚΑΠ. Το Σχέδιο αποσκοπούσε στη μείωση
του αριθμού των απασχολούμενων στον τομέα της γεωργίας και στην προώθηση της δημι-
ουργίας πιο μεγάλων και πιο αποτελεσματικών μονάδων γεωργικής παραγωγής. Το 1983, η
Επιτροπή υπέβαλε Πρόταση για ριζική μεταρρύθμιση, που διατυπώθηκε επίσημα δύο χρόνια
αργότερα, με στόχο την εξισορρόπηση της προσφοράς και της ζήτησης και, σε γενικές γραμ-
μές, την ανάλυση εναλλακτικών λύσεων για το μέλλον της ΚΑΠ. Το 1991, η Επιτροπή, με Επί-
τροπο Γεωργίας τον Ray MacSharry, παρουσίασε δύο έγγραφα, προς συζήτηση, σχετικά με
"
μ
…
… # $ μ % μ …
…
μ …
•
%
!
μ
μ
"
•
(
(
,
,
! !
μ
μ
μμ
%
•
μ
%
μ
(
μ
"
μ
&
«
! (
»
•
!
μ
"
)
μ
%
μ
•
μ
•
(
%
•
μ
%
!
•
)
μ
&
•
(
μ
•
+
μ
&
)
*
μ
. .
10 • AΓPOTHΣ